Eén van de grappige dingen van onze universiteiten is dat ze in hun PR zo vaak naar buiten treden met beweringen die volkomen onwetenschappelijk ogen. De UvA adverteerde ooit met Studeren doe je in een stad. Los van het feit dat het niets betekent, vermoed ik dat ze daar in het NIAS anders over denken. Deze tijd vraagt om een Vrije Universiteit heb ik, toen ik aan die universiteit was verbonden, graag gebruikt als voorbeeld van een ontoetsbare bewering (tot merkbaar genoegen van mijn collega’s). Een universiteit die met zinledige beweringen naar buiten treedt, schiet zich meestal in haar eigen voet.
De reclameslagzin van de Groningse rijksuniversiteit is Werken aan de grenzen van het weten. Die grens kwam bij mij in zicht toen ik dit bericht las over een proefschrift over zinsverstrengeling, een verschijnsel dat de auteur illustreert met het heldere voorbeeld ‘Bob woont in… ik geloof dat het Groningen is’. Alle duidelijkheid verdwijnt echter in de daaropvolgende alinea.
[De onderzoekster] pleit voor een benadering in termen van een bepaald soort ellipsis, namelijk ‘sluicing’. In tegenstelling tot reguliere sluicing, ontbreekt er in de antecedentszin een overt correlaat, een constituent die normaalgesproken correspondeert met de pivot die verplaatsing ondergaat uit de te deleren structuur. Gebaseerd op hun syntactische ontoegankelijkheid en op hun speciale interpretatie, worden ‘amalgams’ daarnaast benaderd in de context van parenthetische configuraties, namelijk die van geankerde parentheses. De schijnbare afhankelijkheid tussen de categorie van de pivot constituent en de distributie van de verstrengelde zin, kan uiteindelijk eenvoudig worden afgeleid uit een algemene licentiëringsconditie op sluicing.
Ik heb zelf aan een Letterenfaculteit gestudeerd en heb me niet eenkennig getoond in de onderwerpen waarover ik college liep. Ik ben niet helemáál onkundig als het gaat om taalkunde. Maar van het bovenstaande begrijp ik geen snars. De grenzen van mijn weten worden hier vrij royaal overschreden.
Het zou flauw zijn als ik het hierbij zou laten. Sommige wetenschappelijke onderwerpen zijn nu eenmaal niet gemakkelijk uit te leggen en dat geldt zeker voor de taalkunde, een wetenschap die bij het grote publiek niet werkelijk goed bekend is.
Toch denk ik dat juist hier de oplossing eenvoudig was. Het is immers internet, en je kunt zonder veel moeite een tweede pagina toevoegen, waar je de materie in iets meer detail uitlegt. Zou ik dit bericht hebben geschreven, dan had ik daarvoor gekozen. In een enkele alinea zou ik het probleem hebben geschetst, en daarna zou ik een link hebben geboden naar een verdere uitwerking. Daarin zou ik niet hebben geprobeerd alles in één alinea te persen, maar zoveel ruimte hebben genomen als ik nodig had. Dat is de vrijheid die je hebt met webpagina’s en een wetenschapsvoorlichter zou die vrijheid ook gewoon moeten nemen.
Overigens is “pivotconstituent” gewoon één woord.
Deze tekst komt oorspronkelijk uit het Sanskriet. Google Translate heeft zich er een beetje in verslikt. De universiteit vond het wel wetenschappelijk klinken en heeft het zonder redactie doorgeplaatst.