Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.
Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.
======================================
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
De val van Nineveh plus: welke talen spraken de mensen in de Oudheid in Nederland? (En in het verlengde daarvan: de boeken van Tony Riches.) In de reeks museumstukken: Taparet, de Leeuwenjacht van Assurbanipal en Aion.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat in Engeland de locatie is gevonden waar Julius Caesar aan land is gegaan. Dit heeft, opnieuw, betekenis voor de discussie of Caesars beschrijvingen bedoeld zijn geweest als feitelijk rapport.
======================================
EGYPTE
Er is een hoop niets ontdekt in de Grote Piramide – hier het bericht en daar het commentaar. De nieuwe methode vormt het feitelijke nieuws. Vervolg.
Wat anders een interessant stukje over oosterse invloeden op de kunst van het Nieuwe Rijk had kunnen zijn, moet natuurlijk weer worden opgehangen aan Toetanchamon.
Interessant berichtje over het gebruik van koper in inkt, nuttig als u nog eens een papyrus wil vervalsen en ander schrijfmateriaal wil gebruiken dan het standaardrecept.
En verder: Aswan, Banha, Fayyum, meer Fayyum (met gemakzuchtige foto), El-Ghorefa en het maandelijkse gesleep met mummies.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Om vrolijk van te worden: bewijs voor de eerste wijnproductie – deze maand gevonden in Georgië, wat vermoedelijk de correcte regio is. Het bericht lijkt een correctie op de ietwat gehypete Siciliaanse claim van drie maanden geleden.
Elke maand zijn er berichten over gestolen voorwerpen die door de politie in beslag worden genomen. Meestal negeert deze nieuwsbrief die omdat het in feite geen nieuws vormt. Deze maand ging het om onder meer een reliëf uit Persepolis, waarop we de aandacht nog eens vestigen – niet omdat dit nieuws zou zijn maar omdat het iets is dat voortdurend op de achtergrond speelt en omdat Toebosch’ Onvolprezen Eigen Tijdschrift er een aardig stuk over had.
Leuk artikelen over duiven. U weet wel, guano.
En verder: Amasia (interessant!), Çakıltepe, Gird-i Qalrakh, Van.
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Een schitterende zegel uit Pylos, gehypet.
Het “bezit” van de naam “Macedonië” is, voorzichtig uitgedrukt, niet onomstreden tussen Griekenland en de voormalige Joegoslavische republiek met dezelfde naam. Er lijkt wat beweging in de zaak te komen.
Uit Bulgarije het nieuws dat bij Blagoevgrad de stad Scaptopara is gevonden. Dit is een van de mogelijke kandidaten voor Alexandropolis, de eerste stadstichting van Alexander de Grote, even oud als Philippopolis (Plovdiv). In het verlengde daarvan: een ijzerproductiecentrum uit dezelfde tijd.
Hijgerig vormgegeven en slordig stuk over Filippos Arrhidaios, de broer en opvolger van Alexander de Grote. Desondanks interessant.
En verder: Amfipolis, nog meer Amfipolis, Anavarza, Laodicea, Naxos, Perge, Tenea.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
Het blijft intens macaber, de omgang met de menselijke resten die zijn gevonden in Pompeii. Het is ook intens fascinerend.
Dit kan wat worden: een Byzantijns graf in Satala. Dat suggereert dat de legioenbasis langer in gebruik is gebleven dan aangenomen.
En verder: Interamna, Dimitrovgrad, Konya, vloektabletten, de haven van Alexandrië (met de gebruikelijke foto’s zonder jalons en meetlinten), Heraclea Sintica, de welhaast industriële productie van amforen in Andalusië.
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Om helemaal blij te worden: een artikel over de historiciteit van Servatius, waarin zaken aan de orde komen als tekstoverlevering. Net het stukje kritiek en diepgang dat zo vaak ontbreekt.
Nog meer vreugde uit Zuid-Limburg: tien miljoen voor de restauratie van en een nieuwe overkapping over de thermen in Heerlen.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Silchester, een mithraeum uit Londen. En ja, er waren dromedarissen in Engeland – niks nieuws.
En verder: grafheuvels op de Utrechtse heuvelrug, meer duidelijkheid over het Tollense-slagveld, leuk artikel over de Chauken (de bewoners van de Groningse wierden).
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
Wetenschappelijke gedragscodes over bijvoorbeeld transparantie zijn er niet voor niets: de laatste verwikkelingen in het schandaal van de Green Collection.
De Kasteel van Amstel-prijs voor het nieuwsbericht waarmee op de schandaligste wijze naar aandacht wordt gehengeld, gaat naar dit artikel over de wijngaard van Naboth. Oudheidkunde als lachertje van de wetenschappen.
De ontdekking van de Griekse tekst van de Openbaring van Jacobus, een apocriefe tekst die tot nu toe alleen in het Koptisch bekend was. Met wat commentaar.
Het onderzoek in de Grafbasiliek in Jeruzalem heeft niets belangrijks opgeleverd en dus doen we maar net alsof er een discussie was over de datering. Die was er niet.
En verder: Megiddo, Beit Ha’bek, de kopermijnen van Timna (bijbelse verwijzing was niet nodig), Lachis, een Edomitische tempel, Qumran en een Byzantijnse kerk (dat vrouwen donor konden zijn, is overigens niets nieuws).
======================================
OVERIG
Dit kan erg leuk worden: de website Klassieken.nu, onder auspiciën van de VCN.
Geluidsfragmenten: hoe het Etruskisch klonk, Griekse muziek en Eddie Izzard heeft iets te vertellen over het Latijn.
En verder: samenvatting van het DNA-bewijs rond de Indo-Europese kwestie, het ontstaan van het Nederlands plus de zoveelste aflevering uit de reeks “niemand snapt waarom de klassieken belangrijk zijn zolang classici onnozele dingen roepen”.
======================================
BOEKEN
De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.
Nieuw deze maand
In de onvolprezen serie vertalingen van Landmark is een nieuw deel verschenen: The Landmark Julius Caesar. The Complete Works: Gallic War, Civil War, Alexandrian War, African War, and Spanish War. Het complete werk van Julius Caesar, nieuw vertaald door Kurt Raaflaub en met introductie van Cynthia Damon. De tekst in dit mooie gebonden boek is rijkelijk geïllustreerd met kaartmateriaal en foto’s. Prijs 34,95.
Twee nieuwe uitgaven van Penguin met daarin bloemlezingen op het gebied van de antieke geschiedschrijving en antieke retorica: On Writing History. From Herodotus to Herodian en Ancient Rhetoric. From Aristotle to Philostratus.
Feestdagentips: mooie boeken over de oudheid verschenen in 2017
- De Eerste Wereldtaal. De geschiedenis van het Aramees van de Leidse hoogleraar Holger Gzella (recensie 1, recensie 2)
- Oudheid als Ambitie. de zoektocht naar een passend verleden 1400-1700 van historici Karl Enenkel en Koen Ottenheym (recensie)
- Het jaar 117. Sporen van Trajanus en Hadrianus in de Lage Landen Tom Buijtendorp over hoe de overgang van de Romeinse expansiedrift naar een politiek van consolidatie goed zichtbaar is in de archeologie van Romeins Nederland. (stukje)
- Pax Romana. Oorlog en vrede in de Romeinse tijd van de Engelse historicus Adrian Goldsworthy. Ook beschikbaar in het Engels (stukje)
- Eeuwen van Duisternis. de christelijke vernietiging van de klassieke cultuur van de Engelse journalist Catherine Nixey. Ook beschikbaar in het Engels (meer)
- De Opvolger. Tiberius en de triomf van het Romeinse keizerrijk van oudhistorica Willemijn van Dijk
- Poëtica van Aristoteles, nieuw vertaald door classicus Casper de Jonge
- Een Nacht in Pompeii. Théophile Gautier’s Arria Marcellla vertaald en becommentarieerd door classicus Christiaan Caspers en oudhistoricus Frits Naerebout
- The Atlas of Ancient Rome. Biography and Portraits of the City van de Italiaanse archeoloog Andrea Carandini
- A History of Ancient volume 2: From the Great Pyramid to the Fall of the Middle Kingdom, het magnum opus van de Engelse archeoloog John Romer. Uiteraard is er ook Volume 1 From the First Farmers to the Great Pyramid (#recensie, #recensie)
- On the Ocean. The Mediterranean and the Atlantic from prehistory to AD 1500 van de Engelse archeoloog Barry Cunliffe
We hebben tot eind december de actie verlengd waarmee u in onze winkel en online 15% korting krijgt op de gehele Loeb Classical Library – en op de zusterreeksen I Tatti Renaissance Library en Dumbarton Oaks Medieval Library – met de kortingscode LOEBAB17.
Wilt u zich aanmelden voor de oudheid-nieuwsbrief van Athenaeum Boekhandel met daarin nog meer oudheid-boekennieuws, stuurt u dan een bericht aan klassiek@athenaeum.nl, of bezoek onze klassiekenpagina.
======================================
EN TOT SLOT
Neerlandicus Marc van Oostendorp is al heel lang bezig met een geschiedenis van onze mooie taal aan de hand van sonnetten. Hij wil die reeks eindigen met enkele speciaal geschreven sonnetten. En daar is geld voor nodig. U leest er hier meer over.
Toota witharsechwanoo!
“het bericht dat in Engeland de locatie is gevonden ”
Je mag best de vuist in de lucht steken en een keertje heel hard “yes!” roepen.
“Het “bezit” van de naam “Macedonië”
Misschien moeten wij Nederlanders, gegeven de Brexit, eens op Downingstreet 10 gaan zeuren over het Engelse gebruik van de naam Holland.
https://en.wikipedia.org/wiki/Parts_of_Holland
Dan vragen we een samengestelde Macedonisch-Griekse commissie om te bemiddelen.
Bizar dat Livius de kwakgeschiedenis *Eeuwen van Duisternis* van Catharina Nixey blijft aanbevelen.
In zijn vernietigende recensie spreekt Tim O’ Neill over een “biased polemic masquerading as historical analysis” en noemt het “easily the worst book I have read in years.”
Het slot van de uitgebreide en goed gedocumenteerde recensie is de moeite van het citeren waard:
Die sectie is van de Athenaeum Boekhandel. Die ziet de dingen anders dan u en ik.
De boekhandel heeft een verdienmodel, geen cultureel model.