Mooi hè, deze afbeelding. De kenner die u bent zegt natuurlijk meteen dat dit mengvat, gevonden op Rhodos, zich laat dateren in het Laat Helladisch IIIA2. Zulk aardewerk is ook aangetroffen in Amarna, de hoofdstad van farao Echnaton, wat een datering in de veertiende eeuw v.Chr. aannemelijk maakt. Het museum waar dit rund is te zien, het Louvre in Parijs, is preciezer: “vers 1300 av. J.-C.”. Op het Griekse vasteland bloeiden paleisburchten als die Mykene en Pylos, in Syrië breidden de Hittiten vanuit het noorden hun macht gestaag uit en de Assyriërs begonnen aan hun opmars naar de wereldheerschappij.
Al die gebieden stonden met elkaar in contact. Wrakken als dat bij Uluburun documenteren de interregionale handel: aan boord waren (onder veel meer) Mykeense zwaarden, Cypriotische bronsbaren, Levantijnse godsbeeldjes, glasbaren en een Egyptisch sfinxje. Uit Amarna en de Hittitische hoofdstad Hattusa hebben we de brieven die de diverse koningen aan elkaar schreven. Het is een fantastisch interessante periode, die bovendien steeds interessanter wordt.
Het aardige van deze afbeelding is dat dit rund loopt te midden van de papyrusplanten. De anonieme schilder staat dan ook bekend als de Papyrusschilder. Het probleem is dat de pluutjesplant niet voorkomt in het Egeïsche Zee-gebied. Eén verklaring voor deze afbeelding is dat de schilder in Egypte is geweest, waar afbeeldingen van bonte runderen in de tijd van de Achttiende Dynastie heel populair waren. Dat zegt overigens op zich niet zoveel, want langgerekte runderen als het bovenstaande kennen we eveneens van Mykeense zegelringen.
Een andere verklaring is dat de papyrusplant wél bekend is geweest op Rhodos. Er zijn immers ook afbeeldingen bekend van het nabijgelegen Kreta, meest fresco’s. Nu kunnen Egeïsche fresco-schilders natuurlijk in Egypte zijn geweest – sterker nog: er is bewijs voor – maar de populariteit van het motief en de accuratesse waarmee de planten zijn geschilderd, suggereren dat veel schilders heel precies wisten hoe de plant eruitzag. Ik zou graag verwijzen naar pollenonderzoek, maar de papyrusplant heeft zaden en geen stuifmeel, dus we kunnen de vraag of er in de Late Bronstijd papyrusplanten groeiden in de Egeïsche wereld niet langs die weg beantwoorden.
Ik heb geen echt antwoord. Zoals ik al zei: de Late Bronstijd is interessant en wordt almaar interessanter.
[Dit was het 339e voorwerp in mijn reeks museumstukken.]
Dat is nou typisch JonaL. Pas als hij het echt niet weet raakt hij fantastisch geïnteresseerd[/knipoog].
Logisch. Is er niet zo’n uitspraak dat de reis belangrijker is dan de aankomst? Geldt hier ook, al is de reis wat minder letterlijk.
Horror vacui – De papyrus is fraai weergegeven. De rest van de voorstelling interpreteer ik als de weergave van een vruchtbare omgeving met geploegde akkers op een berghelling, aanvullende vegetatie en staarten als riviertjes.
In de tiende eeuw BCE kwam de Aziatische olifant nog altijd in Syrië en Mesopotamië voor. Veel van Xerxes’ kamelen zouden zijn opgegeten door hongerige Griekse leeuwen. Het gebied waar onze jongens in Afghanistan hebben gediend stond in de oudheid bekend als Drangianië, wat van het Oud-Perzische woord voor vuurtoren schijnt te zijn afgeleid, omdat het een moerasgebied was met in het midden een meer waar op een eiland een stad was gebouwd. Mongolië is pas in het midden van het eerste millennium BCE van een open woudgebied in een droge steppe veranderd. Waar nu aan de Middellandse Zeekust kruidige struiken groeien stonden ooit dichte eikenbossen. Ook de bergen bij Niniveh waren nog in de late oudheid bekend om hun dichte wouden. Kortom, tijdens de oudheid was de flora en fauna anders dan tegenwoordig (bijvoorbeeld omdat er nog steeds grote gletsjers en watervoorraden over waren van de ijstijd) dus waarom geen pluutjesplant buiten Egypte?
@eduard: dat van die gletsjers snap ik niet zo goed, over welk gebied heb je het?
Dat van die leeuwen is interessant, tegenwoordig zijn ze zien in Afrika,. maar ze zijn aan het uitsterven samen met olifanten en neushoorns. Groot is gedoemd in deze tijd.
Jona, verder mooie blog!
Een andere verklaring is dat de pottenbakker/schilder opzettelijk voor de Egyptische markt heeft gewerkt. Dat gebeurde vanaf de 17de eeuw in China voor de Europese markt.
> maar de papyrusplant heeft zaden en geen stuifmeel,
Dit geloof ik niet.
Da’s een goeie Lotti! Inderdaad, waar komen die zaden dan vandaan?
“de Assyriërs begonnen aan hun opmars naar de wereldheerschappij.” Wisten ze in China niets van. Zoiets als “wereldberoemd in Nederland”?
Overigens: die pot is prachtig gelijmd. Hoe doen ze dat? Ik krijg zoiets niet voor elkaar met mijn kapotte vaatwerk. Ik vind zelfs niet eens alle stukken terug.
Zo zat ik me te verwonderen over de puzzelvaardigheid van de opgravers van deze aardewerken kom uit Cormwall:
https://twitter.com/caitlinrgreen/status/990335008002002949
Verdorie, nog iets vergeten, hoe hoog waren die koeien indertijd?
Jona, Je stelling dat papyrus wel zaden, maar geen stuifmeel heeft kan niet kloppen. Zaden ontstaan uit bloemen waarbij stuifmeel de stamper heeft bevrucht. Groet, Ab.
Okido!
Eh.. ik vind ze behoorlijk stilistisch weergegeven, of ben ik de enige?
Je hoeft hiervoor toch bezwaarlijk een echte papyrus-plant te hebben bestudeerd? Een scherfje met een voorbeeldje lijkt me genoeg.