Nog even een kleinigheidje uit Byblos, de havenstad waarover ik onlangs heb geblogd: een beeldje van een ruiter. Het is tegenwoordig te zien in de zwaar onderschatte Koninklijke Musea voor Kunst- en Geschiedenis in Brussel. Kijk hier even wat u, als u daar nog nooit bent geweest, allemaal hebt gemist.
Dit soort beeldjes zijn niet uniek. Ze dateren uit ongeveer 700 v.Chr. en zijn ook gevonden in Amrit in het zuiden van Syrië, het antieke Marathous. Ik lees dat kunsthistorici vermoeden dat er Grieks-Cypriotische invloeden in deze beeldjes zijn te herkennen, en dat is zowel interessant als logisch. In deze tijd zijn er immers allerlei Levantijnse invloeden in Griekenland, met het alfabet als bekendste voorbeeld, dus het viel te verwachten dat er ook Griekse invloeden zijn geweest in de Levant.
Het aardige is het tuig van het paard, met oogkleppen en het versierde borstpantser: we kennen dit ook uit de Aramese en Fenicische kunst van de negende en achtste eeuw v.Chr. De maker wist wat hij deed. Bij mij komt echter meteen de vraag op of er werkelijk veel ruiterij is geweest in Byblos, want je kunt daar, bij gebrek aan kustvlakte, hooguit een beetje rijden op het strand.
Nog een laatste detail: dit beeldje is ooit verworven door Franz Cumont (1868-1947), een van de allergrootste oudheidkundigen die ooit werkzaam is geweest in de Lage Landen.
[Dit was de 276e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]
Livius.org over Koninklijke musea voor kunst en geschiedenis (Brussel) …
Jeetje, je loopt de deur wel plat daar: “Yesterday I visited …”.
Iedere dag weer een andere ‘yesterday’ 😉
Hier vind ik het wel grappig, maar ik kan me ook wel eens ergeren aan dit soort ‘tijdfouten’ in ongedateerde artikelen op internet.
Of was je op 31 maart 2018 in dit museum? Onderaan de pagina staat immers: “This page was last modified on 1 April 2018.”
Een beetje flauw, maar ik kon het niet laten.
Verder een erg mooi overzicht van wat ik allemaal nog gemist heb omdat ik er nooit was.
“dus het viel te verwachten …..”
Zo logisch is dat niet meteen. De Verenigde Staten hebben invloed op de Guyana’s (McDonalds, Coca Cola) maar daarom hebben de Guyana’s nog geen invloed op de Verenigde Staten.
fraai sculptuurtje, vooral dat pantser.
Ik heb het altijd een verbazingwekkend beeldje gevonden. Oogkleppen waren gebruikelijk bij paarden die voor een wagen waren gespannen, maar ik weet geen ander voorbeeld van een antiek rijpaard met oogkleppen. Voorts draagt de ruiter op zijn rechterdij iets wat lijkt op een gorytus in de Medisch-Perzische stijl, dat zou dan de oudste afbeelding van zo’n gecombineerde boogtas met pijlkoker zijn. Die gorytus behoorde tot het “Skythische culturele complex” en verspreidde zich vanuit Kazakhstan naar het Midden Oosten en Zuid Rusland, maar rond 700 v. Chr. wordt de gorytus verder in het noordoosten in de Assyrische kunst nog niet afgebeeld, en dan kende men hem wel al in Byblos! De borstplaat van het paard beschermde eigenlijk niet de borst, maar de luchtpijp. Soms was er aan die plaat een klep opgehangen die ook de borst bedekte, maar hier niet. Het meest verbazingwekkende is het kroonachtige hoofddeksel van de ruiter, het lijkt wel de koninklijke, “staande” versie van de Achaemenidisch-Perzische slappe viltmuts, waarvan de flappen die op de kin werden geknoopt naar achteren zijn geslagen, maar dat kan het gezien de datering niet zijn. Misschien is de afbeelding geïnspireerd op de beruchte ruiterbendes van Gog en Magog die richting Egypte reden.