De stiltecoupés bestaan al jaren en al jaren zijn er mensen die in de stiltecoupés kletsen. Ik heb er al verschillende keren over geblogd en mijn tweet dat de NS sprinklerinstallaties met geluidssensoren moesten installeren is een keer of twintig, dertig geretweet. Wanneer ik er zo over schrijf, krijg ik wel eens als reactie dat je sprekers er het beste beleefd aan herinnert dat het een stiltecoupé is en dat het vroeg of laat dan wel bij ze zal inzinken dat er mensen zijn die hun rust nodig hebben.
Lange tijd dacht ik dat ook, al vond ik het de wereld op zijn kop. In de niet-rokencoupés hoefde je niet te zeggen dat er niet mocht worden gerookt; mensen onthielden zich vanzelf van deze activiteit. Met een tweedeklaskaartje ga je niet in de eerste klas zitten, dat weten mensen eveneens. Zo zou je denken dat ze tevens weten dat ze in de stiltecoupés rustig moeten zijn.
Inmiddels concludeer ik dat vriendelijkheid niet de manier is om reizigers ervan bewust te maken dat rust in de stiltecoupé belangrijk is. Ik heb althans vanavond voor de honderdste keer in zevenentwintig maanden iemand eraan herinnerd waar hij was gaan zitten. Er zijn nog honderden mensen die elke dag anderen uitleggen dat ze in een stiltecoupé zijn, en dat doen ze al vele jaren, maar het haalt dus domweg niets uit. Het beschavingsoffensief is mislukt.
Eén reden zal zijn dat de sprekers niet begrijpen waarom stilte zo belangrijk is. Ik heb het voor de aardigheid aan een paar mensen gevraagd die erkenden dat ze het wél wisten (zoals het echtpaar dat ik zojuist aansprak). Ik krijg dan geen echt duidelijke antwoorden, maar heb wel ontdekt dat mijn werkhypothese – ik opperde haar hier – wel eens juist zou kunnen zijn: mensen die elke dag op dezelfde werkplek zijn, beschouwen de trein alleen als een vervoermiddel. Voor flexwerkers, ZZP-ers en andere kantoorlozen ligt dat anders: voor hen is de trein niet slechts een vervoermiddel maar ook een werkplek, voor hen is de stilte belangrijk (net als de internetverbinding, waarvoor de NS niet genoeg kunnen worden geprezen).
Misschien is er een tweede verklaring. Er bestaat sociaalpsychologisch onderzoek – het werd gedupliceerd door Diederik Stapel, maar dat doet aan het oorspronkelijke onderzoek geen afbreuk – dat mensen onbeschofter worden als ze in een rommelige omgeving zijn. En laten we eerlijk zijn: de spoorwegen zijn zo’n slordige omgeving, met slecht schoongemaakte toiletten en slingerende kranten. Wellicht dragen ook vertragingen bij aan de slonzige uitstraling.
Wat de oorzaak ook zij, er zijn oplossingen. Eén ervan noemde ik al eens: geef mensen de mogelijkheid met SMS de conducteur te waarschuwen, zoals je ook in een bioscoop overlast kunt rapporteren. Een tweede manier om de hinder te beperken zou kunnen zijn dat de stiltecoupés worden omgedoopt tot “werkcoupés”, opdat mensen begrijpen waarom stilte zo belangrijk is.
En tot slot: er is het geweldige voorbeeld van de conducteur die, toen de trein optrok, zijn dienstmededelingen deed (“Welkom in de trein naar Lelystad, welke voor u nog zal stoppen te Muiderpoort, Diemen, Weesp…”) en afrondde met de opmerking “Zit u in de stiltecoupé, denk er dan aan dat er mensen zitten die hun stilte nodig hebben om te werken.” Het leek mij de perfecte oplossing. En als dat niet werkt, tja, dan moeten we toch maar sprinklerinstallaties aanbrengen in de stiltewerkcoupés.
Ik ga gewoon de confrontatie aan en zeg het ze keihard. Boze blikken en gemutter glijden van me af.
Heleen Sancisi, zaliger nagedachtenis, placht als mensen in een stiltecoupé (tevens niet-rook-coupé) begonnen te praten. een sigaret op te steken. Dat leidde meestal tot verontwaardigde reacties, daarna een discussie, uiteindelijk een oplossing tot ieders tevredenheid. Maar zolang er geen stilte heerste, ging de sigaret niet uit.
Briljant.
Twee oudere dames gingen achter mij zitten in de trein van Zutphen naar Zwolle en kakelden er vrolijk op los. Ik draaide me om en vertelde hen dat zij zich in een stiltecoupé bevonden en dat sommige mensen, zoals ik, graag in stilte wilden werken. Daarop kreeg ik het antwoord “Nou en?” en bleef men vrolijk op redelijk luid niveau doorratelen. En dan zegt men wat van de jeugd van tegenwoordig!
Noodrem.
Zelfde ervaring met twee oudere echtparen. Argument van hen: er is elders geen plek. Alsof je dan niet stil hoeft te zijn als er elders zogenaamd geen plek is. Van jongeren krijg ik heel vaak een sorry en zij houden zich er dan ook aan. Ouderen zijn vaak veel onbeschofter is mijn ervaring. Conducteur erbij halen werkt vaak ook niet. Noodrem, of waterpistool is misschien een oplossing.
Waterpistool, ook tegen rokers. Zij hun hobby, ik de mijne, en die is nog niet schadelijk voor de gezondheid ook. 🙂
Het is inderdaad deprimerend dat NS al zo lang niks tegen geluidsvandalen doet.
In het openbaar vervoer (en dat is in mijn geval vooral de Amsterdamse metro) bestaat een rookverbod en een eetverbod. Terwijl het rookverbod door iedereen wordt nageleefd, wordt er op grote schaal gegeten, ook sterk riekende etenswaren, waarna de verpakking op de grond wordt gegooid. Ik vraag me af waar dat verschil vandaan komt.
Een ander verschijnsel zie ik tijdens mijn fietstochten. Als er naast elkaar een fietspad, een voetpad en een ruiterpad zijn, lopen de voetgangers en de paarden op het fietspad. Zeg je er iets van of kun je een voetganger moeilijk ontwijken, dan word je niet begrepen of stijfgescholden.
Ik, NAH-patiënt, ben afhankelijk van de stiltecoupé. Ik kreeg een keer (luid!) te horen “O, dit is de stiltecoupé” “Nou en? Als iemand er last van heeft dan meldt die zich maar!” Dat kon ik niet nalaten.
In dat geval heb je het recht aan de noodrem te trekken. Een astmapatiënt deed het toen in de niet-rokencoupé was gerookt.
Helaas is de rechtstreekse confrontatie vaak niet afdoende. Mijn vrouw en ik hebben meegemaakt dat er achter ons een man met twee kinderen ging zitten, die meteen gingen joelen en schreeuwen. Hun vader deed vrolijk mee. Na een tijdje hebben we hem gevraagd of hij niet wist dat hij in een stiltecoupé zat. We kregen een ongelooflijk agressief antwoord. Hij had net zo goed betaald voor zijn treinreis als wij en als we niet tegen het geschreeuw van zijn kinderen konden, moesten we maar verhuizen. We hebben de conducteur gewaarschuwd. Die had er nog een hele klus om hem tot bedaren te brengen, waarna het iets beter werd.
In het algemeen vind ik dat vergeleken met het buitenland, de Nederlandse treinen zeer onrustig zijn. Veel te luid telefoneren, veel te luide conversaties waardoor je als buitenstaander van al hun privézaken moet ‘meegenieten’. Daardoor heb je zelf geen enkele privacy. Als het eens rustig is is dat eerder een uitzondering. In het buitenland is het eerder uitzonderlijk als er herrie is. M.i. zit het in de aard van het volk. De NS doet er ook te weinig aan.
Ik vind mensen die niet tegen normale omgevingsgeluiden kunnen, ergerlijk. Terecht zijn er bezwaren tegen geluidsvandalen die bijvoorbeeld van Amersfoort tot Groningen luidkeels aan eens stuk door bellen. Helemaal mee eens: ongewenst. Maar even je telefoon normaal beantwoorden is ook fatsoenlijk. En als je alleen maar kunt lezen/werken in de totale stilte, dan is de trein niet de goede plaats. Het is nou eenmaal publieke ruimte met alle voor en nadelen die daar bij horen. Als je een auto met chauffeur huurt, dan ben je daar zelf de baas. Je kunt ook je eigen trein huren ipv jouw wensen aan de ander opdringen die net zo veel recht op een zitplaats hebben als de stilteganger.
Als mijn telefoon gaat, loop ik altijd even naar een plaats waar niemand is, bijvoorbeeld bij de uitgang.
Ik denk ook dat de trein niet zomaar als geheel een openbare ruimte is: ze is gecompartimentaliseerd.
Hoezo is een trein publieke ruimte, en anders dan het huren van een auto met chauffeur? Beide zijn toch vervoermiddelen, en in beide gevallen koop je toch het recht op vervoer, met de bijbehorende regels? Een trein is geen openbare weg of een gebouw waar je moet zijn of zo. Iedereen heeft zich aan de regels te houden, dus ook in een niet-roken of een stiltecoupe.
Waarom ga je dan bij die ergerlijke mensen zitten? Ik zoek bewust een stiltecoupé en vind het heerlijk als ik rustig kan studeren of werken. Er is in de trein plek genoeg waar je lawaai kunt maken als je dat zo nodig moet, ik zie die noodzaak niet en de stiltecoupé’s zijn dun gezaaid. Het is toch niet zo moeilijk om een beetje rekening met elkaar te houden? Ik vind het ergerlijk dat mensen geen rekening met malkander kunnen houden.
Als je op je werk aan het werk bent, moet dan ook iedereen stil zijn? Dan zal je wel heel populair zijn bij collega’s.
Dat is dus de reactie van iemand die aan kantoor werkt en een plek heeft waar samen kan worden gewerkt. Een ZZP-er ziet dat echt anders.
De heer Lenderink laat zich tamelijk positief uit over de medewerkers van de NS in de trein. Mijn ervaring is juist dat conducteurs niet meewerken. Als ik tegen een conducteur zeg dat er door een groep personen veel wordt gepraat in deze stiltecoupé krijg ik meestal het antwoord dat ik daar maar iets van moet zeggen. De conducteur voelt zich niet geroepen dat zelf te doen.
Een stiltecoupé is een stiltecoupé en daar moet eenieder die daar gaat zitten zich aan houden. Op conducteurs kun je niet zo rekenen als het een keer misgaat, dus zelf kordaat optreden, maar wel op een correcte manier. Dat idee van dat sms’je zoals in de bioscoop is wel een goeie trouwens. heb je dat doorgegeven aan de NS, Jona?
Goeie discussie tot nu toe.Prima dat je dit aan de orde wordt gesteld
Rob Groenenberg
Bij mijzelf bespeur ik iets vreemds. Ik zoek zelden bewust de stiltecoupé op en zo lang het niet al te rumoerig wordt, stoor ik mij niet aan gepraat. Kom ik toevallig in de stiltecoupé te zitten, dan erger ik mij ineens kapot aan mijn luidruchtige (slecht opgevoede?) medelanders.
Ja, het is zeker waar dat mensen zich in het buitenland veel rustiger gedragen in de trein. Al verdenk ik sommige Fransen er wel van dat zij hun hond/kat/kinderen voor vertrek een pilletje geven.
Zodra je buiten de Randstad komt, lijken mensen zich rustiger te gedragen. Soms denk ik wel dat ze de stiltecoupé maar beter weg kunnen halen. De gemiddelde Nederlander kan er gewoon niet mee omgaan.
Karin
Ik zit normaal altijd in de stiltecoupe. In het traject tussen Maastricht en Den Bosch altijd rustig.
Gisteren maakte een app op mijn telefoon geluid zonder dat ik er erg in had. Eén iemand attendeerde me er vriendelijk op. Vervolgens durft iemand anders ook te reageren door een sneer te geven.
Ik heb dit niet nodig. Ga in het vervolg dus niet meer in de stiltecoupe zitten. Er zitten daar veel fatsoenrakkers. Verdraagzaamheid elders in de trein is beter. Dit vind ik prettiger reizen..
Die sneer was niet nodig, maar ik denk dat het minder over fatsoensrakkerij zegt dan over frustratie. Waarschijnlijk is het iemand geweest die zat te werken.
Nee. Volgens mij was het gewoon een naar kerel. Die heb je óók in de stiltecoupé categorie 😉
Weglaten van de stiltecoupé zou onverstandig zijn. Het is zoiets als al die koffiebarretjes die gelegenheid bieden om te werken met je laptop aan: een aanpassing aan een tijd waarin mensen geen vaste werkplaats meer hebben.
Mijn ervaring is dat het meestal wel werkt als ik er iets van zeg, maar ik ben dan ook een strenge docent in het dagelijks leven. Een enkele keer tref je inderdaad rare mensen. De vervelende confrontaties waren overigens altijd in de 2e klas, tegenwoordig kan ik voor mijn werk gelukkig 1e klas reizen.
Voor mij is stilte niet alleen nodig om te werken, ik wil de ballast van al die rare verhalen er gewoon niet bij hebben.
Heel herkenbaar. Ik zit nog te denken aan een stukje over de botte antwoorden die ik krijg. Gisteren was het dat de stiltecoupé alleen overdag is.
zeeeeeer herkenbaar;
wat vinden jullie van het volgende; Het was alweer enige tijd geleden dat ik getreind had; maar ik dacht laat ik het weer eens proberen; ik zat NIET in de stilte coupe. een jongen kwam binnen en ging zitten en begon een spelletje te spelen op zijn laptop. het geluid stond zodanig dat iedereen kon horen hoe goed hij was en zeker de blieperdeblieps van extra punten scoren kon je niet missen!! De oudere mensen naast mij keken ook al behoorlijk geërgerd. Ik vroeg (naar mijn inziens) vriendelijk; is het misschien mogelijk dat je m ietsjepietsje zachter zet? Kreeg een grote bek; dan mot je maar in de stilte coupe gaan zitten. De conductrice die langs kwam gaf hem gelijk!!! Nou daar sta je dan met je bek vol tanden….
Daarover zou ik een snoeiharde klacht hebben ingediend bij de NS. Het is verboden versterkt geluid te maken. Een conductrice moet het reglement gewoon handhaven.
Als ik me niet wil ergeren aan storend geluid in de stiltecoupé, wat bij de zeldzame keren dat ik treinreis bijna altijd het geval is, verkies ik maar een gewone coupé: veel minder stress dan bij het tot de orde proberen te roepen van de rustverstoorder(s). Het enige wat helpt bij mensen die geen rekening met anderen willen houdent, is sociale pressie: laat iemand die verzoekt om stilte en op weerstand stuit niet in zijn/haar eentje staan en laat merken dat je diens verzoek steunt. Wellicht leidt dat eerst tot escalatie, en misschien is het effect pas merkbaar bij de volgende treinreis van de overtreder(s) (m/v) (oud/jong) in de stiltecoupé. Gewetensvorming (zichzelf in bedwang leren houden) is een sociaal proces – en het duurt ‘even’.
Zou het ook niet kunnen dat mensen het niet weten dat ze in een stiltecoupé zitten? Is mij wel eens overkomen dat ik het niet in de gaten had. Het staat alleen op de ramen aangegeven. Ik ga wel eens zitten, pak een boek en dat ik me later ineens realiseer “verrek ik zit in een stiltecoupé”.
Zo kan ik me voorstellen dat een stel gaat zitten, niet naar buiten kijkt en een gesprek begint. Die kunnen echt oprecht niet weten dat ze in zo een coupé zitten. Is mij overkomen namelijk.
Maar vroeger heetten die dingen toch inderdaad werkcoupé?
Tegenwoordig wordt standaard bij vertrek van een trein meegedeeld dat we op tijd zijn vertrokken. Doe dit ook met een mededeling over de stiltecoupé. Daarmee geef je de mensen die een spreker aanspreken een houvast en je ‘conditioneerd’ op termijn de reizigers.
Met mijn hersenletsel laat ik rumoerigen een tekstje lezen: “Dit is de STILTE-coupé. Ik heb NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel) als gevolg van een beroerte. Daardoor ben ik afhankelijk van de stiltecoupé. Gelieve hier rekening mee te houden.”
Meestal is het voldoende ze erop te wijzen. “Het zou prettig zijn als U dat ook respecteerde.” Wel zo vriendelijk.