Er was eens, in de stad Sidon, een straatarme familie, die woonde in een klein huis. We hebben het over de jaren vijftig. De vader verdiende zijn geld als waterdrager. Elke dag ging hij naar het huis van zijn ploegbaas, die met enkele andere waterdragers werkte voor een rijke boer. Dag in, dag uit zeulden ze volle jerrycans de heuvel op. Daar ging wel twintig liter in. Op een dag nam hij zijn zoontje mee, een jongen die Rafiq heette, die voortaan ook zou werken als waterdrager. Rafiq was ijverig en pienter en de ploegbaas kreeg schik in hem. Omdat hij zag dat twintig liter wat veel was voor het kind, liet hij hem voortaan jerrycans dragen met daarin slechts tien liter.
De tijd verstreek. Rafiq ging ook naar school, leerde het een en ander, vertrok naar Saoedi-Arabië, verdiende wat geld als onderwijzer, begon een bouwbedrijfje, trok de aandacht van de koninklijke familie en kreeg meer opdrachten. Als een schatrijk man keerde Rafiq Hariri later terug naar Libanon, waar hij van 1992 tot 2004 premier was. Op een dag ontmoette hij zijn oude ploegbaas en toen gaf Rafiq hem het geld om het landgoed van de rijke boer over te nemen, zodat de ploegbaas een rustige oude dag had.
Dit verhaal is bijna identiek aan dat over de in 1976 overleden vliegtuigmaker Howard Hughes. Over hem werd verteld dat hij ooit, toen hij geen geld op zak had maar wel moest telefoneren, een kwartje had gekregen van een pompbediende, die in het testament werd beloond met enkele miljoenen dollars. Deze anekdote lijkt terug te gaan op een waar verhaal over een pomphouder die $156 miljoen van Hughes zou hebben geërfd – tot bleek dat het testament een vervalsing was. De ontmaskering duurde even, mogelijk omdat het niet zó wonderlijk klonk dat een excentrieke multimiljonair als laatste wil een laatste excentriciteit had geprobeerd.
Het tweede verhaal is dus zeker niet waar en wat betreft het eerste: ik heb mijn twijfels. Zoals wel meer volksverhalen heeft het een duidelijk er bovenop liggende moraal, namelijk dat goedheid uiteindelijk wordt beloond. Het is eigenlijk niet heel anders dan de Apeldoornse anekdote over koningin Wilhelmina waarover ik eens blogde: een soldaat die op een onverwachte manier zijn plicht deed en daarvoor werd beloond. Dat de held van mijn eerste stukje, Rafiq Hariri, in 2005 werd vermoord en uitgroeide tot een soort Libanese vader des vaderlands, zal hem hebben gemaakt tot een soort magneet voor dit soort volksverhalen.
Een groepje jongens werkte als schoenpoetser in India. Iedere dag kwam er een oude man in een net pak en met een donkere bril om zijn schoenen te laten poetsen door één van hen. De jongens kwamen er meteen achter dat hij blind was en dus gebruikten ze geen schoensmeer. Hij zag het toch niet! En hij betaalde nog ook! Tot hij bij de laatste jongen kwam. Die was eerlijk en gebruikte wel schoensmeer. Waarop de oude man zei dat hij niet kon zien, maar wel ruiken! En dat hij dus heel goed wist dat de andere jongens hem belazerden, maar dat hij ze toch betaalde omdat ze nou eenmaal arm waren. Maar hij was de eigenaar van een keten eethuisjes en was op zoek naar een eerlijke jongen om hem op te volgen. Dus hij vroeg het laatste schoenpoetsertje om met hem mee te gaan en de anderen hadden het nakijken.
Dit verhaal las ik ooit in de Donald Duck, geen idee waar het vandaan komt, maar het past wel bij het bovenstaande. En het toont aan dat je iets kunt lezen wat je ineens doet denken aan iets wat je jaren geleden hebt gelezen en alweer vergeten was. En dat er dus heel veel van dit soort verhalen zijn. En dat de Donald Duck in ieder geval vroeger kon bijdragen aan je algemene ontwikkeling. De eerste keer dat ik de Odyssee las was ook in de Donald Duck. Helaas zie ik dat tegenwoordig niet meer terug in dat blaadje.
Eind jaren ’50 stond er iedere week een Tom Poes strip in de Donald Duck. Een daarvan heette het Klerenkoffertje, geloof ik, en liep veel langer dan de andere. Heer Ollie kwam in moeilijkheden, dan kwam hij een louche verkoper van tweedehandskleding tegen van wie hij iets ouds kocht en werd dan naar een of ander verleden verplaatst, eerst de Middeleeuwen (een beleg waarbij tegenstanders voor ketters werden uitgmaakt), dan de Romeinse tijd (met een staatsgreep, geloof ik), dan het oude Griekenland (vergeten), dan Egypte (waarbij hij als architect van een piramide de tekening ondersteboven hield en op basis daarvan liet bouwen, met voorspelbare gevolgen, dan de Oertijd, uiteraard met dinosaurussen en overal uitbarstende vulkanen. En toen kwam het goed.
De chronologie van de wereldgeschiedenis zoals ik die in mijn hoofd heb is nog steeds op dit verhaal gebaseerd. Sindsdien is-ie natuurlijk uitgebouwd, maar het raamwerk staat overeind. Sommige details zijn weggeraakt, zoals die dinosaurussen, maar andere zijn blijven hangen en alleen maar verfijnd. Dat er in het Romeinse Rijk wel eens een staatsgreep plaatsvond, is bijvoorbeeld geheel juist. Ollie was korte tijd keizer en werd in die hoedanigheid naar de mond gesproken door de senatoren Flemius en Stropius.
:)))))))))))
Verhip, ik herken dat verhaal. Uit de Donald Duck 🙂
Ik ben van 1971, dus dat kan heel goed.
In de jaren 80 werden deze verhalen in een nieuw jasje gestoken en dus weet ik precies welk verhaal je bedoelt! Toch mooi dat zo’n verhaal generaties overstijgt, maar als ik tegenwoordig een DD doorblader, zie ik dat niet meer en dat vind ik jammer.
Reactie op Willem.
Laatst kreeg ik weer een keurige brief met de vraag of ik wilde investeren in vastgoed in Amerika. Ja in de woestijn van Nevada zeker. Dat niet alleen , ik heb er ook het geld niet voor, ik zou niet weten wat te doen met veel geld. Weggeven? Verbranden in de kachel denk ik.