Het is al honderd keer gezegd: oude teksten hebben dan en slechts dan wetenschappelijk belang als ze afkomstig zijn uit een gecontroleerde opgraving. Een vervalsing is immers niet in het lab te herkennen, zoals elke student leert in zijn eerste jaar en de rest van de mensheid weet sinds het schandaal van het Evangelie van de Vrouw van Jezus.
Hoe belangrijk het is ook naar dit simpele inzicht te handelen, blijkt uit de gang van zaken rond de Green Collection, die op grote schaal gestolen oudheden opkocht voor een Bijbelmuseum in Washington (dat overigens afgelopen maand open ging). De verzamelaars, een rijke Amerikaanse familie met een christelijke achtergrond, kregen de FBI achter zich aan en hebben inmiddels ingestemd met een schikking voor het door hen gepleegde culturele misdrijf. Over enkele stukken die door de handen van deze verzamelaars zijn gegaan, heerst echter nog altijd onduidelijkheid.
Zomaar wat vragen:
- Hoe was het in vredesnaam mogelijk dat een zeldzame mummie-kartonnage werd vernietigd om een Marcusfragment te bemachtigen?
- Waarom is er gelogen over de herkomst en de datering van de Sapfo-papyri?
- Hoe kan het dat het Evangelie van Judas, dat allang in Egypte behoorde te zijn, aan de Greens aangeboden is geweest?
Gaandeweg komt er echter meer duidelijkheid. Sinds kort weten we bijvoorbeeld – en het zal niemand werkelijk verbazen – dat de Dode Zee-rol-fragmenten in het museum vals zijn. Deze constatering had een domino-effect. Ze vestigde de aandacht weer op deze antieke teksten, wat vanzelfsprekend alleen maar goed is, maar politiek niet zonder gevolgen kon blijven omdat het eigenaarschap van de rollen omstreden is tussen Jordanië en Israël. Een expositie over de Dode Zee-rollen in Frankfurt is daarom afgelast.
De pertinente vraag: als alle betrokkenen zich nu eens gewoon hadden gehouden aan de academische gedragscode en de voorgeschreven transparantie hadden betracht, hoeveel miljoenen waren er dan beschikbaar geweest voor onderzoek – onderzoek bijvoorbeeld naar de duizenden onuitgegeven papyri die momenteel onuitgegeven in de musea liggen?
Het lijkt er op dat de familie Green op Wikipedia de boel flink gladstrijkt. Op de pagina over het bijbel museum zelf staat wat meer kritiek, oa dat het duidelijk is dat Trump de boel steunt.
En op zich hebben ze natuurlijk een punt dat Louvre, Pergamon en Brittish museum vol liggen met gestolen spullen. Maar we leven nu in 2017. Overigens ligt er in Leiden in glaasje met een stukje hout op de Nineveh tentoonstelling dat door het British Museum gekocht is op Ebay…
Ook even de website van het museum zelf bekeken, ze hebben een enorm uitgebreide pagina over Provenance waarin die dode zee fragmenten ook uitgebreid besproken worden. En ze beweren zelf dat ze heel erg ontzettend goed onderzoek doen. Geloven we dat?
Van het gelinkte Guardian artikel:
“The suggestion that they are forgeries rests on the possibility that the ink may be modern,” the statement said. “However, carbon-14 testing of the ink cannot be reliably carried out on such small fragments. There is not enough ink required for statistically significant testing and an ink sample will also be polluted from the parchment and its deposits.”
Maar je schreef al diverse keren dat het heel eenvoudig is om inkt te maken met houtskool van de goede ouderdom.
Is dit dan niet bekend bij deze verzamelaar?
Het argument is niet ter zake, geloof ik. Je stelt de aanwezigheid van kristallen vast met een spectrometer. Koolstofdateringen zijn een heel ander verhaal.
Of het Schoyen is of de journalist die hier iets verwart, weet ik niet.