De apotheose van Homeros

Apotheose van Homeros (British Museum)
Apotheose van Homeros (British Museum, Londen)

Mooi. Dat van Stonehenge, dat is er uit. Kan ik nu (dinsdagavond) gaan schrijven wat ik eigenlijk had willen schrijven.

Het bovenstaande reliëf is te zien in het British Museum en het staat bekend als de apotheose van Homeros. Dat is een vergoddelijking en misschien had het beter kunnen worden aangeduid als een eerbewijs, maar het is duidelijk wat er aan de hand is. De dichter zit, zoals u op dit plaatje ziet, linksonder op een troon en wordt gekroond en – vermoedelijk – bewierookt door twee mensen achter hem. Dat zijn de Ptolemaische vorsten Ptolemaios IV Filopator en zijn vrouw Arsinoe III, die de kroon en vleugels hebben die hen doen lijken op Oikoumene (“bewoonde wereld”) en Chronos (“tijd”). Het meisje met het zwaard voor Homeros’ troon representeert Homeros’ Ilias. De Odyssee zit, nauwelijks zichtbaar, achter de dichter.

Dit plaatje toont het onderste register: een defilé dat Homeros komt vereren. Van links naar rechts ziet u opnieuw allerlei symbolische figuren: Mythos (“verhaal”), een altaar met een offerstier, Geschiedenis, Poëzie (met twee toortsen), Tragedie en Komedie. Een klein kind kijkt om naar Deugd, Herinnering, Vertrouwen en Wijsheid.

Komen we een register hoger, dan zien we Apollo (met lier) en enkele muzen. Kijk maar op dit plaatje. Die zijn simpel te herkennen, want dit zijn standaardafbeeldingen. Wie ze als standbeeld wil zien, kan terecht in de collectie van Romes prachtige Capitolijnse Musea. De andere muzen staan, zoals u hier ziet, op het bovenste register, samen met hun vader, Zeus.

Op het middenregister staat rechts een man op een voetstuk. Hij heeft een boekrol in de hand en moet een dichter zijn geweest. Hij heeft de stele op zijn graf laten plaatsen. We weten niet wie hij was, maar het moet een vermogend man zijn geweest, die voldoende geschoold was om de Alexandrijnse literaire mode te kunnen volgen, die boordevol verwijzingen en symbolen was (zoals ook dit reliëf), en een van de beste beeldhouwers van zijn tijd in dienst komt nemen: dit was een werkstuk van Archelaos van Priëne.

Is het mooi? Mwah. Het is knap gemaakt maar ik houd niet zo van kunst waarvan de lol is of je alle literaire knipoogjes herkent. Niet dat dat helemáál verkeerd is, maar hier is het doorgeslagen. Je kunt beter Homeros lezen.

[Dit was de eenenzestigste aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]

Deel dit:

Een gedachte over “De apotheose van Homeros

  1. Tom Ingelbrecht

    En als addendum: onder de troon van Homeros zouden -met een beetje (veel) goede wil- een muis (links) en een kikker (rechts) te zien zijn, verwijzend naar de Batrachomuomachia.

Reacties zijn gesloten.