Toen hij zich moest verantwoorden voor het misdadige Amerikaanse migratiebeleid, dat kinderen met geweld aan hun ouders ontrukt en ze voor onbepaalde tijd in kampen opsluit, verwees minister van Justitie Jeff Sessions naar de Bijbel. Niet naar koning Herodes, zoals misschien toepasselijker was geweest, maar naar
de apostel Paulus en zijn duidelijk en wijs gebod in Romeinen 13 om de wetten van de regering te gehoorzamen, omdat God ze heeft uitgevaardigd om de orde te handhaven.
Hij bevond zich wel in goed gezelschap met die verwijzing, want die regels zijn vaker gebruikt als zelfrechtvaardiging door onderdrukkers. Door negentiende-eeuwse slavenhouders in Amerika, bijvoorbeeld, door de Nazi’s en door het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Dat roept de vraag op in hoeverre Paulus’ woorden zich lenen voor zulke repressieve toepassingen. Hier komen ze:
Iedereen moet het gezag van de overheid erkennen, want er is geen gezag dat niet van God komt; ook het huidige gezag is door God ingesteld. Wie zich tegen dit gezag verzet, verzet zich dus tegen een instelling van God, en wie dat doet roept over zichzelf zijn veroordeling af. Wie doet wat goed is heeft van de gezagsdragers niets te vrezen, alleen wie doet wat slecht is. U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn. Maar wanneer u doet wat slecht is, kun u haar beter vrezen: ze voert het zwaard niet voor niets, want ze staat in dienst van God, en door hem die het slechte doet zijn verdiende straf te geven, toont ze Gods toorn. U moet haar gezag dus erkennen, en niet alleen uit angst voor Gods toorn, maar ook omwille van uw geweten. Daarom betaalt u ook belasting en staat wie belasting int in dienst van God. Geef iedereen wat hem toekomt: belasting aan wie u belasting verschuldigd bent, accijns aan wie u accijns verschuldigd bent, vrees aan wie vrees toekomt, eerbied aan wie eerbied toekomt. (Romeinen 13:1-7)
Een eerste punt dat opvalt: Paulus zei alleen dat je de overheid moest erkennen, niet dat je al haar wetten zou moeten gehoorzamen, zoals Sessions wil. Dat kon Paulus ook helemaal niet bedoelen, omdat het hele eerste deel van de Romeinenbrief juist een felle kritiek is op wetten, hun beperkingen en hun averechtse effecten. “De kritiek van de wet in al haar vormen in de eerste acht hoofdstukken van deze brief kan niet zomaar vergeten zijn,” schrijft Robert Jewett in zijn Hermeneia-commentaar. “Dat verklaart ook waarom het meest prestigieuze instituut van de Pax Romana, de rechtsstaat, hier ongenoemd blijft.”
Een tweede punt: zoals Jewett terecht opmerkt was Paulus’ doel niet “om de fundamenten te leggen voor een politieke ethiek voor alle tijden en plaatsen”. De wereld was volgens Paulus bezig voorbij te gaan en de tijd tot de Wederkomst was te kort om nog een klein kind volwassen te zien worden. Wat hij wel deed in deze regels was advies geven aan de onderdrukte en bedreigde gemeenschap van christenen in Rome. Hoe moest je omgaan met een levensgevaar als de Romeinse keizer? De “machthebbers van deze wereld” zouden snel genoeg ten onder gaan, had Paulus aan de Korintiërs geschreven. Mét al hun zogenaamde wijsheid, want als ze echte wijsheid hadden gehad, dan hadden ze Jezus niet gekruisigd.
De pragmatische strekking van de passage is daarmee duidelijk: dat je als christen jezelf te gronde richt en de zaak ook niet vooruit helpt als je je onnodige conflicten met de autoriteiten op de hals haalt, bijvoorbeeld als je en public de keizer elke erkenning ontzegt of weigert belasting te betalen. Dat brengt ons dan bij het derde en belangrijkste punt: er is geen zichzelf respecterende theoloog die in Romeinen 13 de naïeve verheerlijking van heersende machten ziet, die slavenhouders, fascisten en Sessions er zo graag in willen lezen. Volgens Jewett zou een intelligente Romein geconcludeerd hebben dat Paulus’ redenering “door en door subversief” was: hij beweerde immers dat Romeinse keizers hooguit een handjevol jaren mochten regeren bij de gratie van de Ene God, niet voor de eeuwigheid en door de voorkeur van hun eigen goden. Jewetts conclusie staat niet op zichzelf: de Paulusstudie van de laatste decennia heeft aan het licht gebracht dat hij, met name in de Romeinenbrief, subtiele kritiek uitoefende op de politieke en goddelijke pretenties van keizers. Bijvoorbeeld door termen als euangelion, pistis (fides) en eirēnē (pax), sinds Augustus sleutelbegrippen in de keizerlijke retoriek, uit hun ideologische context te wrikken en er een totaal andere betekenis aan te geven.
Verder heeft de Britse theoloog T.L. Carter betoogd dat Paulus’ schijnbaar zo stompzinnige reclameslogans voor het heersende gezag – “in dienst van God” en “voor uw welzijn” – moeilijk letterlijk te nemen zijn. Zeker als je bedenkt dat hij zelf herhaaldelijk in de gevangenis belandde, dat belastingophalers notoire afpersers waren, dat onder Tiberius Jezus was gekruisigd, dat Claudius alle Joden uit Rome had verjaagd (omdat ene “Chrestus” ze tot oproer zou hebben aangezet) en dat de zittende keizer nota bene Nero heette. Carter concludeerde dat Paulus’ enthousiasme een ironische onderlaag had en las de eerste regels van hoofdstuk 13 tegen de achtergrond van de laatste van 12: “Neem geen wraak, geliefde broeders en zusters… Maar “als uw vijand honger heeft, geef hem dan te eten, als hij dorst heeft, geef hem dan te drinken. Dan stapelt u gloeiende kolen op zijn hoofd.” Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.” Paulus’ ironische portret van de machthebbers was in deze lezing dus een manier om gloeiende kolen op hun hoofden te stapelen.
Neil Elliott heeft in de spraakmakende bundel Paul and Empire gewezen op innerlijke tegenstrijdigheden in de tekst zelf, die ook moeilijk anders dan ironisch te begrijpen zijn. Waarom zou je bijvoorbeeld vrees moeten tonen “aan wie vrees toekomt”, als er een paar regels eerder duidelijk staat dat wie zich goed gedraagt niks te vrezen heeft? Zo’n tenenkrommend slordige schrijver is Paulus niet. Waarschijnlijker is het dan dat hij op deze manier laat doorschemeren dat je er verstandig aan doet om de autoriteiten te vrezen, óók als je het goede doet (de vertalers van de NBV wisten zich duidelijk geen raad met die herhaalde vrees en hebben geprobeerd Paulus te “verbeteren” door de tweede keer phobos met “ontzag” te vertalen)
Een argument voor de ironische onderlaag, die al deze theologen in mindere of meerdere mate in Paulus’ tekst vinden, is dat hij er waarschijnlijk rekening mee moest houden dat zijn brief de autoriteiten onder ogen kon komen. Dat doet dan weer denken aan de bekende Russische mop over een Duitser, die in Siberië moest werken. Om de censuur te omzeilen sprak hij met zijn vrienden thuis een code af: wat hij in zijn brieven in blauwe inkt zou schrijven was gelogen, wat hij in rode inkt zou schrijven was de waarheid. Na een maand kregen zijn vrienden de eerste brief uit het oosten. “Alles is geweldig hier: het eten is uitstekend, de woningen zijn ruim en goed verwarmd, er zijn veel mooie vrouwen en in de winkels kun je krijgen wat je maar wilt. Het enige dat je hier niet kunt krijgen is rode inkt.”
Er zijn meer interpretaties en de discussie over Romeinen 13:1-7 is nog lang niet afgesloten, maar het lijkt er sterk op dat Paulus in blauwe inkt een lofzang op het gezag heeft geschreven, die minstens zo subversief was als een veroordeling in rode inkt. Dan is het wel weer een voorbeeld van tragische ironie, zoals Carter opmerkt, dat machthebbers hem eeuwenlang verkeerd hebben gelezen. En dat ze er nog steeds repressieve praktijken mee rechtvaardigen waar Nero jaloers op zou zijn geweest.
[Vandaag een gastbijdrage van Joris Verheijen. Dank je wel!]
“Door negentiende-eeuwse slavenhouders in Amerika, bijvoorbeeld, door de Nazi’s en door het apartheidsregime in Zuid-Afrika.”
We gaan toch niet onze eigen SGP vergeten?
https://www.google.com/search?q=SGP+%22Romeinen+13%22
Overigens zou het heel raar zijn als politici ervoor zouden pleiten aan wetten een soort goddelijke status toe te kennen, want dan zou je ze niet meer mogen veranderen en zouden zijzelf overbodig worden.
inderdaad de sgp, het eerste waar ik aan dacht bij lezing.
In de Tweede Wereldoorlog zaten protestanten ook met die woorden van Paulus in hun maag: als het gezag, de Duitsers dus, van God komt, mogen we dan wel in het verzet gaan? Gelukkig maar dat enkelen die vraag met ja beantwoordden.
Het bekendste voorbeeld is de theoloog Bonhoeffer, wiens interpretatie van Romeinen 13 in de loop der jaren sterk veranderde, totdat hij zich vanuit zijn geloof aansloot bij de aanslagplegers tegen Hitler.
Een vriend vertelde over hem dat ze samen in een café zaten, toen alle bezoekers als één man hun arm omhoog staken en het Horst Wessellied aanhieven. Zijn vriend bleef zitten en keek verbaasd hoe ook de theoloog overeind sprong en zijn arm omhoogstak. ‘Ben je gek? Steek je arm omhoog’ siste Bonhoeffer. ‘We gaan nog heel veel risico’s nemen, maar niet voor dit stomme saluut!’ Mijn punt is dat als Paulus tegen zijn broeders zegt dat ze de keizer moeten erkennen en hun belasting moeten betalen, we dat in dezelfde geest moeten interpreteren als dit gebaar van Bonhoeffer.
Ja, nou, gezien de kringen waarin Jeff Sessions verkeert is het nogal onwaarschijnlijk dat Bonhöffer zijn favoriete theoloog is.
http://www.rightwingwatch.org/post/david-horowitzs-revisionist-history-is-nothing-new-but-politicians-still-flock-to-him/
https://www.huffingtonpost.com/entry/what-people-dont-criticize-about-sen-jeff-sessions_us_5874f8eae4b0a5e600a78eca?guccounter=1
http://www.patheos.com/blogs/progressivesecularhumanist/2017/01/jeff-sessions-rejects-separation-church-state/
Hoewel ik het niet heb kunnen vinden is er een vette kans dat Sessions niet alleen klimaatscepticus is (Engelse Wikipedia) maar ook creationist. En juist Bonhöffer is de uitvinder van de God van de Gaten drogreden.
https://en.wikipedia.org/wiki/God_of_the_gaps
Bonhöffer zul je in creationistische bronnen niet snel tegenkomen.
Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat Sessions meer geporteerd is van
https://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobus_Capitein
Vergis je niet. Wie vandaag de dag een Bonhoeffer-biografie zoekt, zou in een moment van onoplettendheid zomaar het boek van Eric Metaxas kunnen aanschaffen, dat een paar jaar geleden in het Nederlands is vertaald. Metaxas is een ultraconservatieve Trump-aanhanger, die Bonhoeffers verzet tegen de Nazi’s als een inspiratie zag voor het verzet tegen de democraten. Hij heeft zojuist een ‘spirituele biografie’ van Trump gepubliceerd, ‘The Faith of Donald J. Trump’.
Ik ben bekend met Metaxas, ik was alleen vergeten dat hij degene was die over Bonhöffer had geschreven. Toch vergis ik me niet. Op de sites van de IDioten uit Seattle, van Ol’Hambo, the Ayatollah van Kentucky en onze eigenste Logos.nl wordt Diederik zorgvuldig genegeerd.
Inderdaad, Metaxas maakt van Bonhoeffer een theoloog naar zijn eigen beeld en gelijkenis: een die ‘het failliet van de vrijzinnige theologie’ onder ogen zag en daarom een ‘evangelical’ werd. Wie op zoek is naar een biografie die recht doet aan Bonhoeffer als een theoloog in de context van de Duitse theologische discussies in het interbellum, is bij Ferdinand Schlingensiepen aan het goede adres. Van zijn in 2007 in uiteraard het Duits verschenen boek verscheen eind 2017 deze versie in het Nederlands: ‘Dietrich Bonhoeffer 1906-1945′. De vertaling is van Gerard Dekker en Gerard den Hertog. En met z’n 480 pagina’s leest ze een stuk soepeler weg dan de vuistdikke biografie van Eberhard Bethge, die het standaardwerk blijft waarop Schlingensiepen dan ook voortbouwt.
Ik snap het weer eens niet – zal wel komen doordat ik geen christen ben. Jezus is toch de hoogste pief, niet Paulus? Matth. 22:21 is duidelijk.
“Geeft dan aan de keizer wat de keizer toekomt, en aan God wat God toekomt.”
Tenzij christenen willen volhouden dat kinderen bij hun ouders weghalen aan hun god toekomt (en dan wens ik ze veel succes met het verspreiden van hun Goede Nieuws) lijkt dit mij een ondubbelzinnige oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid tegen het immigratiebeleid van Donald de Clown (trouwens ook van de Nldse regering).
Mooi stukje. Het laat zien hoe moeilijk hermeneutiek is, hoe moet je een tekst verstaan? De vertalers van het NBG zijn in dit vak afgestudeerd, en worden in dit blog toch op de vingers getikt.
Als je als eenvoudig gelovige geen weet hebt van al die Romeinse keizers, begrippen als beoogd publiek niet kent, laat staan dat je het verschil tussen blauwe en rode inkt van belang vindt, dan heb je weinig meer dan de tekst zoals die daar staat. Zo is dus de SGP voor de doodstraf, omdat “de overheid het zwaard niet tevergeefs draagt”. Aan de VU circuleerden vroeger allerlei voorbeelden waartoe een dergelijke manier van lezen kan leiden, zoals de SGP-er die tegen de aanleg van telefoondraden aan palen stemde, want ” ’s Heeren goedheid kent geen palen”.
Ondertussen ontgaat de Amerikaanse fundamentalisten de treffende gelijkenis van D. Trump met de antichrist. Jammer.
Of juist niet. De meeste fundamentalisten zijn creationisten en ik moet althans op internet de eerste eerlijke creationist nog tegenkomen en dan heb ik het over een periode van tien jaar.
http://americanloons.blogspot.com/
Fundamentalisten zijn hier oververtegenwoordigd.
” de treffende gelijkenis ….. met de antichrist”
Bedankt dat u me op een prima idee hebt gebracht voor een verse belediging van evangeliefundies.
Ik zie trouwens dat FrankB de bijbel ook op z’n SGP’s leest: “Matth. 22:21 is duidelijk.”
Je rukt een tekst uit zijn verband en gebruikt hem dan voor een beoogd doel.
Het aardige van dit blog is nu juist dat het laat zien dat er subtielere manieren zijn om de Heilige Schrift te lezen. Mooie toepassing ook van Bonhoeffer. Die in zijn dodencel nog een prachtig lied van godsvertrouwen schreef. (Door goede machten trouw en stil omgeven) Waar je nog altijd tranen bij in je ogen kunt krijgen
Ik zie trouwens dat Krekel doet waar hij mij van beschuldigt:
“Je rukt een tekst uit zijn verband en gebruikt hem dan voor een beoogd doel.”
Lees nog eens heel aandachtig de eerste zin van de betreffende reactie. Plaats de rest dan in dat verband. Trefwoorden waar u speciale aandacht aan moet besteden: “snap niet” en “geen christen”. Misschien lukt het u dan om een betere conclusie te trekken. Ik verklap u al vast dat ik geen beoogd doel heb met Bijbelteksten. Succes!
We kunnen natuurlijk wel om alles Trump blijven bashen maar de oorsprong van dit soort problemen ligt natuurlijk in de landen van herkomst van deze ILLEGALE immigranten.
Wanneer staten geen toekomst voor hun burgers kunnen bieden kunnen ze misschien eens denken aan de rem zetten op het produceren van kansarme mensen. Anticonceptie dus! En het meest effectief: het – op vrijwillige basis – steriliseren van vrouwen.
Maar ja, mensen, bestuurders willen het niet zien…. Dat we al met veel te veel mensen zijn op deze planeet!
En de kerk natuurlijk………
Een staat zal nooit veel invloed kunnen uitoefenen wat haar onderdanen in bed uitspoken. Het enige wat helpt is een 1 kind politiek á la China. Als u dat wilt?
Mensen zullen altijd gaan naar de plaatsen waar ze de meeste kansen hebben. Het is net als water. Wij hebben enkel de taak om dit menselijk te laten gebeuren.
Leg me geen woorden in de mond met je ‘één kind politiek à la China’. Ik weet heel goed wat ik wil en dat is een ‘carrot and stick’-beleid: de overheid zou in arme landen sterilisatie van vrouwen die bijvoorbeeld al twee kinderen hebben moeten aanmoedigen en – met steun van de internationale gemeenschap – moeten vergoeden. Willen ze dan nog meer kinderen kan de overheid hele hoge belastingen gaan heffen omdat meer kinderen destructief is voor dat land en eveneens voor landen waar immigranten naar toe trekken.
Veel kinderen produceren is dus simpelweg à-sociaal in veel gevallen!
Kijk naar de gezinsplanning gestimuleerd vanuit de overheid in India. Werkt ook niet. Daar was een financiële prikkel aan verbonden. Het enige wat ik wil zeggen is dat wij het heel gemakkelijk kunnen zeggen vanuit de rijke landen. Maar we dwalen af. Zoals ik de uitleg van Jona begrijp, is dat men geen uitspraken uit zijn context moet halen om een in dit geval naar mijn smaak onmenselijk beleid te billijken en als dat Trump bashen is. Nou en!
De wetten die er nu liggen in de VS zijn een erfenis van vorige regeringen/presidenten. Als Trump tegen die wet ingaat kan hij ‘impeached’ worden.
Het probleem nu is simpel op te lossen: als immigranten meewerken aan hun repatriatie en Trump hen gratie verleend kunnen ze met kinderen ‘and all’ linea recta naar hun thuisland teruggestuurd worden.
Voilà!
Flauwekul. Angst voor impeachement heeft er helemaal niks mee te maken (die kerel kan alles doen wat God verboden heeft en toch gewoon president blijven…). En het handhaven van bestaande wetten is ook een onzinreden: de vorige presidenten voerden het beleid anders uit, op basis van precies diezelfde wetten. De regering Trump heeft zelf besloten om opeens de kinderen van de ouders te scheiden. Dat is ook ruiterlijk toegegeven door Stephen Miller, de ultra-rechtse nationalist in het Witte Huis. Maar omdat er zoveel kritiek op dit beleid losbarst, liegen Trump c.s. weer de hele boel bij elkaar, geven ze de Democraten de schuld van die wet, en halen ze zelfs de Bijbel er bij. Overigens altijd mooi dat ze alleen die dingen uit te Bijbel halen waarmee ze angst, haat en onderdrukking kunnen goedpraten. Over naastenliefde, zorg voor de ander, gelijkheid etc hoor je die evangelicals dan weer niet……
Ja, er is een groot probleem met immigranten aan de Amerikaanse grens, maar dan hoef je je nog niet als een sadistische hufter te gedragen. En wellicht ook een goed idee om eens te stoppen met het steunen van dictators en het voeren van oorlogen? Scheelt ook weer een hoop vluchtelingen….
Je giftige reacties zijn tot daar aan toe, Ab R.C. Dabra, maar nu begin je Trumpiaanse leugens te verspreiden. Er is geen democratische wet die stipuleert dat kinderen bij hun ouders weggehaald moet worden. Wel een door Jeff Sessions persoonlijk ondertekend besluit.
Het illegaal oversteken van de grens en verblijven in de VS is blijkbaar strafbaar. Illegalen kunnen daar worden opgepakt en opgesloten. En dan worden kinderen van de ouders gescheiden. Heel pijnlijk voor de kinderen maar toch echt de verantwoordelijkheid van de ouders.
Het beste is gewoon in je eigen land blijven.
Overbevolking gaat nog een heel groot probleem worden deze eeuw; ook Europa kan de borst nog natmaken o.m. vanwege een bevolkingsexplosie in W. Afrika die de VN verwacht.
Als we dat niet uiterst pro-actief aanpakken krijgen we toestanden als in de film ‘World War Z’.
“Blijkbaar” is de crux. Dat is wat Trump je graag wil doen geloven, maar asielaanvragen zijn gewoon toegestaan.
Ik ben helemaal voor het opvangen van mensen die in eigen land vervolgd worden en nergens anders meer heen kunnen. Maar we kunnen onmogelijk alle mensen die in armoede op deze wereld komen, opvangen. Nu al wordt er in NL al overal op gesnoeid: onderwijs, politie, defensie, gezondheidszorg, ouderenzorg, al jaren lang…. (En de economische groei die we nu tijdelijk hebben is gekocht met geleend geld – honderden miljarden – van de Europese bank.)
Stel je voor wat er gebeurt als er in West Afrika zo’n anderhalf miljard mensen bij komt!?! Ze staan nu al aan de poorten van Europa. Dan stort alles in elkaar.., alles! De hele Europese infrastructuur. En ik durf niet eens te denken aan wat er met alle mensen gebeurt die hier wonen.
Je nare meninkjes, over hoe ‘dit soort problemen’ puur aan het gefok in Latijnsamerikaanse landen te wijten zijn, vind ik niet eens de moeite waard om op in te gaan. Maar je van Trump geleende bewering dat hij simpelweg gebonden is aan de uitvoering van democratisch beleid, als het om de scheiding van ouders en kinderen gaat, is een klinkklare en aantoonbare leugen. En dat weet je ook.
Leugens verspreiden en er dan zonder toegeven, maar ook zonder tegenargumenten of bewijzen snel omheen praten, als je erop aangesproken wordt, is typisch het gedrag van een trol. Ik zie het maar als een teken van het succes van deze blog dat er ook iemand als jij opduikt.
Geweldig. Je hebt dus al de pech om in een klote-land te zijn geboren, en dan gaat je falende overheid je ook nog eens zeggen dat je je moet steriliseren omdat Amerika geen zin heeft in wanhopige immigranten aan de grens.
Misschien moet het rijke westen wat meer druk uitoefenen op foute overheden, stoppen met het steunen van dictators, geen nutteloze oorlogen meer voeren, en zorgen voor eerlijke handel. Dat scheelt ook een hele hoop vluchtelingen.
Overigens zijn er inderdaad te veel mensen op deze planeet. Daar heb je volkomen gelijk in.
Helemaal gelijk! Het wordt tijd voor een.., DE Messias die met één knip van z’n vingers de wereld veranderd in een paradijs waarin iedereen welvaart heeft en gelukkig is.
Maar tot die tijd moeten we het toch echt zelf doen. En de problemen bij de bron aanpakken c.q. de ‘kraan’ van de bevolkingsgroei dichtdraaien, lijkt me nog helemaal niet zo”n absurd idee….
Daarom,gaan we maar filmpjes posten , waarin volgens jou illegalen worden vergeleken met zombies! Zoals al eerder gezegd . Het gedrag van een trol.
Nee, geen trol. Erger. Zie onder.
De vergelijking van immigranten met zombies is juist de tragiek; het grote drama! Nu zien we hen nog als mensen. Maar als ze zo met honderdduizenden tegelijk de Middellandse Zee (die overigens wel eens de ‘muur’ die Europa beschermt, genoemd wordt) oversteken zien we ze niet meer als mensen maar alleen nog als een hele grote dreiging; een ‘plaag’.
Ook daarom: voorkomen is beter dan dat we ze zometeen schietend van ons vandaan moeten houden willen we zelf overleven.
Het enige wat ik hier op kan zeggen. Raadpleeg DSM5.
In militaire dienst nu meer dan 50 jaar geleden werd de overheid, die het zwaard niet vergeefs droeg, door veldpredikers voorgehouden op zo’n manier, dat ik een zekere weerzien tegen een al te rechtzinnige manier van geloven heb gekregen. Het paste niet bij de vrijzinnige omgeving, waar binnen ik was opgegroeid. Romeinen 13 heb ik laten ook besproken in het kader van ontmoetingen met Lutherse christenen uit de toenmalige DDR.De tekst blijkt dan de mogelijkheid tot allerlei nuanceringen te bieden, die voor het leven onder een godsdienstvijandig regime nuttig kunnen zijn.
Uit martelaarsakten als die van Polycarpus en de Martelaren van Scilli en uit het werk van Justinus Martyr komt naar voren dat christenen in de tweede eeuw (en vermoedelijk ook in de 1e eeuw) een verband zagen tussen Romeinen 13 en Mattheüs 22:21, Handelingen 5:29 en 1 Petrus 2:17. Dat wil zeggen: christenen gehoorzaamden de overheid, tenzij dit indruiste tegen hun toewijding aan God, de enige voor wie zij “vrees” reserveerden. Zie:
http://www.livius.org/sources/content/acts-of-the-scillitan-martyrs/translation/
Voor de tweede eeuw lijkt me dat juist, maar ik geloof niet dat je dat op de eerste eeuw terug kunt projecteren. Paulus’ hierboven geschetste eschatologische houding was na het uitblijven van de Wederkomst (wat de Duitsers zo mooi ‘Parousieverzögerung’ noemen) en de verwoesting van de Tweede Tempel moeilijk vol te houden. De beginnende kerk moest op de langere termijn met de heersende macht tot een vergelijk komen. Dat is terug te zien in een verschuiving van vroegere, radicalere standpunten, bijvoorbeeld over slavernij. In de eerste brief aan de Korintiërs had Paulus nog geschreven dat slaven de kans om vrij te worden niet moesten laten lopen.
Dank je wel Joris. Ik ben het met je eens dat je ermee moet uitkijken om terug te projecteren, maar denk niet dat daar in dit geval sprake van is. Al eeuwen voordat Romeinen 13 werd opgeschreven werden Sadrach, Mesach en Abednego in Daniël 3:16-18 geportretteerd als gelovigen met dezelfde mentaliteit als Polycarpus e.a.: zij eerden de koning (c.q. Nebukadnezar) maar bewaarden hun vrees uitsluitend voor God. Dat is niet een laveren dat pas in de tweede eeuw is ontstaan.
Ik snap je punt, Alexander, en als je in de verhouding tot de heersende macht alleen nagaat in hoeverre gelovigen die erkennen, kun je van een continuïteit spreken.
Mijn punt is dat die erkenning een ander karakter heeft als je zoals Paulus in de krankzinnige, korte tussentijd tussen Opstanding en Wederkomst leeft (zie Agamben, The Time that Remains). Dat verschil uit zich in een wezenlijk andere politieke houding: vergelijk Paulus’ gedurfde aansporing aan slaven om hun vrijheid te pakken met het conformisme van de latere Petrusbrief en zijn ‘Slaven, erken het gezag van uw meesters en heb ontzag voor hen’ (i.e. zoals de gelovigen voor God).
Wederom dank hiervoor Joris. Het voert wat ver (hoewel velen hierboven ook flink discussiëren), maar ik reageer graag op je interpretatie van 1 Korinthiërs 7:21. Is Paulus werkelijk gedurfd met zijn uitspraak? Hij zegt: ‘Wanneer u als slaaf geroepen bent, moet u dat niets kunnen schelen (hoewel u de kans om vrij te worden zeker moet benutten).’ Anders gezegd: ‘Zit er niet over in als je je maatschappelijke status niet kunt veranderen (maar als dat wel kan, ga je gang)’. Een slaaf kon zich soms vrijkopen en Paulus ziet geen reden om dat te ontmoedigen. Jezelf vrijkopen is immers niet in tegenspraak met Romeinen 13, omdat het wettelijk was toegestaan.
Wat betreft de opmerking in 1 Petrus 2:18 (‘slaven, erken het ontzag van uw meester’), die lijkt me bedoeld voor degenen die (gedurende een bepaalde tijd of levenslang) níet in staat waren hun situatie te veranderen. In de ook aan Paulus toegeschreven brief aan Titus staat een vergelijkbare vermaning, in Titus 2:9-10: ‘slaven moeten in alles het gezag van hun meester herkennen’ etc.
Het voert m.i. veel te ver om in de vergelijking tussen enerzijds 1 Korinthiërs 7:21 en anderzijds 1 Petrus 2:18 en Titus 2:9-10 uit te gaan van ‘een wezenlijk andere politieke houding’. Het zijn twee verschillende adviezen tegen christenen in verschillende posities van slavernij.
Een laatste punt. In je vorige reactie voeg je als interpretatie van 1 Petrus 2:18 bij het woord ‘ontzag’ toe ‘zoals de gelovigen voor God’. Dat is onjuist. In het Grieks staat: Οἱ οἰκέται ὑποτασσόμενοι ἐν παντὶ φόβῳ τοῖς δεσπόταις, ‘de slaven onderworpen in/met volledige vrees aan hun meesters’: slaven moeten onderworpen zijn aan hun meesters, maar dat doen uit vrees/ontzag voor God, zoals ook blijkt uit vers 19. Net als in Romeinen 13 is ‘fobos’ (vrees/ontzag) ook hier iets wat christenen dienen te reserveren voor God – niet de keizer, niet de eigen meester of welk andere medemens maar ook.
Met dank voor je geduld en groeten!
Hoi Alexander, hartelijk dank voor je interessante reacties. Ja, Paulus is razend gedurfd met zijn uitspraak. Hoeveel andere voorbeelden kun je me noemen, hoeveel andere auteurs uit de oudheid die slaven actief aanmoedigden om de kans op vrijheid aan te grijpen? Het is zelfs zó radicaal dat Johannes Chrysostomos een paar eeuwen later zijn uiterste best deed om een tegenovergestelde draai aan de regel te geven en het mallon chresai van Paulus te interpreteren als: ‘Zelfs als u de kans hebt om vrij te worden, maak er dan toch maar het beste van.’
Wat de Petrusbrief betreft, de zin die je citeert spreekt letterlijk van ontzag voor de meesters. En in de voorgaande regel wordt nota bene gezegd met dezelfde woordkeuze dat je ontzag voor God moet hebben. Ik denk dus dat je die regels samen met Efeziërs 6:5 moet lezen (‘Slaven, gehoorzaam uw meesters zoals u Christus gehoorzaamt’) en gelijkgestemde teksten: als een slaaf zijn meester gehoorzaamt zoals een gelovige Christus, dan laat dat weinig ruimte voor de ambitie om van die relatie verlost te worden. Alles bij elkaar denk ik dat je iets te makkelijk door al die eeuwen heen dezelfde mentaliteit aantreft. Maar ik praat er graag nog een keer over door, op een intergymnasiale ontmoetingsdag of bij een andere gelegenheid!
Dank Joris. In elk geval was dit een aangename uitwisseling. Ik zie weer nieuwe aanleidingen om met een tegenargument te reageren, maar ik laat het herbij: let’s agree to disagree. Bovendien: het is vandaag jouw dag, en wat een reuring heeft je blog opgeleverd!
“ik geloof niet dat je dat op de eerste eeuw terug kunt projecteren”
Nee, maar dat is het punt ook niet en ook niet het punt van mijn eerste reactie. Sessions leeft evenmin in de eerste eeuw, voor de verwoesting van de Tweede Tempel. Het gaat erom hoe hij Bijbelcitaten gebruikt en dan mogen we best naar Polycarpus etc. verwijzen. Oftewel: niet hoe gebruiken christenen de Bijbel (die nog niet eens gecanoniseerd was) in de Eerste Eeuw, maar hoe in de Eenentwintigste.
@JorisV: “typisch het gedrag van een trol”
Nee, geen trol. Erger. Een trol is
“a person who sows discord on the Internet by starting quarrels or upsetting people, by posting inflammatory, extraneous, or off-topic messages.”
Daar voldoet Ab niet aan. En ik kan het weten, want behalve “off-topic” voldoe ik (al wordt het met het stijgen der jaren minder) zelf wel regelmatig aan deze definitie (vgl. boven mijn reactie op Krekelmans – oeps, daar ga ik weer; JL, ik zal dit voortaan achterwege laten).
Ab is de atheïstische versie van de evangelische fundie – niet qua opvattingen, maar qua redeneertrant. Richard Dawkins op steroiden, zeg maar. Geen drogreden gaat hem te ver en drijf je hem in een hoek dan gaat hij liegen. Het beste wat je met figuren als hem kunt bereiken is hem zodanig belachelijk maken dat hij weer een tijdje wegblijft.
Heel voorspelbaar is hij dan ook een Jezusmythicist. Blijkbaar hebben ook nogal wat atheïsten behoefte aan sektevorming.
Wauw, dit draadje is helemaal geëxplodeerd! Even een poging om er iets van te snappen. Ab heeft gelijk dat overbevolking een probleem is. Maar ga ze dat maar eens vertellen in Afrika.
“Oh, jullie blanken willen zeker niet dat er te veel zwarten komen?”
Ik kan het mensen niet kwalijk nemen als ze zo denken. Het is neo-kolonialisme ten top. En kinderen zijn ook een oudedagsvoorziening in landen zonder sociale zekerheid. En natuurlijk zijn er dan lui die naar Europa/VS willen emigreren om rijk te worden en hun familie te onderhouden. Begrijpelijk. En het is ook begrijpelijk dat we die niet allemaal kunnen opvangen. Maar dat is nog geen reden om ze onmenselijk te behandelen.
Maar wie is schuld aan de onmenselijke behandeling? In Nederland bijvoorbeeld hebben we een asielprocedure gecreëerd die het soms meer dan tien jaar laat duren voordat mensen te horen krijgen dat ze niet mogen blijven. Dat noem ik onmenselijk.
In een tijdperk van supercomputers, quantumcomputers, enz. zou de overheid toch in staat moeten zijn om een computerprogramma te ontwikkelen waardoor een asielzoeker na invoering van al zijn gegevens met één druk op de knop duidelijkheid zou kunnen krijgen over zijn uitzicht op een verblijfstatus?
Het is niet altijd de schuld van Trump zogezegd…
“Het is niet altijd de schuld van Trump zogezegd…”
Nee, maar in dit geval dus wel. Hij heeft zelf voor deze beleidswijziging gekozen. Hij laat dat beleid uitvoeren door een door hemzelf benoemde ultraconservatieve, zwaar-christelijke, racistische AG, een kerel die het beleid verdedigt met een Bijbel-citaat. En zodra er kritiek op het nieuwe beleid komt, probeert hij zich uit de situatie te liegen en legt hij de schuld bij anderen. Nee, hij heeft geen schuld aan de immigratieproblematiek, maar wel aan de manier waarop hij reageert op die problematiek.
Alhoewel, geen schuld aan de immigratieproblematiek….. Wie werken er in zijn hotels en resorts?
Afrika is helemaal niet overbevolkt. Die eer gaat vooral naar Oost en Zuid-Oost Azië.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_landen_naar_bevolkingsdichtheid
Het eerste Afrikaanse land staat op nr. 25 en is een kleintje. Het eerste grote Afrikaanse land komt op nr. 62. Ab kletst uit zijn nek. Komt vaker voor, want hij gaat met feiten op dezelfde manier om als evangelofundies.
Een robotrechter? Nee, dank je, ik heb geprobeerd je standpunten serieus te nemen, maar nu haak ik af.
Overigens was die discussie over Paulus zeker de moeite waard om te volgen.
Toevallig las ik vandaag een artikeltje op DeBicker: “Computer zegt….. IBM heeft een AI gedemonstreerd die kan debatteren. Hij analyseerde en weerlegde argumenten. Etc …”
Uit de column: “De Afrikaanse bevolkingsgroei begint op zelfmoord te lijken” n.a.v. het toen recent gepubliceerde VN rapport m.b.t. wereldwijde bevolkingsgroei.Trouw – Sylvain Ephimenco – 7:44, 30 november 2017
“… Er zijn nu 1,2 miljard Afrikanen en volgens de jongste voorspellingen zal dit aantal in 2050 verdubbelen tot 2,5 miljard, maar aan het einde van deze eeuw zou dit 4,4 miljard kunnen zijn. …”
En dat is nog niet eens het ‘worst case scenario’….
Ach, nu komt Appie met een hernieuwde versie van Eurabiië, dat ook al van dezelfde demografische leugen gebruikt maakte. En daarbij papagaait hij ook nog eens de erkende rechts-rabiaat Ephi. Hoe onverrassend – die geeft ook al geen moer om feiten die hem niet uitkomen.
Uitgekeken op islamofobie? Gaan we nu ouderwets racistisch angst voor zwartjes aanjagen? Wie volgen daarna? De katholieken, de joden of de socialisten? Het liefst hebt u natuurlijk een zwarte, tot het katholicisme bekeerde jood uit een islamitisch land met socialistische overtuigingen – uw perfecte boeman.
Het zijn Libanon, Turkije, Jordanië, Pakistan en Uganda die relatief dan wel absoluut de meeste vluchtelingen opvangen.
https://www.trouw.nl/samenleving/in-2017-steeg-het-aantal-vluchtelingen-wereldwijd-gemiddeld-met-44-000-per-dag~ab9841b5/
Binnen Europa staat Nederland ook al niet direct hoog.
http://www.flipvandyke.nl/2016/02/voorlopige-cijfers-2015-asielzoekers-naar-europese-landen/
Maar Appie verwijst liever naar een onbetrouwbare, bevooroordeelde columnist die al jaren de moeite van het lezen niet waard is.
1 De aarde kan met gemak voorzien in de primaire levensbehoefte van het dubbele aantal mensen dat er nu leven. Mits mensen afziet( genoegen nemen met minder) van vlees, energie slurpende activiteiten en overconsumptie. De 1,2 miljard Afrikanen verbruiken significant minder energie etc dan de 350 miljoen Amerikanen!!!! Ergo de 350 miljoen Amerikanen zijn plegen een grotere aanslag op de leefbaarheid van onze planeet!
2 Onderwijs is het beste contraceptiemiddel. Hoe hoger het onderwijsniveau hoe minder kinderen een vrouw krijgt.
3 Overheden die een goed beleid voeren ten aanzien van geboortebeperking – zonder daarvoor draconische maatregelen te nemen – zijn instaat in korte tijd explosieve bevolkingsgroei te keren zie Iran.
4 In bijna alle landen in de wereld daalt het geboortecijfer al jaren.
5 Weinig mensen die hun land uit vrije wil verlaten. Als mensen huis en haard verlaten dan zijn daar hele goede redenen voor. Een deel van die redenen zijn veroorzaakt of mede veroorzaakt door het Westen. Zoals het een “illegale” Afghaan het goed verwoorde: I am here because you where there.
5 Kinderen van hun ouders scheiden is mensonwaardig en wie dat goed probeert te praten is een: …………..
Volledig mee eens.