Faalkardinaal

Eigenlijk had ik vandaag willen schrijven over het Epos van Gilgameš. Gewoon een lief stukje over een oeroude tekst, waarin vragen aan de orde komen die wij nog steeds stellen. Maar de actualiteit moest weer eens zo nodig tussenbeide komen.

Die actualiteit is dat vorige week bekend werd dat kardinaal Ad Simonis, lange tijd het hoofd van de rooms-katholieke kerk in ons land, er al in oktober 2000 van op de hoogte was dat zijn hulpbisschop Jan Niënhaus vier “erotische stoeipartijen” had gehad met een minderjarige. Simonis wist dit uit een brief van de betrokkene maar besloot de zaak te laten wat ze was.

Daarvoor had hij redenen. Ik deel die niet, maar ik kan me voorstellen dat mensen deze keuzes maken. Er was geen werkelijk bewijs: het zou het woord van de briefschrijver zijn geweest tegen dat van de hulpbisschop. Deze laatste was ernstig ziek en zou enkele weken later overlijden, zodat het een daad van compassie was hem niet met de klacht te confronteren. Ik weet niet of ik die keuze ook zou hebben gemaakt. Wat ik in elk geval niet begrijpen kan – nee, niet begrijpen wil – is dat de kardinaal, toen hij eenmaal begreep dat het verhaal waar moest zijn, besloot erover te liegen.

Vier jaar geleden, in 2010, zat hij namelijk bij Pauw en Witteman, waar hij de historische woorden sprak “Wir haben es nicht gewußt”. Ik herinner me dat ik me afvroeg hoe de kardinaal, die toch wel zou beschikken over een media-adviseur, zó onvoorstelbaar dom kon zijn dat hij dit kon zeggen. Wist hij niet hoe beladen die woorden waren?

Pas nu begrijp ik hoe briljant het eigenlijk was. Iedereen viel destijds immers over deze ongelukkig gekozen woorden en liet zich daardoor afleiden van de vraag waar het feitelijk om draaide: wist de kardinaal werkelijk niets? Was hij echt niet op de hoogte van het misbruik van kinderen?

Naar nu dus blijkt wist hij wel degelijk dat een zeer hoge geestelijke zich aan een kind had vergrepen. Door zijn gewiekste woordkeuze concentreerden wij ons echter op zijn veronderstelde gebrek aan tact en niet op de zaak zelf – dat er kindermisbruik was of is in de rooms-katholieke kerk. Het celibaat trekt immers nogal wat mannen aan die onzeker zijn over hun seksuele identiteit.

Toegegeven, elke grote organisatie wordt gedreven door twee motieven. Enerzijds is er de reden waarom zij ooit is opgericht en anderzijds is er de bestendiging van haar eigen voortbestaan, dat wordt beschouwd als noodzakelijk voor het bereiken van het eerste doel. Simonis handelde zoals elke manager: hij liet liever de eigen organisatie onbesproken dan dat hij inging op een reële klacht.

Maar dat kan het hele verhaal niet zijn. Dat je een stervende niet confronteert met klachten, vooruit. Dat je er na ’s mans overlijden evenmin iets mee doet en er na een decennium nog over liegt… daar kan ik met mijn pet niet bij.

Juist omdat de katholieke kerk geen normale grote organisatie is. Voor een instelling die mensen een moreel kompas wenst te bieden, gelden hogere normen. Simonis heeft daaraan niet voldaan.

[Mijn wekelijkse religiecolumn, afgelopen maandag op Sargasso.]

Deel dit:

11 gedachtes over “Faalkardinaal

  1. mnb0

    “Door zijn gewiekste woordkeuze concentreerden wij ons echter op zijn veronderstelde gebrek aan tact en niet op de zaak zelf.”
    Nou, dan mag ik zijzelf een veer in een intiem plekje stoppen. Ik trapte er niet in.
    Overigens kunnen wij ons vermaken met een fraaie samenzweringstheorie. Het hele pedofilieschandaal is een coverup van nog iets veel ernstigers: de RKK heeft over de hele wereld systematisch babies gekidnapt.

    http://www.dailymail.co.uk/news/article-2049647/BBC-documentary-exposes-50-year-scandal-baby-trafficking-Catholic-church-Spain.html
    http://www.telegraph.co.uk/news/religion/8660249/Australias-Roman-Catholic-Church-apologises-for-forced-adoptions.html
    http://www.theguardian.com/world/2014/may/15/chile-catholic-priests-investigated-stolen-babies
    http://news.yahoo.com/forced-adoptions-for-unwed-mothers-around-the-globe.html

    Yup – de RKK is een wettelijk beschermde maffia organisatie.

    1. “de RKK is een wettelijk beschermde maffia organisatie.”
      dat de RKK jarenlang de hand boven het hoofd gehouden is hier wil ik wel aannemen, ook zonder bewijs. Dat dit in andere landen ook gebeurd is, vind ik ook plausibel. Maar je suggereert met zo’n uitspraak dat alle overheden ter wereld hebben samengewerkt om de RKK uit de (rechts)wind te houden. dat gaat wel erg ver.

  2. Je schreef: ” Het celibaat trekt immers nogal wat mannen aan die onzeker zijn over hun seksuele identiteit.”
    Het “immers” suggereert dat we dat allemaal wel weten. Maar is daar ‘evidence’ voor? Heb je een literatuur-referentie?

    1. Ja, dat is er wel. Het heeft eens uitgelegd gestaan in De Pers, de inmiddels niet meer online aanwezige gratis krant… Ik zal eens doorvragen; je stelt een goede vraag, die me nu ook boeit.

      1. FCS

        Daar heeft de NRC-columniste Margriet Oostveen enige maanden geleden een intelligente theorie over geschreven. Die steunt de bovengenoemde (aangehaalde) stelling. Wellicht heeft zij die theorie ook niet helemaal zelf ontwikkeld en heeft zij daar bronnen voor geraadpleegd.

    1. Je generaliseert – de RKK is niet dezelfde als de PK, alleen al in Nederland. En er zijn nog vele, zeer vele christelijke kerken, genootschappen en gemeenschappen. De RKK is niet de hele christelijke kerk, de paus is niet de leider van alle christenen.

  3. Misschien toch handig om de betreffende uitzending even terug te kijken:

    https://www.youtube.com/watch?v=VhNjljCX9Vc

    Simonis geeft vooraf expliciet aan dat wat hij gaat zeggen erg beladen is. Toen ik het destijds zag, realiseerde ik me meteen dat Simonis met zijn gewaagde citaat twee dingen tegelijk wilde zeggen: 1. we wisten het niet en 2. ik besef dat als ik dat zeg, dat net zo ongeloofwaardig overkomt als bij de Duitsers toen.

    Ik kan me ook herinneren dat ik toen dacht: geen slimme actie, driekwart van zijn gehoor zal dat niet begrijpen en de rest zal het niet willen begrijpen.

    Simonis ontkent ook niet dat hij afwist van een tiental individuele gevallen. Hij wist dus wel degelijk van misbruik. Zijn – Duitse – ontkenning betrof de omvang van het misbruik en vooral de doofpotaffaire.

    Hij legt uit dat hij als bisschop met internaten nooit te maken heeft gehad. Die waren toen al bijna allemaal dicht en dat waren juist de plekken waar misbruik heeft plaatsgevonden. Hij legt ook uit dat je als bisschop niet alles weet wat er in je bisdom plaatsvindt onder katholieke organisaties. Ordes en congregaties vallen niet altijd onder de bisschop.

    Dat hij ontkent dat hij geweten heeft van de omvang is dus geloofwaardig. En dat hij toegeeft te hebben geweten van een aantal gevallen is daar niet mee in tegenspraak.

  4. “Er was geen werkelijk bewijs: het zou het woord van de briefschrijver zijn geweest tegen dat van de hulpbisschop.”

    Slechts 4% van de onderzochte aangiftes van seksueel misbruik of verkrachting blijkt ongegrond. Wat hier in meespeelt is ’t “criterion of embarassment” dat we kennen uit ’t historisch onderzoek. Dat betekent dat er bij zo’n aanklacht weinig reden is om te twijfelen aan de oprechtheid van ’t slachtoffer. Het is daarom wel erg wrang dat aangifte van verkrachting zo zelden leidt tot een veroordeling.

    (Overigens gebaseerd op artikelen over de situatie in de VS.)

Reacties zijn gesloten.