Nog even over de ondergrondse expositie onder de Onze-Lieve-Vrouwe-basiliek in Tongeren, waarover ik in september al eens blogde en waar de inscriptie ter ere van Jupiter Dolichenus is te zien die ik zojuist noemde. Even verderop is deze wandschildering te zien. Mijn vraag aan u: wat heeft die man in zijn hand?
Ik dacht even aan een schrijfplankje – een tablet dus – maar die droegen de Romeinen bij mijn weten niet op deze manier. Misschien een kistje? Uw gok is zo goed als de mijne.
Mooi!
Ik denk toch aan een schrijfplankje, of eerder een ‘boekje’ uit meerdere schrijfplankjes. Je ziet aan de bovenrand duidelijk de gaatjes waardoor de meerdere plankjes aan elkaar gemaakt worden en er zit door het midden een touwtje/band rond om het boekje toe te houden. Aan de onderste rand zie ik dan weer meerdere horizontale lijnen die wijzen op de meerdere plankjes. (Ik heb thuis een foto van hetzelfde in een grotere resolutie waarop alles iets groter te zien is dan op het plaatje hierboven.)
Blijft natuurlijk de originele manier om zijn notaboekje te dragen…
Daar heb ik ook geen antwoord op. Al draagt de man het, eender wat ie draagt, op een vreemde manier, tenzij het een doos is (met een Limburgse vlaai?) in zijaanzicht, strik errond, touwtje vanop de vier hoeken omhoog om ze ongeschonden van bij de bakker thuis te krijgen. Dat is misschien ook een optie.
Ik hou het ook op een bundel schrijfplankjes. Een ‘boek’ mag je dat eigenlijk nog niet noemen.
Die vlaai is leuk gevonden, maar het zou natuurlijk ook een doos Bossche bollen kunnen zijn…
Verhip, het zou natuurlijk ook nog een doos pralines kunnen zijn…
Zou hij een schrijfstift in zijn rechterhand hebben?
Is met de grotere resolutie te zien of hij een schrijfstift in zijn rechterhand heeft?
Op de foto’s die ik heb (van mijn vader, die als archeoloog zijdelings betrokken was bij de opgravingen in de basiliek in Tongeren) heeft hij nog geen rechterhand. Ze dateren van ergens tussen de opgraving en de volledige restauratie (die, denk ik, in Soissons heeft plaatsgevonden; ik herinner me in elk geval dat er tientallen kratten vol frescofragmenten naar daar vervoerd moesten worden).
Links onderin (het derde brokje van onderen) zie je iets wat heel goed zijn hand kan zijn.
Hadrianus die op één van zijn reizen, in priestergewaad een beurs offert in de plaatselijke tempel 😀
Een dokterstas. Zie een vroegchristelijke afbeelding van de heiligen Cosmas en Damianus (patroonheiligen van artsen), waarop precies zo’n tas te zien is.
De eerste iPad? Met stylus in zijn rechterhand …
Zijn handtasje: de manpurse.
Ik dacht wel gelijk aan zoiets. Als togadrager wil je natuurlijk ook wel eens kleine dingetjes bij je hebben.😂
Misschien toch schrijfplankjes. Zie schoolklas op romeins grafmonument, Landesmuseum, Trier.
Ook ik blijf bij de opvatting dat het om een schrijftablet gaat.
Een aantal wastabletten, bij elkaar gehouden met een touwtje. Het was de normale manier waarop gewone Romeinen al of niet officiële documenten verspreidden: schooloefeningen, lange brieven, maar ook oorkonden en testamenten. Perkament was tenslotte duur. Ze zijn goed gedocumenteerd, in de Papyrological Primer van Pestman staat een goede beschrijving. Bij testamenten was deze vorm bijzonder handig, want het touwtje werd ook gebruikt om het geheel te verzegelen. Op de buitenkant stond dan alleen een korte samenvatting.
Dus: wie hier ook staat afgebeeld, het was een Romein (zie kleding) en, gok ik, een lokale dignitaris. Eindelijk eens geen mythologisch onderwerp… Dat maakt de fragmentarische afbeelding wel bijzonder interessant!
Uit het verloop van de twee zichtbare stukjes touw meen ik te kunnen concluderen dat bezegd touwtje een lus maakt rond de duim en dan met de ringvinger en pink tegen de muis onder de pink vast wordt gehouden, een secure, elegante èn praktische wijze van vasthouden die, indien mijn conclusie juist is, slechts een ding kan betekenen: Wij hebben hier te maken met ontwikkeld man met ervaring en ‹ savoir vivre ›.
In het andere geval zou het touwtje slecht rond het uiteinde van ’s mans pink zijn geslagen, dat lijkt mij oncomfortabel en weinig secuur.
Inderdaad, een schrijfplankje. Deze man wil op die manier duidelijk maken dat hij kan lezen en schrijven, net zoals het geval is met het terug opgerichte nissengrafmonument in het dorpje Nickernich (+/- 8 km ten W van Andernach, Rijnland Palts – Dtsl). Dit grafmonument brengt als het ware de eigenaars van een villa rustica in de buurt terug tot leven.De buitenste nissen bevatten de beeltenis van mannen die een schriftrol vasthouden waardoor ze duidelijk te kennen geven dat zij konden lezen en schrijven en bijgevolg geromaniseerd waren.