Ik blogde gisteren over een vergissing in het Handelsblad.
Het leven van Jacob Revius valt grotendeels in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1658).
In heb in totaal negen reacties gehad. Zes mensen meenden dat de fout zit in het eerste getal en dat de schrijver de levensjaren van Revius verkeerd heeft weergegeven. De geleerde is geboren in 1586, en het is makkelijk daarvan 1568 te maken. Deze verklaring vind ik plausibel. De drie anderen meenden dat de vergissing zit in het tweede getal. Zij meenden dat de schrijver de duur van de oorlog heeft willen aangeven, en dat 1658 is getypt in plaats van 1648. Ook dat is plausibel.
Welke verklaring zou de juiste zijn? We kunnen hier het logische beginsel op loslaten dat bekendstaat als het Scheermes van Ockham. Het houdt in dat die verklaring de voorkeur verdient, die de minste aannames nodig heeft. Dit principe is geformuleerd door de middeleeuwse filosoof Willem van Ockham.
Als we aannemen dat de auteur de data van de Tachtigjarige Oorlog wilde aangeven, is er één schrijffout gemaakt: een vijf in plaats van een vier. Als het daarentegen gaat om een verkeerde weergave van Revius’ levensjaren, moeten we niet alleen rekening houden met een verwisseling van een acht en een zes, maar ook met een compositiefout: de jaartallen staan immers niet bij “Revius”, maar na “Tachtigjarige Oorlog”. Dat zijn twee vergissingen, en op grond van het Scheermes van Ockham moeten we deze verklaring dus verwerpen.
En zo zouden we, logisch denkend, regelrecht het moeras inlopen. Het knipsel komt namelijk uit een bespreking van een biografie van Revius. Zo’n stuk vermeldt meestal wel de levensjaren van de hoofdpersoon, maar niet per se de duur van de Tachtigjarige Oorlog, die je bij een lezer van het Handelsblad bovendien wel bekend mag veronderstellen. Da’s logisch.
Ik hield het op een opmaakfout – de jaartallen stonden gewoon op de verkeerde plaats. Volgens Wikipedia leefde Revius inderdaad van 1568 tot 1658.
En dat is maar ëén fout. Geen moerasdreiging dus.
Grutjes, ik ben cijferblind. Er staat in de krantenkop 1568 ipv 1586. Hierboven staat dus onzin (rustig laten staan, ik schaam me er niet voor).