Het relletje vorige maand zal u niet zijn ontgaan: de UNESCO aanvaardde een resolutie over de Tempelberg in Jeruzalem zonder deze zo te noemen. In plaats daarvan werd de naam gebruikt die de Arabieren gebruiken voor de Rotskoepel en Al-Aqsa-moskee: Haram esh-Sharif, “het edele heiligdom”. Op zich een incident waarvan er dertien in dozijn gaan: zichtbaar erfgoed krijgt altijd meer erkenning dan onzichtbaar erfgoed. In ons eigen Delft lijkt het bestuur van de Nieuwe Kerk serieus te denken dat de kerk belangrijker is dan de graven eronder.
Daaruit blijkt weinig begrip voor wat erfgoed nu eigenlijk is en je zou van een erfgoedorganisatie als UNESCO meer inzicht verwachten, maar het is een standaardfout en erger dan dat zou het dan ook niet behoren te zijn. Desondanks reageerde Israël als door een door adder gebeten – en terecht. De Tempelberg is een open zenuw sinds een theorie de ronde doet dat de joodse tempel daar niet heeft gestaan.
Voor we die weerleggen: de kwestie is ernstig omdat de Palestijnse beheerders van de Tempelberg ook naar deze theorie handelen. De logische gevolgtrekking is immers dat er geen voor het jodendom belangrijke archeologische zaken in de grond kunnen zitten, zodat er geen speciale aandacht nodig is voor het bodemarchief. Elke drie, vier maanden wordt er over het plein wel ergens een sleuf getrokken om een kabel te leggen, wat alleen kan worden uitgelegd als een schending van de erfgoedregels.
Er is inmiddels een joodse organisatie die zand zeeft dat afkomstig is van de stort van een islamitich bouwproject uit de jaren negentig. Er is nog steeds niets werkelijk belangrijks gevonden en dat zal ook niet gebeuren, aangezien de joodse tempel ruwweg op de plek van de Rotskoepel heeft gestaan. Of een tikje noordelijker. In elk geval niet op een plek waar de Palestijnse beheerders grondwerk kunnen laten verrichten. De zandzeverij zal dus wel oudheden opleveren, maar geen echte aanwijzingen voor het bestaan van de tempel.
Desondanks kan in redelijkheid niet worden betwijfeld dat de Tempelberg de plaats is waar de joodse tempel ooit heeft gestaan. Daarvoor zijn de beschrijvingen van een auteur als Flavius Josephus te precies: wat hij noemt past perfect bij het terras waarop nu de Rotskoepel en de Al-Aqsa staan. We weten ook vrij zeker dat de Klaagmuur niet zomaar een muur is uit de tijd van de herodiaanse vorsten, maar de muur van het tempelterras (Josephus, Joodse oudheden 15.396-402). En voor wie toch twijfels mocht hebben: in 1871 is een inscriptie gevonden die ooit de grens tussen twee tempelhoven markeerde. Zie boven.
ΜΗΘΕΝΑ ΑΛΛΟΓΕΝΗ ΕΙΣΠΟ-
ΡΕΥΕΣΘΑΙ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕ-
ΡΙ ΤΟ ΙΕΡΟΝ ΤΡΥΦΑΚΤΟΥ ΚΑ-
Ι ΠΕΡΙΒΟΛΟΥ ΟΣ Δ ΑΝ ΛΗ-
ΦΘΗ ΕΑΥΤΩΙ ΑΙΤΙΟΣ ΕΣ-
ΤΑΙ ΔΙΑ ΤΟ ΕΞΑΚΟΛΟΥ
ΘΕΙΝ ΘΑΝΑΤΟΝ
Grieks, een van de gangbare talen van het antieke jodendom. Vrij vertaald:
Geen vreemdeling mag voorbij deze balustrade komen op de hof rond de tempel. Wie desondanks wordt gearresteerd, is verantwoordelijk voor zijn eigen executie.
Daarmee is het heiligdom dus niet alleen een historisch feit, bekend uit geschreven teksten (zoals Josephus), maar ook een archeologisch feit dat is te toetsen aan de hand van materiële vondsten. De theorie dat de joodse tempel niet heeft gestaan op de tempelberg, valt dus alleen te kwalificeren als klinkklare kwakgeschiedenis.
Er is echter nog meer te vertellen over dit interessante museumstuk, dat, zoals zoveel vondsten uit het voormalige Ottomaanse Rijk, is te zien in het schitterende Archeologische Museum in Istanbul. Merk namelijk het woord voor vreemdeling op, allogenes, dat letterlijk “andersgeborene” betekent. Het illustreert eens te meer dat het jodendom, voor zover het zich concentreerde op de offerdienst in de tempel, een nationale godsdienst was. In een wereld waarin vrijwel alle gebedsplaatsen voor iedereen toegankelijk waren, was het joodse Verbond exclusief: niet-joden waren welkom op het buitenste hof (ruwweg het huidige plein) maar niet op het met een balustrade afgezette hof recht bij de tempel.
Het Boek der Jubileeën is er expliciet over dat niet-joden behoren tot “de kinderen der vernietiging” (Jubileeën 15.26-27). Lang niet alle joden dachten daar zo over maar de autoriteiten in de tempel, waar het Verbond elke dag met een offer werd bevestigd, hechtten wel aan deze exclusivistische uitleg.
Saul van Tarsus, de “anomalous Jew” die openlijk had verklaard dat het Verbond met niet-joden kon worden uitgebreid, was weliswaar niet de enige met zulke opvattingen, maar moest wel in moeilijkheden komen toen hij met niet-joden op het buitenste plein werd gezien (Handelingen 21.27-36). Weliswaar mocht dat, maar geen priester kon het risico nemen dat een kind der vernietiging de rituele reinheid van het heiligdom zou schenden en dus het Verbond zou aantasten. Toen er mensen klaagden over Saul – of Paulus, zoals de christenen hem noemen – werd hij dus prompt gearresteerd en hij moet hebben begrepen dat dat eigenlijk onvermijdelijk was.
[Dit was de 175e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier]
De islam combineert nu die joodse exclusiviteit met het christelijke universalisme, resulterend in een dar-al-islam en dar al-harb, althans voor de strijdlustigen onder de moslims. Zolang deze moslims de strijd niet moe zijn geworden (zoals de katholieken en protestanten tot vrede zouden zijn gedwongen omdat ze het bloevergieten moe werden), maakt dat de hele wereld tot één groot Israël zonder kans op wereldvrede. Maar dat is zo’n olifant in de kamer waar ‘fatsoenlijke’ mensen omheen weten te kijken op grond van hun mystieke geloof in ‘religio una in rituum variete’ (Lull) waardoor ze zich hechten aan hun geloof dat alle religies tolerant en vredelievend zijn.
Toevallig heb ik gisterenavond en vandaag op YouTube gekeken naar enkele voordrachten van Timothy Hogan (o.a. The Esoteric History of the Knights Templar) die juist wel de universalistische kant van diverse religies benadrukt. Maar hij doet dat vanuit een ‘gnostisch’ perspectief. Hogan is een oud-grootmeester van de Grand Master Ordre Souverain du Temple Initiatique, een van de oudste orden die er zijn. Zeer boeiende voordrachten omdat blijkbaar een goede onderzoeker en schrijver is en hij een heel helder beeld geeft van de geschiedenis.
Denk je dat ‘An Anomalous Jew’ een goed boek gaat zijn? Zelf vind ik de boeken van Bird over Jezus verre van overtuigend. In debatten met bijvoorbeeld Ehrman (op Youtube te vinden) maakt hij ook al geen sterke indruk. Er zijn mijns inziens de laatste tijd wel betere publicaties over Paulus verschenen.
@Geband van Joop,
1 Fatsoenlijke mensen praten niet in absolute negatieve termen over een wereldreligie.
2 Fatsoenlijke mensen baseren hun meningen op kennis en niet op hun onderbuik.
3 Volwassen mensen die imaginaire olifanten zien hebben of geestverruimende middelen geslikt of lijden aan waanvoorstellingen.
Merkwaardig dat zo’n belangrijk ’tempelstuk’ zich in Istanbul bevindt.
@Maurits de Groot,
In 1871 was Jeruzalem een klein provinciestadje in het Ottomaanse rijk. Toen de Ottomaanse overheid het belang in de gaten kreeg van van de enorme rijkdom aan archeologische erfgoed binnen de grenzen van het rijk is het in navolging van Europese landen ook musea gaan bouwen en archeologie gaan bedrijven.
https://en.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_Archaeology_Museums
De strijd om Israël is vergiftigd door leugens. Leugens betreffende het ‘Palestijnse volk’,die nooit bestond en de ‘bezette gebieden’(er heeft nooit een Palestijnse staat bestaan).Het Land Israël werd sinds het begin van de jaartelling overheerst door vreemdelingen. In 1917 waren dat de Turken, die er vierhonderd jaar de baas waren geweest. Toen namen de Engelsen de zaak over. Een groot gebied/76%/,wat was onder Brits mandaat, is gegeven aan de emir Abdullah en wat nu Jordanië heet. De andere 24% werd verdeeld onder de daar wonende Arabieren en Joden. Vaak wordt er geroepen dat die verdeling van ca. 45/55 niet eerlijk was omdat er minder Joden waren, maar men vergeet dat van die 45% ca. 30% onontgonnen land, woestijn en moeras was(het gebied is gedeeltelijk ook gekocht van Arabische grootgrondbezitters).En uit woestijn en moeras, maakten zij vruchtbaar land.De Arabieren profiteerden ook van deze welvaart in de buurt van de Joodse nederzettingen en in de gemengde Arabisch-Joodse steden groeide de Arabische bevolking sterker dan waar ook elders in de Arabische wereld. Toen Israël deze gebieden onder beheer kreeg, bestond er geen enkele universiteit. In het begin van de 1990-er jaren waren er zeven van zulke instituten, die zo’n 16.500 studenten herbergden. Analfabetisme liep terug tot 14 procent onder volwassenen boven 15 jaar, vergeleken met 69 procent in Marokko, 61 procent in Egypte, 45 procent in Tunesië en 44 procent in Syrië.En bijna 2.000 bedrijven werden in die gebieden gevestigd en gaven werk aan zowat de helft van de werkende bevolking daar. Toen Israël een feit werd, wilden de Palestijnen=Arabieren al dat vruchtbare land hebben. Makkelijk hoor, eerst op je gat rusten en dan alles inpikken. Nee dus…
Jeruzalem in de Koran nergens genoemd wordt en in de eerste tijd van de islam Jeruzalem geen enkele rol van betekenis speelde voor de moslims.Toen Jordanië hield de ‘Westbank’ plus Oost-Jeruzalem bezet en Egypte bezette de strook rond de stad Gaza, heeft geen enkel Arabisch land pogingen ondernomen om in de door Jordanië en Egypte bezette gebieden een ‘Palestijnse’ staat te creëren. Zij hadden er toen alle kans toe.De PLO en Islamitische wereld vonden ineens dat ze eigenlijk een Palestijnse staat met Oost Jeruzalem als hoofdstad wilden.Opeens, na 1300 jaar, realiseerde de islamitische wereld zich hoe heilig Jeruzalem wel was voor de islam.Deze 3000 jaar oude Joodse stad(700 keer vermeld in de Tenach) moet de hoofdstad van Palestina zijn, beweren de fanatici,jodenhaters in Vaticaan en ook gemiddelde, onwetende mensen, die niets over de geschiedenis van Het Midden Oosten weten…Het is theologisch onmogelijk dat (een) land dat ooit onder islamitische heerschappij stond, terug wordt gebracht in zijn pre-islamitische toestand en weer tot de dar al-harb gaat behoren. Zo bezien behoort het Land Israël toe aan de islam. Joden en christenen mogen daar alleen leven als dhimmies,die hadden altijd de tweederangs dhimmistatus in de Dar al-Islam (het huis van de islam).De ISLAM en haar theologie zijn niet bevrijd van hun houding dat de Joden alleen als dhimmi’s onder een islamitische overheid in het Midden Oost mogen bestaan (d.w.z. tweede klas bewoners nota bene, geen burgers ) maar nooit, never nooit, als een soevereine samenleving of als een staat….Het doel van de “Palestijnen” en hun Arabische bondgenoten is ALTIJD geweest om het gehele gebied dat zij “bezet Palestina” noemen – heel Israël, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook – te bezitten en de Joden de zee in te drijven.Een Joodse staat accepteren Abbas en andere PA leiders niet( dat zijden ze al aantal keren),” want dan moeten de Arabieren in Israël zich aan wetten houden van een God waarin men niet gelooft”….
Goed uiteengezet! Ik gun het Israel van harte dat zij daar een succesvolle staat uit de grond hebben gestampt. Feitelijk heeft niemand ‘recht’ op dat land maar Israel staat in een lange traditie van verovering van territorium door allerlei vreemde machten; zij het door militair geweld of anderszins. Ook de Arabieren en Ottomanen hebben dat gebied ooit met geweld veroverd. En Israel is de laatste in dat betreffende gebied die zich dat gebied heeft kunnen toe-eigenen! In de moderne tijd lossen we geschillen over territorium en grenzen bij de VN en het Internationale Hof op. Laten we daar met moderne argumenten de discussie voeren.
Overigens staat er op YouTube een heel onderhoudend videootje over dit onderwerp: This Land Is Mine by Nina Paley.