Even een vraagje. Het bovenstaande beeldje fotografeerde ik twee weken in het Louvre op de afdeling Romeins Egypte. Het bordje met uitleg zegt dat het Lycurgue cavalier is en voegt toe – voor wie dat nog niet mocht hebben herkend – dat het rijdier ontbreekt. De datering is nogal vaag: eerste eeuw v.Chr. tot en met de vierde eeuw na Chr. De Romeinse tijd dus.
Probleem: ik heb geen idee wat kan zijn afgebeeld. Lykourgos is de legendarische wetgever van Sparta en hoewel zijn biografie een paar paarden vermeldt is er niets dat ik hier afgebeeld kan zien. Ook zijn er diverse Lykourgoi in de Griekse mythologie, maar dat brengt me ook niet verder. Kortom, ik heb geen idee wat hier kan zijn afgebeeld. Wie weet meer?
Misschien zinnig toe te voegen: het beeldje stamt uit de collectie van het Musée Guimet en heeft het catalogusnummer AE E 20842. Ik kan het desondanks in de online-catalogus van het Louvre niet vinden.
De oplossing
Dat was snel! Le dieu à la bipenne, c’est Lycurgue. Leve het internet.
De dubbele bijl was blijkbaar een populair goddelijk wapen. Je ziet het al afgebeeld in de laat-Helladische kunst, en om wat dichter bij de Arabieren te komen, de Syrische Zeus in het Hatay Arkeoloji Müzesi in Zuidoost Turkije heeft ook een dubbele bijl. Als echt wapen zal het wel niet gebruikt zijn lijkt mij.
Daar moet wel de Engelse benaming Knight voor paard in het schaakspel vandaan komen.
Plutarchus in het leven van Lykourgos:
23 1 Hippias the Sophist says that Lycurgus himself was very well versed in war and took part in many campaigns, and Philostephanus attributes to him the arrangement of the Spartan cavalry by “oulamoi,” explaining that the “oulamos,” as constituted by him, was a troop of fifty horsemen in a square formation.