Een studente schrijft op haar Facebookpagina’s dat ze problemen heeft met haar hogeschool. De details vermeldt ze niet – en dat lijkt me op Facebook ook wel zo verstandig – maar het is voldoende duidelijk dat de hogeschool een probleem heeft met het begeleiden van de studenten. En dat staat bepaald niet op zichzelf.
Het probleem speelt al zó lang dat niemand zich nog lijkt te herinneren dat het ook anders kan. Ooit was de begeleiding echter stukken beter. Zo was mijn eigen eerste jaar, kort na een traumatisch verlopen militaire dienst, bepaald geen succes, zodat ik mijn studie moest onderbreken. Mijn begeleider bleef de moeite nemen naar me te informeren en zocht me thuis op, terwijl ook een andere docent op de hoogte wilde blijven.
Tien jaar later, toen de dingen al aan het veranderen waren, bevond ik me in hun positie. Ik was docent en een van mijn studenten moest vele maanden worden verpleegd, schreef zich tijdelijk uit en was daarmee niet langer interessant voor de instelling waar hij studeerde. Toen ik informeerde bij de coördinatrice, bleek deze zelfs niet te weten wie het was: hij was meteen uit de boeken verwijderd. Ik heb hem nog eens opgezocht in de kliniek en ik had meer willen doen, maar de tijd ontbrak me. Niemand in het hoger onderwijs heeft ooit tijd.
En dat is de kern van de zaak. De meeste docenten hebben heus wel een hart en het ondersteunend personeel wil ook wel anders, maar het draait erom zoveel mogelijk mensen in zo kort mogelijke tijd naar de eindstreep te brengen. Alleen standaardstudenten kunnen dat, en dáárop concentreren universiteiten en hogescholen zich. Zo gauw er iets verkeerd gaat, ben je als student onrendabel. En helaas oogt iets al snel verkeerd: je kunt niet al je vakken halen omdat je geen kamer hebt gevonden, het botert niet op je stage of je wordt ziek.
Helemaal triest is het geval van de letterenstudente die duidelijk meer in literatuur dan in taalkunde was geïnteresseerd maar door haar begeleider, een taalkundige, het verkeerde vakkenpakket kreeg geadviseerd. De jonge vrouw liep vertragingen (en studieschulden) op en is uiteindelijk gestopt met haar studie. Toen het falen van haar begeleider, die meer stommiteiten op zijn kerfstok had, al te zeer in het oog sprong, werd hij gepromoveerd naar een functie waar hij nog meer schade heeft aangericht.
De politiek heeft de mond vol over een kenniseconomie, maar legt het geld er almaar niet voor op tafel (cijfers). We zitten nu met een hoger onderwijs waar studenten vooral zo gemiddeld mogelijk moeten zijn en waar de begeleiding tekortschiet. Beweringen als zouden de studenten van nu harder studeren, zijn gelul: door de OV-kaart wonen ze niet meer bij hun scholen/universiteiten maar bij hun ouders, zodat er van efficiënt samen studeren geen sprake meer is, en de beurzen zijn zo laag dat elke student er een baan bij moet nemen, en dus al moe is als hij eindelijk achter de boeken kruipt.
Ik heb wel eens geprobeerd te bedenken of de ministers van Onderwijs de afgelopen dertig ook maar één maatregel hebben genomen die gewoon verstandig was. Ik ben een optimist en denk dat er wat verbeteringen moeten zijn geweest. Maar in het uur dat ik heb besteed aan het schrijven van dit stukje, is mij er niet één te binnen geschoten.
Een ieder praat over zijn eigen ervaringen, een van mijn dochters heeft VMBO advies gehad en leerde nogal lastig door een lichte hersenbeschadiging. Hetzelfde laken een pak, niemand heeft tijd, interesse of belangstelling voor de kinderen. Resultaat, spijbelen en rondhangen. Overgang naar MBO zeer moeilijk qua aansluiting, kind nu gestopt en heeft geen flauw idee wat zij moet doen. Kan ook niks, weet ook niks en heeft ook geen belangstelling meer voor leren of werken. Dit zijn wel de kinderen die straks voor de bejaarden de pensioenen moeten bijeen schrapen en deze bejaarden moeten gaan helpen.
Gaat spannend worden met een bevolking die door het onderwijs wordt “heengerausd”.
Maar goed, we zullen zien.