Over 131 dagen komt er een einde aan de humaniora. Bij de verkiezingen van 15 maart wordt de PVV, die heeft aangekondigd dat er geen geld meer mag naar cultuur, immers de grootste politieke partij van het land. De VVD, die studierichtingen zonder arbeidsmarktperspectief wil opheffen, zal de tweede partij zijn. Als het licht voor onze musea en de “kleine letteren” niet uitgaat op 15 maart, gebeurt het niet veel later: de politiek heeft ontdekt dat het electoraal lucratief is om te schoppen tegen de humaniora.
Omdat er echter, voor het definitief verkeerd gaat, nog altijd eerst verkiezingen zijn, ben ik de programma’s gaan doornemen. Op welke partij moet u stemmen als u wil dat er ook in de nabije toekomst nog genoten kan worden van het goede, schone en ware? Vandaag: Denk, 50Plus en de Piratenpartij.
Om te beginnen: Denk. Ik ben de afgelopen week enkele keren naar de website gegaan, maar heb geen standpunten kunnen vinden. Er is een manifest, waarin de woorden “wetenschap” en “erfgoed” niet vallen, waarin over musea alleen wordt gezegd dat er een museum voor koloniale geschiedenis moet komen, en waarin de woorden “cultuur” en “universiteit” alleen in het voorbijgaan worden vermeld.
Dat Denk geen standpunt heeft over erfgoedkwesties, verbaast me niet. Het wat oudere Nederlandse erfgoed is immers dat van de autochtone bevolking (“inwoners met een Nederlandse achtergrond” zou de WRR zeggen) en dat is niet direct relevant voor een partij die mikt op de etnische stem. Ik zou haar desondanks aanraden zo’n standpunt te ontwikkelen om de verdachtmaking te pareren dat de partij niet werkelijk voor diversiteit staat.
Dan is er 50Plus. Opnieuw geen standpunten over “wetenschap”, “cultuur” en “erfgoed” – ik heb ze althans niet kunnen vinden.
Tot slot: de Piratenpartij. Een culturele paragraaf ontbreekt maar de partij heeft een sterk verhaal over wetenschap. Kernpunt:
Wetenschap is idealiter onafhankelijk en transparant, wetenschap kent geen taboes. Wetenschap wordt niet door de politiek gestuurd en wetenschap dient geen economische belangen.
Het is krek zo. Uit het eerste volgt vanzelfsprekend dat de piraten pleiten voor open access.
Door alle wetenschappelijke artikelen open en in een open formaat te publiceren wordt kennis gemakkelijker gedeeld en wint het aan waarde. Door de ruwe data ook te publiceren, kunnen wetenschappelijke artikelen beter gecontroleerd worden. Bovendien kan data ook voor ander onderzoek worden ingezet.
Dat is belangrijk, want zolang desinformatie wél en wetenschappelijke informatie niet toegankelijk is, wordt de gezonde, op feiten gebaseerde discussie met de dag verder bedreigd. De oudheidkundige disciplines, waarin de voorlichting niet is meegegroeid met het hogere opleidingspeil van de bevolking, plukken daarvan inmiddels de wrange vruchten van bad information drives out good: goede informatie is moeilijk te vinden, slechte daarentegen gemakkelijk, en de universitaire oudheidkundigen zijn de risée du monde, genegeerd door iedereen.
Het probleem is dus niet slechts dat de universiteiten hun inzichten verbergen, het is tevens dat hierdoor schade is ontstaan. Ik had gehoopt dat de piraten, die met de meeste kennis van zaken spreken over de informatiesamenleving, een standpunt zouden hebben over het ongedaan maken van die schade, maar ze hebben het niet. Ik vermoed daarom dat zelfs de piraten niet voldoende door hebben hoe groot de schade is die de universiteiten en uitgevers aan de kwaliteit van het maatschappelijk debat hebben toegebracht.
Tot slot nog een standpunt dat ik alleen bij de Piratenpartij tegenkwam maar dat met koeienletters in alle verkiezingsprogramma’s had moeten staan:
Om de transparantie van wetenschappelijk onderzoek te vergroten dienen de resultaten van alle uitgevoerde studies te worden gepubliceerd. Dit betekent dat ook studies die geen significante resultaten opleveren gepubliceerd worden.
Als je kiezers vraagt of er een vaccinatie tegen de Humaniora moet komen zeggen ze: ‘doe maar, better safe than sorry’ of ‘alleen als het vaccin bewezen veilig is, en hoe zit het met kinderen’?
Jullie zijn gedoemd.
Eigenlijk zouden we dat echt eens moeten doen. Misschien dat er dan eens wat mensen wakker schrikken.
Als je aan tien willekeurige voorbijgangers vraagt wat Humaniora betekend is de kans dat ze alle tien vragen Humaniwattus?
Zelfs Wiki moet nadenken. 😉