“Gegroet, we hebben gewonnen!”

Hardloper (Musée Royal de Mariemont. Morlanwelz)

In 490 v.Chr. versloegen de Atheners bij Marathon een veel sterkere Perzische legermacht in de Eerste Perzische Oorlog. Volgens de overlevering stuurde de Atheense generaal Miltiades een ijlbode naar Athene om de heroïsche overwinning op de Perzen aan het volk over te brengen.

Volgens de Griekse geschiedschrijver Ploutarchos (ca. 46 tot minstens 120 na Chr.) heette die soldaat Thersippos en hij zou de vijfendertig kilometer in volle wapenrusting hebben afgelegd. Eenmaal aangekomen in Athene viel hij dood neer na het uitbrengen van de legendarische woorden “Gegroet, we hebben gewonnen!”

Als er een waar verhaal aan deze overlevering ten grondslag ligt (er zijn meerdere bronnen, met verschillende interpretaties), dan heeft de dappere Thersippos een “bovenmenselijke” prestatie geleverd. Het is in ieder geval het verhaal dat mijn onderwijzer op de lagere school vertelde en dat op mij als kind diepe indruk maakte. Zoals u weet danken we aan dit verhaal een atletische hardloopdiscipline over een afstand van 42,195 km.

Ik moest daar maandag aan denken, toen zwematleet Maarten van der Weijden (*31 maart 1981) zijn poging moest opgeven om de Friese Elfstedentocht (ongeveer 200 km) “non stop” zwemmend te volbrengen. Na 164 km en 55 uur in het water te hebben gelegen moest hij, net voorbij het beroemde Elfstedenbruggetje in Bartlehiem, de handdoek in de ring werpen.

Honderden mensen waren naar het Friese Elfstedentraject getogen om Van der Weijden dag en nacht aan te moedigen en nog eens duizenden volgden zijn tocht via TV en 360° live stream op internet. Zij waren er getuige van hoe de “reus van Waspik” (202 cm) op acht kilometer voor Dokkum zijn Waterloo beleefde. Fysieke en mentale uitputting hadden hun tol geëist. Hij was ziek, had een zouttekort en hield zijn medicijnen niet meer binnen. Hij slaagde er niet in zijn wereldrecord (102,8 kilometer in 24 uur) te verbreken.

Maarten van der Weijden is echter zonder meer een groot atleet. Hij is olympisch kampioen en wereldkampioen bij het openwaterzwemmen. Bij het indoorzwemmen behaalde hij diverse nationale titels. Tijdens het jaarlijkse sportgala van 2008 werd hij uitgeroepen tot sportman van het jaar.

Desondanks kun je je afvragen of zo’n krachtsinspanning nog gezond en realistisch is. Het is bekend dat ons brein er een eigen “opiatenlaboratorium” op nahoudt, maar “hoe fijn is pijn”? Hoe gedisciplineerd een topatleet ook leeft, het menselijk lichaam heeft nu eenmaal tijd nodig om te kunnen herstellen van inspanningen en de afvalproducten die de spieren doen verzuren weer kwijt te raken. Herstel vindt dan ook plaats tijdens de slaap en juist die moest Van der Weijden zich omwille van deze monsterprestatie ontzeggen. Verder dan wat rusten op een vlonder kwam hij niet.

Zijn prestatie is daarentegen helemaal bijzonder als je bedenkt dat in 2001 bij hem lymfatische leukemie werd vastgesteld. Na vier chemokuren en een stamceltransplantatie werd Van der Weijden vier jaar later genezen verklaard. Als ambassadeur van de kankerbestrijding wil hij geld inzamelen voor het onderzoek naar de vele vormen van kanker.

Als kankerpatiënt steun ik hem daar in. Schaatsen kan ik niet, mijn zwemmen is niet meer dan een armzalig spetterende waterverplaatsing. Het enige dat ik kan doen, is een beetje geld geven. Mocht u nog niet hebben gedoneerd, mag ik u hier dan vragen om dat alsnog te doen? Opdat we ooit met de dappere bode Thersippos kunnen zeggen: “Gegroet, we hebben gewonnen!”

[Opnieuw een gastbijdrage van Rob Duijf]