“Dan halen we de politie d’r toch bij!” Het werd echt tegen me gezegd maar het kón niet waar zijn. Ik was werkelijk onschuldig aan het mij ten laste gelegde: zwart rijden met de trein. De hele situatie was absurd. Maar ik zat er middenin en het leek erop dat ik een nacht zou gaan doorbrengen in een politiecel.
Ik was ’s avonds laat onderweg van Schagen naar Amsterdam. Ergens bij Heerhugowaard had een conductrice mijn kaartje gezien en mijn kortingkaart gescand. Er was niets mis mee geweest. Nu, tussen Castricum en Zaandam, werd ik opnieuw gecontroleerd en dit keer zou mijn kortingskaart ineens al acht maanden verstreken zijn. Gek toch dat het zojuist niet was gezien. Of de dag ervoor in de trein uit Den Haag. Of de dag daarvoor in de trein naar Den Haag.
Ik probeerde de conducteur uit te leggen dat zijn collega nog geen kwartier daarvoor geen problemen had geconstateerd, maar hij was het stadium van het vaststellen van de feiten al voorbij. Of ik me, nu de overtreding was geconstateerd, maar wilde legitimeren. Omdat ik die middag geen redelijke aanleiding had gehad te vermoeden dat ik me die avond zou moeten legitimeren, had ik natuurlijk geen paspoort bij me, waarop me werd aangekondigd dat ik op het volgende station zou worden overgedragen aan de politie.
Het was te absurd om waar te zijn en het schoot door me heen dat ergens een verborgen camera moest hangen. De presentator van het programma kon elk moment tevoorschijn komen. Wie had Ralph Inbar ook alweer opgevolgd? De conducteur vroeg me nog eens om legitimatie, ik toonde het giropasje dat verkeersagenten aanvaardbaar vinden, maar ik kreeg nu te horen dat als ik niks beter had, de politie erbij gehaald zou worden.
“Doe ook maar”, dacht ik, want ik had de volgende ochtend geen afspraken en was inmiddels wel benieuwd naar wat me op het politiebureau te wachten zou staan. De ridicuul snelle escalatie van onbewezen feit naar politiebureau maakte me vooral nieuwsgierig naar het vervolg. De conducteur naast me had geen gezag meer, daarvoor was de situatie al te curieus.
Vlak voor het onaangenaam zou worden, kwam een nieuwe conducteur aanlopen, die vroeg wat er aan de hand was. De man naast me zei dat ik zonder geldig kaartje probeerde te reizen en ik vulde aan dat een conductrice nog zojuist geen problemen had gezien. De nieuwe conducteur scande mijn pasje en bevestigde dat het in orde was, en legde de man die me met de politie had bedreigd uit dat de software van zijn apparaat vermoedelijk verouderd was. Deze verontschuldigde zich – streng maar rechtvaardig, ook voor zichzelf – en daarmee was de zaak afgedaan.
Nou ja, toch niet helemaal. Verder reizend naar Amsterdam had ik nog wat tijd om na te denken. Hoeveel onterechte bonnen zou de conducteur hebben uitgeschreven met zijn verouderde software? Wat als een reiziger, vanuit een volkomen terechte kwaadheid, was gaan schreeuwen en om die reden zou zijn gearresteerd? Ik was rustig gebleven omdat de zaak evident niet klopte, maar ik kon een zekere ongerustheid niet van me afzetten over de willekeur waarmee je, na een computerfout, zó kunt worden getergd dat je uiteindelijk in de cel belandt.
Heb een persoonlijke OV chipkaart, die ik twee keer per week gebruik tussen Dordrecht en Den Haag CS. Check altijd netjes in en uit. Zoöok die keer. Komt er een mevrouw in een rood jack voorbij die mijn kaart wil controleren voor de statistiek, je kent ze wel. Zegt dat ik niet ingecheckt heb en als de conducteur dat had gezien ik een boete had gekregen. Zij kan dat natuurlijk niet. Ik zeg dat ik wel ben ingecheckt en dat het wel aan haar apparaatjes zal liggen. Ze is heel beslist: nee hoor, dat werkt. En gaat verder. Ik check uit in Den Haag: alles klopt. Ik heb gewoon legaal gereisd. Misschien moet de NS maar gelijk de software bij die enqueteurs controleren.
Hmmm gek hoor dat de agressie naar conducteurs toeneemt. Gelukkig zijn de conducteurs vaak met zijn 2-en :).
Kafka had het niet kunnen verzinnen. George Orwell wel.
Als Kafka nog leefde, had hij allang een boek geschreven over vervoer Nederland en de blamages met de OV-chipkaart.
Hoe zat het ook alweer met die legitimatieplicht? 😉
Wat zou het toch fijn zijn als we weer een “normaal” treinkaartje hadden. Dan hebben we geen dure scanners, computers en software nodig. Frans.
Ik vind zo “BLEAGH!” *kotsneiging*
Als de reiziger mij verteld: ik ben net nog gechecked en toen was het goed moet er een lampje gaan branden. Het is software! Dat kan fout zijn!! Ik check dan gelijk via onze ‘contact centrum’ of het klopt. Dat zijn de klantsystemen.. en als je daar niet in staat.. tjsah.. dan ben je geen klant van NS 😛
Ik heb ook eerlijk gezegd niet het idee dat dit een fout was van de NS als organisatie; het was een conducteur die niet goed wist wat hij deed, en zich verontschuldigde. Het was absurd.
als je het terugleest, zie je dat de software in de scanner aangeeft dat de kaart verlopen was. Dat klopt, mijn scanner geeft regelmatig aan ‘geen reisproduct op de kaart gevonden’ of ‘niet ingechecked’ of.. inderdaad ‘kortingsproduct verlopen’