Een zeer goede vriendin is lerares geschiedenis. Vaak moet ze vertellen over de Tweede Wereldoorlog, een onderwerp waarover haar HAVO- en VWO-leerlingen steeds weer het naadje van de kous willen weten. Een tijd geleden kon ik haar een plezier doen met een schrift waarin iemand, vermoedelijk in de zomer van 1945, allerlei herinneringen had ingeplakt: een bonnenboekje, propagandaflyers, een jodenster. Oorlogskranten zijn als herdruk opnieuw leverbaar, zodat mijn vriendin inmiddels een redelijke collectie authentiek en minder authentiek lesmateriaal bezit.
Wat nog ontbrak, was een persoonsbewijs, en toen ik ontdekte dat Peter de Haas van GeschiedenisLeeft voor didactische doeleinden (denk aan re-enactment) mooie replica’s maakt, zag ik een buitenkans de collectie te completeren. Inmiddels heb ik het ongelooflijk echt lijkende persoonsbewijs ontvangen, keurig met een eveneens heel authentiek ogend inlegvel met de instructies die er in die jaren bij hoorden. Ik weet dat de maker zelfs de juiste inkt heeft gebruikt. Vakwerk.
Ik vind er iets ontroerends aan zitten. Tijdens de oorlog richtte Gerrit van der Veen de Persoonsbewijzencentrale op, die erin slaagde hele knappe vervalsingen te maken. Die moeten honderden mensen het leven hebben gered. Het werk schijnt hondsmoeilijk te zijn geweest, en daarom heeft het iets van een hommage aan het Verzet dat Peter de Haas zich het – met recht nobel te noemen – ambacht weer eigen heeft gemaakt.
Ik vind het altijd interessant – en inspirerend – hoe nieuwe generaties steeds nieuwe vormen vinden om te gedenken. Ik had er nog nooit van gehoord dat iemand zich een oud ambacht opnieuw aanleert, maar het betekent ook dat iemand met kennis van zaken kan spreken over de moeilijkheden die de PBC moet hebben ondervonden.
Er is nog zoveel te ontdekken op ‘oud ambacht’ gebied. In 1994 heb ik mijzelve middeleeuws schoenmaken aangeleerd en bij Olaf Goubitz van het ROB – nu RCE – de meesterproef afgelegd… Daarna 3 jaar als middeleeuws schoenmaker in Archeon gezeten…
Hé, dan hebben we elkaar wel eens gesproken.
Archeon was in 1992-1994 het begin van een hausse aan herontdekkingen van ‘oude’ ambachten: van rietdekken tot been bewerken, van manden maken tot hout draaien op een zweepdraibank. En nog veel meer. Ik ben er nog steeds trots op daaran te hebben kunnen bijdragen. Sinds die tijd heb ik zelf o.a. geleerd met de ganzeveer gotisch handschrift (dus niet boekschrift, dat kon ik al) te schrijven. En ermee op middeleeuwse markten gezeten.