Een verhaal uit de jaren tachtig: een Franse architect leest Blake en Mortimer en het Geheim van de Grote Piramide. Genieten natuurlijk, maar hij stoort zich een beetje aan de tekeningen van het interieur van opgemeld bouwwerk. Met zijn architectenoog ziet hij dat je zo niet bouwt. Hij schrijft dus een briefje naar de tekenaar, Edgar P. Jacobs, die terugschrijft dat hij zich goed heeft gedocumenteerd en dat hij precies heeft nagetekend wat hij op foto’s heeft gezien. De Franse architect is stomverbaasd en meldt een archeoloog dat er in de Grote Piramide onbekende vertrekken moeten zijn. Het is de enige verklaring voor de wijze waarop de piramide is gebouwd.
Dat vormt het begin van een speurtocht waar we sindsdien meer van hebben gehoord. Nu eens is het een robotkarretje dat door een luchtschacht rijdt, dan weer horen we over een verfijnde boor die door een muur is gegaan en – toen de onderzoekers de boorkop onderzochten – vaststelde dat de muur beschilderd moest zijn geweest. Er is al jaren onderzoek naar onbekende ruimtes in de Grote Piramide en de ontdekking, eergisteren aangekondigd, van een grote onbekende ruimte past in dat plaatje. Er is dus weinig nieuws ontdekt.
Het probleem is eeuwenoud. In de zeventiende en achttiende eeuw dacht men dat de piramiden geheimzinnig waren. Niemand wist hoe ze waren gebouwd of waarvoor ze dienden. Het hielp niet dat Egyptische teksten waren geschreven in een onbegrijpelijk schrift. Egypte was geheimzinnig. Dat idee is blijven hangen, ook toen het hiërogliefenschrift werd ontcijferd, ook nu we heel veel meer weten.
Er zijn ook reële puzzels. Of het graf van Toetanchamon representatief is voor álle koningsgraven is zo’n puzzel. En we weten nog steeds niet precies hoe de piramiden zijn gebouwd. Dat wil niet zeggen dat we Egypte moeten blijven beschouwen als mysterieus of zo. Het is niet geheimzinniger dan het oude Griekenland of Rome. Hooguit wat minder lang bestudeerd en iets moeilijker te bereizen. Desondanks explodeert nieuws over Egypte vrijwel automatisch. Zeg “Toetanchamon” of “piramide” en de hype is een feit.
Voor journalisten is het nieuws van eergisteren iets om de vingers bij af te likken. Dit is een vet stukje dat zonder veel problemen de krant in kan. Iedereen weet waar Egypte ligt, iedereen kent de Grote Piramide. “Mysterie” is een standaardframe. Oudheidkundigen geven je wel een bruikbare quote, want ze zijn allang blij dát er eens aandacht is voor hun vak. Kortom, dit is zo’n verhaal dat niemand zal kapot checken.
Ik maakte me er zelf zojuist ook schuldig aan. De eerste alinea is gebaseerd op een verhaal dat ik één keer heb gelezen. Weliswaar in een integer medium (De Volkskrant) maar ik heb het niet gecontroleerd. Het is een te mooie binnenkomer om niet te gebruiken. Wat ik weer wel weet is dat het onderzoek in de Grote Piramide niets heeft opgeleverd dat een bericht in de media rechtvaardigde.
Het échte oudheidkundige nieuws is moeilijk uit te leggen aan het grote publiek. De enige feitelijke doorbraken uit de afgelopen drie of vier jaar zijn (a) de chronologie van de Mesopotamische Midden-Bronstijd (en dat is Nederlands onderzoek, dus het had best in de krant gemogen) en (b) het onderzoek naar antiek DNA, waarvan de middelen langzamerhand komen binnen het bereik van het archeologische bedrijfsleven. Maar dit is lastig uit te leggen aan het grote publiek. Een echte oplossing heb ik ook niet. Maar in de Grote Piramide is in feite niets ontdekt. Figuurlijk en letterlijk. Heel veel niets, dat wel, maar in wezen niets.
Hoe is het eigenlijk met dat nepnieuws over de geheime kamer van Toetanchamon? Het ene onzinverhaal zou niet de wereld in moeten komen voor het vorige eruit is.
Maar de manier waarop die extra ruimte is ontdekt, of aannemelijk gemaakt, dat is voor mij de reden om dit toch als nieuwswaardig feit te beschouwen. Kosmische straling detecteren aan alle kanten om de piramide heen en daaruit afleiden door hoe veel steen die straling is gegaan en er vervolgens een driedimensionaal beeld uit reconstrueren, dat is toch geweldig?
In het stukje over de holle pyramide in Trouw wordt even aandacht besteeds aan die kamer: de Engelse onderzoeker is er toen het puntje bij het paaltje kwam tussenuit gepiept.
Kom kom, dat niets is wel op bijzondere wijze gemeten en bovendien valt niet uit te sluiten dat zich in dit niets toch iets bevindt. Al komen we daar vermoedelijk nooit achter.
Na het nepnieuws over de verborgen ruimte in het graf van Toutanchamon, dat de tombe van koningin Nefertite zou bevatten, dacht ik in eerste instantie ook aan een nieuwe hoax.
Enige verdieping later bleek dat er voor dit onderzoek een bijzondere methode is toegepast, waarbij gebruik wordt gemaakt van de detectie van hoog energetische deeltjes in kosmische straling:
Kijk ‘Scan Pyramids 2017’ op YouTube
https://youtu.be/gczsacBIXA8
Deze techniek toont een ruimte aan. Of er zich in die ruimte meer bevindt dan faraonische lucht, is niet met zekerheid te zeggen. In ieder geval geen grote voorwerpen met een harde consistentie.
De bouwkundige verklaringen vind ik heel plausibel. De ruimte is ongeveer even groot als de Grote galerij die onder deze ruimte ligt; het zou dan om een ontlasting van krachten op de galerij kunnen gaan. Evenzo zou er sprake kunnen zijn van een inwendige collaps.
Er is nog heel veel dat wij niet weten over de wijze waarop de Grote pyramide werd gebouwd. Nader onderzoek zal moeten aantonen om wat voor ruimte het hier gaat en of er iets in het verborgene ligt.
In ieder geval geen gebakken lucht…
Aan de muziek te oordelen moeten zich in die mysterious cavaties nog een heel orkest en koor bevinden. Noem dat maar niets.
Is er al eens onderzocht waarom er op die plaats aan de voorzijde van de piramide, zo’n ‘chevron’-constructie zit. Want op zichzelf lijkt me dat een hele zwakke constructie met in de punt een scheiding tussen de stenen die die chevron vormen. Dan zou je toch denken dat dat een hele specifieke functie moet hebben. En misschien is de ruimte die daar dan achter ligt – net als de grote galerij – wel gebruikt om de stenen van in dit geval de chevron, op hun plek te krijgen.
Vragen, vragen, vragen…
En daar is ie weer, de onvermijdelijke dr. Zahi Hawass. Tamelijk sceptisch deze keer:
“Zahi Hawass, a famed archaeologist and Egypt’s former antiquities minister, was dismissive of the apparent find, telling The Associated Press that the area in question was “not a discovery.””
Waarna hij nog even doorgaat: https://www.yahoo.com/gma/great-pyramids-previously-hidden-void-hailed-scientists-dismissed-165907325–abc-news-topstories.html
Ik wacht maar af.
Vriendelijke groet,