Vandaag even een kleinigheidje: een kleitablet uit het indrukwekkende Archeologische Museum van Istanbul,met daarop een lijst van Assyrische koningen en hun regeringsjaren. Het is op het eerste gezicht geen erg opwindende lectuur, met tekstjes als
Šalmaneser, zoon van Adad-nirari: 10 jaren
Aššur-dan, zoon van Šalmaneser: 18 jaren
Aššur-nirari, zoon van Adad-nirari: 10 jaren
Tiglath-pileser, zoon van Aššur-nirari: 18 jaren
Šalmaneser, zoon van Tiglath-pileser: 5jaren
Zoals gezegd: geen opwindende lectuur. Wel heel belangrijke lectuur, want deze lijst (waarvan nog twee andere afschriften bestaan) vormt de ruggengraat van de Mesopotamische chronologie. Vanaf de regering van koning Nabû-Nasir van Babylonië (r.747-734 v.Chr.; een tijdgenoot van de hierboven genoemde Aššur-nirari) kunnen we de data ijken aan de hand van een doorlopende reeks astronomische waarnemingen, maar daarvóór moeten we het doen met de regeringsjaren die staan genoemd in lijsten als deze, waarmee we kunnen terugrekenen tot aan twaalfde eeuw v.Chr.
Zonder de Assyrische Koningslijst en enkele soortgelijke documenten kunnen we domweg niet weten wanneer iets is gebeurd. Nu kun je daarom je schouders ophalen, maar de belangrijkere taken van de geschiedvorser, zoals het verklaren van de gebeurtenissen, zijn dan eveneens volstrekt onuitvoerbaar.
Dit kleitablet is geschreven in de zevende eeuw, toen er al verschillende koningen hadden geregeerd die niet op de lijst stonden. Je zou hebben verwacht dat de kopiist het document zou hebben aangevuld, maar blijkbaar gold de tekst van deze lijst op een bepaalde manier als canoniek en mocht er geen tittel of jota aan worden veranderd. Waarom dat zo was, is weer eens onbekend: we weten van de Oudheid weer eens alleen dat we er heel weinig van weten.
[Dit was de 121e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]
De 12e en 7e eeuw BCE, neem ik aan?
Ik kan het wel uit de context halen, maar een ‘leek’ die hierop stuit kan het misschien wat verwarrend vinden (ik heb net je boek “Klad in de Klassieken” gelezen…)
Verbeterd, dank.