Ik was een dagje in Brussel en passeerde dit huis, Bergstraat 60. In de negentiende eeuw zat op dit adres het hotel Au Prince Belge. Multatuli verbleef er in 1859, vond de mensen met wie hij er woonde erg aardig, en schreef hier in vier weken tijds zijn Max Havelaar.

Is het dit huis? Ik aarzel. Ik aarzel zeer. Ik zag nergens het gedenksteentje waarvan op het internet foto’s circuleren. De eveneens her en der op het internet te lezen bewering dat het toenmalige adres Bergstraat 60 identiek is aan de huidige Bergstraat 52, is in elk geval onjuist. Misschien is het pand aan de Arenbergstraat 54, waar nu een keukenwinkel zit, wel het echte huis dat vroeger werd aangeduid als Bergstraat 60. Ik heb het niet kunnen uitmaken.

In elk geval oogt het pand op de foto redelijk oud. Als dit niet het juiste huis is, moet Multatuli er in elk geval langs zijn gewandeld. Ergens in deze buurt vond dus die explosie van creativiteit plaats die leidde tot de meest sprankelende, originele, gedurfde en relevante tekst die het Nederlands ooit heeft gezien. Ergens in deze buurt moet echter ook de plaats zijn waar Ed. Douwes Dekker het aanstellerige pseudoniem Multatuli verzon, “ik heb veel verdragen”. Had ’ie dat nou maar niet gedaan, het is zo larmoyant. Maar ook dan – de auteur van ’s Neêrlands beste proza moeten we zijn zelfmedelijden maar vergeven.

Naschrift

Dus toch: de keukenwinkel. Bedankt, Edith. Ik heb, wachtend op het stoplicht, met de rug naar de inscriptie gestaan! De hierboven bijgevoegde foto is de verkeerde, maar soit.