U en ik betalen belasting. Eén van de beginselen van behoorlijk bestuur is dat we daarvoor ook iets terugkrijgen. Dat geldt ook voor de wetenschap. De universiteiten zijn er in de eerste plaats om ons te informeren. De andere taken zijn daarvan slechts afgeleiden: onderzoek om accurate informatie te geven en onderwijs om te kunnen blijven informeren.
Artikel 1.3.1 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek schrijft expliciet voor dat de universiteiten hun informatie dienen over te dragen aan de samenleving. Bij mijn weten wordt nergens aan wetenschappers het recht verleend daarvoor geld te vragen, en er is zeker geen enkele bepaling die wetenschappelijk onderzoekers toestaat hun artikelen over te dragen aan een commerciële uitgeverij die er vervolgens geld voor vraagt.
Alle wetenschappelijke informatie is van u. Dat ze in de praktijk vaak op betaalsites ligt, is – heel simpel – een overtreding van de wet. U hebt al betaald om het onderzoek te laten doen en het gaat niet aan dat u een tweede keer moet betalen als u de resultaten wil kennen.
Dit geldt ook voor wetenschappelijke congressen. Een burger die wil komen luisteren, komt luisteren naar wat al van hem is. Hij zou dus gratis moeten worden toegelaten. De praktijk is bijna altijd omgekeerd: de burger moet een enorm bedrag betalen om te komen luisteren, terwijl degenen die al gesubsidieerd zijn (onderzoekers, studenten) kortingen krijgen, of de nota kunnen doorsturen naar de universiteit. Naar u dus.
Juist degenen die het meest geïnteresseerd zijn, worden gebruuskeerd. Dit is vooral erg als een vakgebied enigszins onder vuur is komen liggen. Juist dan zijn geïnteresseerde buitenstaanders, als ze voorzien zijn van adequate informatie, bondgenoten van de wetenschap. Wie hen bruuskeert, jaagt ze naar het kamp der wetenschapscritici. Zoals zo vaak zijn de universiteiten niet slechts dienaren van de wetenschap, maar ook haar gevaarlijkste vijanden.
***
Voor het overige ben ik van mening dat het zinvol is een parlementair onderzoek in te stellen naar de uitvoering van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek.
Het lijkt me dat hier wel iets op af te dingen valt. Toegangsprijzen als onkostenbestrijding zijn vast wel te verdedigen – mits de bevindingen vrij toegankelijk zijn, via bijvoorbeeld internet.
Wie bv. op de Wet van Joule googled krijgt een groot aantal websites voorgeschoteld.
In dit verband – wanneer plaatst u weer eens een stukje op Livius.org?
Een overheidsinstelling kan geld vragen voor een dienst, als die speciaal moet worden verricht voor de burger. Denk aan leges-kosten. De overheid kan echter geen bedrag vragen als de burger al heeft betaald. Dat is ook het probleem met de politie-inzet bij voetbalwedstrijden: de burger heeft al betaald voor politie en er is geen wettelijke grondslag om hem een tweede keer te laten betalen voor veiligheid.
En wanneer er weer een stukje op Livius.org komt? Ik weet het echt niet. Ik moet overstappen op een content management-systeem. Dat kost me meer tijd dan ik heb. Elke pagina die ik nu in html schrijf, moet ik ook weer omzetten en is dus extra werk, straks… Maar ik zou het dolgraag doen.
Overigens ben ik van mening dat Carthago vernietigd moet worden….. Jona, ik geniet van jou stukjes. Als nachthoofd in een zorginstelling ben jij voor mij tussen de bedrijven door een verrukkelijke stukjesschrijver. Dank je.
Er komt een beetje beweging in de zaak. Als 1 schaap over de dam is:
Free access to British scientific research within two years
http://www.guardian.co.uk/science/2012/jul/15/free-access-british-scientific-research
Ik zag. Het is overigens laat. De Verklaring van Berlijn, waarmee dit voor het eerst tot een politiek doel werd gemaakt (leve Europa!) dateert alweer van enkele jaren geleden. We krijgen de open access ook nog wel, maar het zal te laat zijn, en een deel van de schade is niet meer terug te draaien. Daarover kan ik nog eens bloggen, bedenk ik nu.
Tell me about it. Heb al een fortuin gespendeerd aan artikelen. Zijn nog poepduur ook. Zo’n 35 euries voor 24 uur toegang tot een een publicatie