Gladiatorenspelen vormden een vast onderdeel van de Romeinse samenleving en elke grote stad had een amfitheater. Daar vochten gladiatoren tegen elkaar of tegen wilde dieren. Ook in Romeinse Nijmegen is een amfitheater gevonden, en daarnaast ook een gedeelte van een gladiatorenhelm, een van de weinige buiten Italië.

Iedere gladiator specialiseerde zich in een vechtstijl en bij iedere stijl hoorden eigen soorten wapens. De naamloze gladiator op de foto hierboven was een murmillo. Hij vocht met een kort zwaard en droeg een armstuk en een grote helm. Aan de onderkant van de helmrand staat een inscriptie van het Vijftiende Legioen Primigenia. De gladiator die hem droeg vocht dus voor het vermaak van de soldaten uit het Vijftiende Legioen, dat tussen 45 en 70 na Chr. in Xanten gelegerd was.

Soms vochten de mannen tot de dood maar lang niet altijd: de dood van een gladiator betekende financieel verlies voor de eigenaar. Hij had zijn mannen liever levend en in topconditie, zodat hij veel geld kon vragen voor hun optredens. Veel gladiatoren waren slaven, criminelen of krijgsgevangenen. Sommigen werden echte beroemdheden, vergelijkbaar met moderne topsporters.