Eigenlijk had ik dit blogje simpelweg “Isis” willen noemen, maar gegeven de situatie met de zogenaamd Islamitische Staat in het Midden-Oosten is dat wellicht wat verwarrend. Dit stukje gaat dus echter over de Egyptische godin die alle andere godheden in zich incorporeerde. Het bovenstaande beeldje is gevonden in Valkenburg in Zuid-Holland en te zien in het Rijksmuseum van Oudheden – ik heb er zelf geen goede foto van dus ik heb even de museumfoto geleend. Het blijft fascinerend, zo’n exotische godin hier aan de Romeinse kust en brengt in herinnering dat de inheemse bevolking, die ik gemakshalve “Germanen” zal noemen, volgens de Romeinse auteur Tacitus een godin vereerde die leek op Isis.
Het beeldje is gemaakt in de tweede helft van de tweede eeuw, ongeveer op het moment waarop de Romeinse auteur Apuleius in zijn hilarische roman De gouden ezel (wie dit niet leest is gek) een prachtige Isis-hymne opnam, waarvan ik hier een deel vertaal. De drie groen afgedrukte typeringen kennen we ook uit oud-Egyptische bronnen.
Ik ben de moeder van de schepping,
meesteres van alle elementen,
eerstgeborene van de Tijd,
hoogste onder de goden,
koningin der doden,
eerste onder de hemelingen,
ene verschijningsvorm van alle goden en godinnen.Mijn wil bestiert het hemelse licht,
de heilzame zeebries
en de tranenrijke stilte van de Onderwereld.Ik ben één van wezen maar heb vele gestalten;
op veelmanieren en onder vele namen
vereert de hele wereld mij.
Daar bij de oeroude Frygiërs noemen ze mij
Pessinische moeder der goden
en bij de aardgeboren Atheners Kekropische Artemis;
bij de eilandbewoners van Cyprus ben ik de Pafische Afrodite
en voor de boogschutters van Kreta de Diktynnische Artemis;
de drietalige Sicilianen noemen mij de helse Persefone
en de oude Eleusiniërs hun Attische Demeter.
Sommigen kennen mij als Juno, anderen als Bellona,
dezen als Hekate, genen als Nemesis.Alleen de beide Ethiopische stammen,
op wier landen de ochtendzon en de avondzon schijnt,
en de Egyptenaren, die uitblinken in oude wijsheid,
vereren mij met mijn eigen ceremoniën
en noemen mij bij mijn ware naam: Koningin Isis.
***
Het bovenstaande was:
- De 152e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.
- Een voorbereiding voor het stukje dat ik straks online plaats.
De veelkleurigheid van het Hindoeisme heb ik nooit begrepen.
Maar nu blijkt dat Isis ook al in Zuid-Limburg woonde weet ik het al helemaal niet meer.
Misschien moet ik gewoon maar zonder God(en) leven ….
Vriendelijke groet,
En Gerard Reve noemde haar Maria: “En de grote moedergodin, Isis, Astarte, Cybele, Celene, Diana is langs een omweg geleidelijk aan weer die Kerk binnengekomen en herovert die Kerk. Het proces van herovering gaat voort en op zekere dag zal het heiligdom weer geheel van Haar zijn en van niemand anders. En die malle zenuwlijder van een Zoon zal, hup, de deur uitgeschopt worden.” (http://www.nadertotreve.nl/nieuws2014/02-09-01.php)
Geweldig citaat – ik kende het niet. Vooral dat “hup”, dat máákt het.
Maar heren, wordt hier niet letterlijk en figuurlijk het kind met het badwater ‘hup’ zo maar weg gegroeid?
Immers hoort ‘ het mannelijk kind’ toch bij de moedergodinnen cultus omdat op die manier de balans van het mannelijk en vrouwelijk principe gesymboliseerd wordt. Zoals in de Veda en elders terecht erop gewezen wordt dat het dualisme bij het aardse bestaan hoort terwijl de eenheid het overstijgende goddelijk principe symboliseert.
Natuurlijk ben ik het helemaal met jullie eens wat betreft een troonswisseling op de goddelijke stoel maar ik mag toch zeer hopen dat dit in de zin van een co -productie tussen beide geslachten gebeurd…
Ik kende het volgens mij ook niet, ik wist alleen dat Reve Maria zag als een voortzetting van de Isis-cultus en heb daar even een passend citaat bij gegoogeld.
“Alleen de beide Ethiopische stammen,
op wier landen de ochtendzon en de avondzon schijnt”
Wat wordt hier mee bedoeld?
Zó groot is Ethiopië nou ook weer niet …
In de Oudheid meenden ze dat er twee landen waren waar Ethiopiërs waren, d.w.z. mensen met een donkere huidskleur: enerzijds in Afrika, anderzijds in India. Vandaar: avondzon en ochtendzon. Vandaar ook: het idee dat de Indus en de Nijl dezelfde stroom waren. Wij denken bij Ethiopië aan een land, destijds dachten ze bij Ethiopiërs aan mensen.
Een paar weken terug hoorde ik een vrouw tegen een andere vrouw in een Haagse boekhandel zeggen (parafrase) ‘dat ze dan dachten we missen toch iets vrouwelijks, laten we dan Maria maar doen.’
Treffender kan niet, toch?