Een paar maanden geleden lag er een voorstel om een van de door de zogenaamde Islamitische Staat te Palmyra verwoeste bogen te herbouwen op Trafalgar Square in Londen. Ik vermoed dat ik het zonder commentaar heb vermeld in de Livius Nieuwsbrief, maar ik herinner me vooral dat ik liever een sarcastisch stukje had willen schrijven. Nu zou alles beter worden! Nu zouden bij ISIS de schellen van de ogen vallen! Nu zou de politie eindelijk prioriteit geven aan de bestrijding van vandalisme en clandestiene handel in oudheden!
Dat heb ik maar niet geschreven. Het leek me niet zinvol een gratuit maar goed bedoeld project in de wielen te rijden. Als u denkt dat ik met die keuze een partijdige observator ben, dan heeft u gelijk: ik wil uitdragen dat de Oudheid belangrijk is, en ik ben vooral kritisch als er schade wordt toegebracht aan de bij het grote publiek bekende kennis. Ik heb niet het idee dat die boog, hoe tot-niets-verplichtend ook, u slecht informeert.
Nu staat die boog er. Een vriendin uit Londen is gaan kijken en vertelde me dat iedereen erover moppert: het ding is gewoon lelijk. Nu is ze misschien wat bevooroordeeld omdat ze alles lelijk vindt waarbij Boris Johnson is betrokken, maar de foto’s bevestigen dat de replica volstrekt is mislukt.
De echte boog was indrukwekkend, enerzijds doordat ze onderdeel was van een groter geheel en anderzijds doordat de individuele stenen een beetje uit het gelid stonden. Wat nu op elkaar is gestapeld, zijn uit één blok gemaakte replica’s van groepen stenen en dat leeft niet. Het ontbreekt aan spanning. De boog op Trafalgar Square verhoudt zich tot het origineel zoals de façade van het British Museum zich verhoudt tot een Griekse tempel en zoals geestloosheid zich verhoudt tot begeestering. Kitsch. Naatje. Archie McArchface.
Laten we het hier maar niet meer over hebben.
In plaats daarvan adviseer ik oudheidkundigen die aandacht willen vragen voor het bedreigde erfgoed, om dat ook te doen: aandacht vragen voor het bedreigde erfgoed dus. De Oudheid en de oudheidkunde zijn voldoende interessant om de belangstelling vast te houden. Daar is helemaal geen hype voor nodig en de resultaten zijn duurzamer. Leg mensen uit waarom vandalisme erg is en waarom wij geen illegaal verworven oudheden moeten kopen, en je hebt kans dat de informatie zich bij mensen verankert en dat ze blijvend iets leren. Zet Boris Johnson voor een raar boogje en alle eventueel overgedragen informatie verwaait.
Het gaat niet om hyperige boogjes. Het gaat – indachtig de simpele waarheid dat er voor elke dief een heler is – vooral om de vraag waarom de politie de handel zo laat is gaan aanpakken. Er gebeurt inmiddels wel iets – de FBI onderzoekt de Green Collection nu eindelijk – maar het is weinig en natuurlijk al veel te laat. Het gaat bovendien niet alleen om Syrië: in Irak is de plundering al jaren gaande, in Egypte zijn musea en afgelegen archeologische vindplaatsen geplunderd, in Libië zijn de monumenten van de Limes Tripolitanus gevandaliseerd, inclusief het in de wereld unieke museum van Bani Walid.
Dáár moet het over gaan. Niet slechts over Palmyra. En dat geld voor dat boogje, dat had beter kunnen worden besteed aan de herbouw van het naast de opgraving gelegen stadje.
Jona, kan je die bende misdadigers alsjeblieft niet ISIS noemen? Godin van het leven enzo…
Inderdaad belachelijk. Het lijkt me eerder een politiek stuntje.
Boog:
Ach, als die nepboog staat voor verwoesting (en diefstal) van oudheden, wat is daar tegen?
Limes Tripolitanus:
Zeer interessant, zoals veel doorklikmogelijkheden in je berichten.
Het Syrische leger heeft dank zij Russische militaire steun het oude Palmyra heroverd op de islamitische terreurbende van IS. Nu wil de Syrische regering de verwoestingen weer reconstrueren. „We zullen de verwoeste tempel herbouwen op een manier waarmee die zijn historische identiteit behoudt”, citeerde staatspersbureau Sana het hoofd van het Syrische Museum, Mamun Abdul-Karim, eind maart.
Heel wat lovenswaardiger dan die Londense nepboog.
http://www.nrc.nl/nieuws/2016/03/28/eerste-beelden-uit-heroverde-ruinestad-palmyra