Kijk, dat is nou interessant. Een team van Italiaanse geleerden doet onderzoek naar de wijze waarop onbevestigde geruchten en samenzweringstheorieën zich via de sociale media kunnen verspreiden. Een van hun conclusies is dat mensen die zich bezighouden met dit soort ideeën, op Facebook alleen (99%) kijkt naar onderwerpen die dat bevestigen. Ook de omgekeerde conclusie is waar: wetenschappers becommentariëren vrijwel alleen (90%) wetenschappers.
Dat stemt overeen met wat ik weet over degenen die geloven dat de Cyruscilinder een mensenrechtendocument is: ze citeren vooral elkaar en nooit de laatste wetenschappelijke inzichten. Jezusmythicisten lezen alleen Jezusmythicisten – het boek van Van der Kaaij noemt bijvoorbeeld Meiers Marginal Jesus-serie niet. Kwakhistorici zoeken bevestiging, zoeken niet naar de informatie die het eigen gelijk tegenspreekt en zijn er – dat bewees Trouw zo mooi – niet van op de hoogte welk wetenschappelijk onderzoek bestaat. Ik kan ook de tweede conclusie bevestigen: wetenschappers weten nauwelijks wat er omgaat in de kwakgeschiedenissfeer, al is men zich ervan bewust dat er kwakgeschiedenis is. Ik ben blij dat mijn subjectieve indruk met cijfers valt te onderbouwen.
De onderzoekers wilden ook weten hoe mensen reageerden als ze werden geconfronteerd met evident onjuiste informatie. Daarvoor keken ze of informatie van bestaande satirische websites (“troll posts”) was herkend. Ze schrijven:
To do this we collected a set of troll posts—i.e. paradoxical imitations of conspiracy information sources. These posts are clearly unsubstantiated claims, like the undisclosed news that infinite energy has been finally discovered, or that a new lamp made of actinides (e.g. plutonium and uranium) might solve problems of energy gathering with less impact on the environment, or that the chemical analysis revealed that chem-trails contains sildenafil citratum (the active ingredient of Viagra™).
Het bleek dat degenen die in samenzweringstheorieën geloven, de hun gepresenteerde onzin niet herkenden. Dat klinkt mij opnieuw plausibel in de oren, al zeg ik erbij wat de onderzoekers niet noemen: je kunt wetenschappers even gemakkelijk om de tuin leiden. Bij de Harvard-universiteit hebben de onderzoekers die zo hadden geblunderd met het Evangelie van de Vrouw van Jezus, voorgesteld de authenticiteit te bepalen door de chemische samenstelling van de inkt te analyseren, een onderzoek dat werd goedgekeurd omdat degenen die het moesten beoordelen niet in de gaten hadden dat deze methode geen resultaten kan opleveren. (De methode kan alleen werken als de vervalser inkt had gebruikt die hij niet via het antieke recept had gemaakt. Zo dom is echter geen enkele vervalser.)
Ik schrijf dit niet omdat ik wil beweren dat wetenschappers even dom zijn als pseudowetenschappers. Ik wil er duidelijk mee maken dat iedereen het slachtoffer kan zijn van te gemakkelijk aangenomen informatie. Dat samenzweringsgelovigen onzin geloven, is dus niet omdat ze niet intelligent zouden zijn maar omdat hun niets menselijks vreemd is. Niemand kan de kwaliteit van alle informatie beoordelen, iedereen betrekt zijn informatie uit een te beperkt aantal bronnen.
Tot slot nog even dit. De Italiaanse onderzoekers keken dus naar de wijze waarop mensen die in pseudowetenschap geloven, reageren op al bestaande “troll posts”. Dat is echter niet wat je kunt lezen in deze samenvatting [[dode link]], waarin staat dat
the researchers tested the strength of these users’ biases by posting “troll information” on Facebook.
Die onderstreping is van mij. De onderzoekers hebben echter niets gepost. Dat zou me ook hebben verbaasd, een half jaar nadat Facebook in opspraak was door onderzoek waarbij de informatie van ruim 700.000 mensen was gemanipuleerd (meer). De samenvatting is dus misleidend en bewijst dat ook wetenschapsjournalisten niets menselijks vreemd is.
” Ik ben blij dat mijn subjectieve indruk met cijfers valt te onderbouwen.” Wat een heerlijk zelf spottende opmerking. Ook een beetje de afbeelding op het Drosteblikje, hè? Om nog maar eens een bevestiging te geven: wellicht het grootste succes uit de satirische geschiedenis van De Speld is het verhaal, dat Willem van Oranje zich kort voor zijn dood zou hebben bekeerd tot de Islam. Met dat verhaal wist De Speld niet alleen de Telegraaf te misleiden, maar ook de internationale pers. Met grote stelligheid vertelde een bekeerde moslim mij dat dit verhaal waar was. Hij had het naar eigen zeggen in diverse bronnen in Marokko gelezen. Gelukkig was hij sportief genoeg erom te kunnen lachen, toen ik hem onthulde wat de bron van het verhaal was.
Misschien is de vergelijking tussen pseudowetenschappers en wetenschappers zinvoller dan alleen het al-menselijke “iedereen selecteert”. Pseudowetenschappers zijn geobsedeerd door hun gelijk en nemen alles mee wat past. Ze zijn zo bezien interdisciplinair. Wetenschappers zijn altijd gespecialiseerd en dat is niet zelden een oogklep.
Ja en nee. Wat je zegt over de brede kijk van kwakhistorici klopt. Wat je zegt over wetenschappers is te negatief. Ze denken methodisch; wat ze verliezen door beperking, winnen ze aan analytische scherpte. De problemen ontstaan als ze niet in staat zijn hun eigen methode uit te leggen.
Google verraste me onlangs met een filmpje uit alweer 2006 ( https://archive.org/details/HansRosling_2006 ) met inderdaad de beste presentatie van statistische gegevens (over sociaal-economische ontwikkelingen wereldwijd) die ik ooit gezien heb. In de tweede helft (vanaf ca. minuut 18:30) poneert Rosling de stelling – die Jona’s lezers hier bekend in de oren zal klinken – dat met publieke gelden verzamelde wetenschappelijke info het grote publiek niet bereikt want weggesloten blijft achter betaalmuren.
Selectief luisteren en lezen blijft een menselijke eigenschap.
Vriendelijke groet,
Klopt. De vaardigheid om actief informatie te zoeken die je overtuigingen tegenspreken moet aangeleerd en onderhouden worden. Niemand vindt het leuk om ongelijk te krijgen en toch is dat waar het om draait.
De ironie dat je een bericht aanhaalt die jouw indruk bevestigt is je hopelijk niet ontgaan.
Waarom haal je hier de Jezusmythici bij? Wil je zo graag je gelijk halen dat je hen even onder het matje veegt?
Jezus is een mythe, hoe graag jij ook zal willen dat hij werkelijk bestaan heeft. Hoe je dit overigens wilt bewijzen is mij een volkomen raadsel aangezien we niks, maar dan ook niks, van deze man hebben. Zelfs de letters die hij schreef in het zand (bij de overspelige vrouw, wie zonder zonde is werpe de eerste steen) zijn allang weggespoeld door het regenwater. Dus hoe willen Jezushistorici precies bewijzen dat Jezus echt onder ons is geweest? Dat er mensen waren die dit beweerden? Dat zal ook niemand ontkennen. Voor de rest is het allemaal “wat de gek wil geloven dat neemt hij aan, en de rest is niet waar”.
Dat er mensen zijn die overal in geloven, zal ook niemand ontkennen.
Dat er mensen zijn die alleen de boeken lezen die hen goed uitkomen, idem dito.
Maar dit kan je van twee kanten zeggen, en niet enkel van Jezusmythici.
Daarom vind ik dit artikel WEL een eyeopener (dit zegt namelijk iets over hoe de schrijver in elkaar steekt) maar GEEN Eyeopener (het zegt namelijk helemaal niks, behalve wat open deuren die ingetrapt worden).
Gegroet
Beste Berjan, als je vanuit aannames en overtuiging bepaalde theses aanhangt, is het verstandiger vragen te stellen dan boude beweringen te doen. Tussen de regels door spreekt ergernis. Als je iets dieper zou graven in epistels die je wellicht als onwelgevallig zou kunnen bestempelen, zou een stevig aantal van je vragen al beantwoord zijn. Voor het vergroten van kennis is twijfel noodzakelijk. Onderzoek moet daaruit volgen.
Succes!
Zeg eens iets inhoudelijks, in plaats van dit soort uit de lucht gegrepen fantasieen? Ik doe nergens boude beweringen, dat doet Jona met zijn: iedereen die meent dat Jezus een mythe is baseert dit op een negentiende-eeuwse hype.
Nergens in mijn antwoord op Jona kun je ergernis aantreffen, terwijl als je eerlijk bent je dit wel in Jona zijn artikelen ziet. Maar deze schrijver schrijft waarschijnlijk precies zoals jij het ook ziet, en dan ziet men zaken wel door de vingers.
Ik was vroeger christen, en geloofde dat Jezus een historisch personage was. Nu, na boeken over Jezus te hebben gelezen voel ik aan mijn water dat er voor de Jezus als mythe net zoveel te zeggen valt als voor een historisch personage.
Wat ik overigens ook niet begrijp is waarom seculiere schrijvers perse willen dat Jezus historisch is. Als alles wat Jezus gedaan zou hebben mythe is, want wonderen bestaan niet, dan maakt het toch niks uit of er ooit een mens is geweest die Jezus heette? De Bijbelse Jezus is mythe. Wat houdt je dan nog over? Enkel een naam.
Nou ben ik mij ervan bewust dat mensen beweren dat hij een rondreizend prediker is geweest die het einde der tijden aankondigde. Maar waar is hiervoor het bewijs? Dat dit in alle evangelieen voorkomt?
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jezus_(historisch)#Algemeen_aanvaard_levenskader
dit is toch om je kapot te lachen? Omdat het in alle evangelieen voor komt is het waar? Terwijl Marcus de enige bron is die niks van anderen heeft overgenomen, en de andere evangelieen wel van het Marcus evangelie?
beste Berjan,
Jona heeft inmiddels genoeg bronnen aangehaald buiten de evangeliën. Kwestie van goed lezen.
Beste Berjan,
Waar haalt u vandaan dat ik met fantasie strooi? Ik kan mij voorstellen, dat u als gesjeesd christen de goddelijke Jezus verwerpt. Sterker nog, u vindt daarbij in mij een medestander. Het lijkt er echter op, dat u ten prooi valt aan het slingerwerkmechanisme en te ver doorslaat in uw afwijzing. Nadat ik kennis heb genomen van behoorlijk wat geschriften, ben ik inmiddels tot de conclusie gekomen, dat Jezus wel bestaan heeft. Niet als zoon van God, maar als een man met sterke mening en dito overtuigingskracht. Mythologisering van die man heeft verstrekkende gevolgen gehad, waar ik de handen niet voor op elkaar krijg. Zijn bestaan ontkennen gaat echter te ver en kan de hardliners in de religie alleen maar aanmoedigen. In die zin ben ik nog altijd enthousiast over de oude, parerende grap die joden maken op het verwijt dat zij Jezus aan het kruis genageld zouden hebben: “Die katholieken hebben mazzel. Als we die gast destijds hadden verzopen, hadden zij nou met zn allen met een aquarium om hun nek rondgelopen.” Ik wens u een fijne dag.
Berjan, volgens jouw logica bestaat er ook geen muziek of regen. Immers, hoe wil je, nadat de muziek is afgelopen of als de stoep weer is opgedroogd, bewijzen dat de muziek ooit heeft geklonken of dat de regen daadwerkelijk is gevallen? Zeker ook allemaal mythes.
Jij meot het niet over logica hebben Manfredje, want jouw logica slaat nergens op. Probeer het eens met andere vergelijkingen.. Je kan het.
Het ridiculiseren van je opponent getuigt niet echt van een goed standpunt. Ad hominem is makkelijk.
Ik ridiculiseerde enkel omdat Manfred met een, in mijn ogen, domme vergelijking kwam. Wat hebben zaken die we dagelijks zien nou te maken met iets wat eenmalig schijnt te zijn gebeurd en waar de mythevorming omheen hangt?
Dus dat getuigt niet van een goed standpunt, maar omdat Manfred waarschijnlijk hetzelfde denkt als jij over de historie van Jezus maakt dit niks uit en zien we dit door de vingers?
We vallen de mensen die menen dat Jezus een mythe was lastig met allerlei redeneringen die nergens over gaan, maar van de mensen met dezelfde mening blijven we af? Zo’n idee krijg ik van deze site namelijk.
Ik begrijp nu waarom jij je voelt aangetrokken tot een topic dat ‘Trollen’ heet.
Ik wacht nu vol spanning op het topic met de naam ‘Messiassen’.
Beste Berjan,
Volgens jouw methode besta ik niet. Want immers, jij hebt mij nooit ontmoet, en wat ik hier schrijf hoeft helemaal niet door mij geschreven te zijn. Misschien zijn er mensen die ervan willen getuigen dat ze mij ooit ontmoet hebben (de eigenaar van deze blog bijvoorbeeld), maar in jouw methode is dat ook waardeloos. Mijn bestaan komt dus, volgens jouw methode, neer op het feit dat iemand gelooft dat ik besta of niet: “wat de gek wil geloven dat neemt hij aan, en de rest is niet waar”. Op zich erg interessant.
Trouwens, dat betekent ook dat jij niet bestaat. Je bent een mythe voor goedgelovigen. 🙂
Normaal heb ik een enorme hekel aan discussies als bovenstaande maar in kader van dit artikel is het reuze vermakelijk. Heren, dank.