Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.

Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.

======================================

LIVIUS’ EIGEN NIEUWS

Om u te verstrooien in tijden van corona is er op de blog een serie over misverstanden: de Hangende Tuinen van Babylon, eenbulters en tweebulters (ofwel: dromedarissen en kamelen), de Romeinse wolvin, het vraagstuk van “de beslissendheid van de Perzische Oorlogen”, de stad Memfis in de Perzische tijd, die pacifistische Spartanen toch, de catastrofale strategie van Perikles in de Archidamische Oorlog, de niet-zo-catastrofale Siciliaanse expeditie, self-fulfilling prophecies aan de vooravond van de slag bij Gaugamela, de laatste woorden van Julius Caesar, de locatie van de Drususgracht, de locatie van het Teutoburgerwoud (dat geen woud is), de Dode Zee-rollen, de val van Jeruzalem en de brand in de tempel, de boog van Titus in het Circus Maximus, een passage uit het evangelie van Mattheüs, de Via Belgica, de verdwijning van het Negende Legioen Hispana, en ook het Tiende Legioen Gemina nu we toch bezig zijn, de grootste omvang van het Romeinse Rijk, de bekering van Constantijn, de bevroren Rijn, en het verschil tussen maximalisme en minimalisme.

In de reeks museumstukken: de stichting van Rome (met nijlpaard), een reliëf van de zonnegod Šamaš, een mooi gekleurd Egyptisch grafportret,

In de reeks Methode op Maandag: waarom paleografische dateringen niet meer zijn wat ze geweest zijn, waarom het belangrijk is het verschil tussen multi- en interdisciplinariteit opnieuw te erkennen, enkele gedachtes over oorzakelijkheid.

Op de Livius.org-website: de Misjna, de Egyptische stad Sais en rabbi Yohanan ben Zakkai.

En verder: de datering van de Baktrische profeet Zarathustra, begraven in een Kretenzische pot, de zogenaamde Achsenzeit, de ziel en zijn voertuig (een dromedaris dus), drie leuke voorbeelden van “archeologisme”, ongeveer vijf mijl van Xanten, de Galilese stad Sepforis en zijn resten, de Koperen Rol, pollice verso, de anatomie van een wond, Grieks-boeddhistische kunst uit Gandara, waarom veranderde de letter /k/ in een /s/ in het laatantieke Latijn? en de betekenis van Guillaume Budé.

======================================

HET MOOISTE VAN DE MAAND

In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat nieuwe rotstekeningen zijn ontdekt in de Sinaïwoestijn.

======================================

CORONA

De illegale sector profiteert van de corona-lockdowns door fijn te gaan plunderen. Zoals in het Midden-Oosten (vergelijk), Rome, Shiloh en in Caerleon.

======================================

EGYPTE & HET OUDE NABIJE OOSTEN

Leuk artikel over pottenbakkers in Gath. Aan de hand van vingerafdrukken valt vast te stellen dat het meest mannen waren.

Uw dag wordt weer goed nu de onvermijdelijke doctor Zahi Hawass weer in het nieuws is, dit keer met een weerlegging van de theorie dat de islamitische profeet Idris (= de joodse Henoch) eigenlijk Osiris zou zijn.

Uw redacteur las een boek over de heiligdommen van Sint-Joris en Khidr in het Nabije Oosten, die teruggaan op de cultus van de Kanaänitische god Baal.

En verder: Chekka, Khirbet el-Rai (met overbodige verwijzing naar koning David), Luxor, een nieuwe (nog niet ontcijferde) inscriptie bij Naqsh-e Rustam, Rivi, kittens voor Bastet, een echtscheiding en waarom het nooit meer wat wordt met Irak.

======================================

PAPYROLOGIE IN DE PROBLEMEN

Dirk Obbink blijkt vorige maand te zijn gearresteerd. In het Handelsblad biedt Theo Toebosch een overzicht van de wijze waarop de uitgave van unprovenanced papyri de hele oudheidkundige wereld besmet. Uw redacteur benadrukt dat unprovenanced materiaal vals kan zijn, zoals in dit recente geval, en dat uitgave van zulk materiaal prijsopdrijving is.

======================================

ROME EN ZIJN RIJK

Edward Luttwak, bekend van zijn boeken over strategie, heeft iets te zeggen over de wijze waarop je Homeros niet moet vertalen.

Cadiz is altijd moeilijk te doorgronden geweest omdat het aan zee ligt én er een moderne havenstad overheen ligt. Daar komt nu verandering in.

In de stad zelf: plannen om de boog van Septimius Severus te restaureren.

Nagemaakte Romeinse munten in Polen.

Mooi artikel over de Epidemie van Justinianus, en waarom de verspreiding van die ziekte lokaal niet dezelfde gevolgen had.

En verder: Doxipara, hellenistisch-Romeins-Byzantijns enz. scheepskerkhof, Pompeii (negeer de kop), meer Pompeii, een bijzondere boot bij Poreč, het stratenplan van Turijn, en Byzantijnse hersenchirurgie.

======================================

BENOORDEN DE ALPEN

Een beetje gehypet maar niet onbelangrijk: Wijchen was eeuwenlang een heel belangrijk bewoningscentrum in het oostelijk rivierengebied.

Om blij van te worden is de “Schatten van het Nederlands”: nieuwe website over het ontstaan van de Nederlandse taal uit het Frankisch.

En verder: een Bronstijdgraf bij Lechlade, Romeins gordelbeslag (vermoedelijk Houten), een IJzertijdnederzetting bij Houten.

======================================

OVERIG

Een beetje een vies praatje over uitwerpselen.

En verder: Göbekli Tepe, een Etruskisch graf bij Aleria, gist, graf van een sjamaan zoals die bij de Skythen moet hebben geleefd, en een schedel die documenteert hoe zo’n Skytische sjamaan zich een dier kan hebben gevoeld.

======================================

OUDHEIDKUNDIGE ZELFTRIVIALISERING

De Oudheid is natuurlijk helemaal niet interessant en moet dus worden opgehypet. Onze maandelijkse collectie van het ergste van het ergste.

Aandachttrekkerij: opgravingen in Nazaret. Meer aandachttrekkerij: Tintagel – kan natuurlijk niet zonder koning Arthur terwijl het gewoon interessant is.

Breng nooit één keer iets naar buiten als je ook twee keer naar fondsen kunt hengelen: dat zogenaamd oudste schip ter wereld van twee jaar geleden nog eens. Het is niet het oudste en het is allang bekend.

Verkeerde frames: bij de Centraal-Aziatische steppenomaden vochten ook vrouwen als krijgers. Alsof iemand dit de afgelopen dertig jaar heeft tegengesproken.

Verkeerde frames: als het gaat over hazen, haal je er de Paashaas bij.

En nog een beschouwing over de gemakzuchtige frames van de journalisten.

======================================

BOEKEN

De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u ook in deze coronatijd de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.

Plato en de sofisten. Een spiegel voor onze tijd is een bundel van acht essays van enkele filosofen en classici over de discussies tussen Socrates en de sofisten in Plato’s dialogen. Daarmee pogen zij de lezer een spiegel te bieden die hedendaagse problemen rond waarheidsverdraaiing en sofisme reflecteert en verheldert.

Historicus Bart Ehrman schreef Heaven and Hell. A History of the Afterlife over de manieren waarop de mens zich door de eeuwen heen het idee van een leven na de dood voorstelde. Eerder schreef hij The Triumph of Christianity.

Er verschenen een paar mooie boeken over de vroege islam: Sean Anthony over de profeet Mohammed Muhammad and the Empires of Faith. Ahmed El Shamsy over de herontdekking van klassieke teksten uit de Islam: Rediscovering the Islamic Classics. How Editors and Print Culture Transformed an Intellectual Tradition en Gabriel Reynolds over Allah: Allah. God in the Qur’an.

Antieke poëzie staat centraal in de vertaling van Callimachus door Stephanie Burt in After Callimachus. Poems. Michael Clarke leest Homerus vanuit eerder verschenen epen als die van Gilgamesj in Achilles beside Gilgamesh. Mortality and Wisdom in Early Epic Poetry. En ook Katherine Kretler schrijft over de Ilias en de Odyssee in One Man Show. Poetics and Presence in the Iliad and Odyssey.

Het Romeinse recht staat centraal in The Oxford Handbook of Roman Law and Society van Paul du Plessis, waarin hij de studie van het recht en de rechtspraak in een historische context plaatst en het daarmee toegankelijker wil maken voor niet-juristen.

Afgelopen tijd verschenen paperbacks van de volgende boeken:

• Violet Moller, Map of knowledge: how classical ideas were lost and found: a history in seven cities vertaald als De Zeven Steden
• John Barton, A History of the Bible. The Book and Its Faiths
• Armand d’Angour, Socrates in Love. The Making of a Philosopher
• Jerry Toner, The Crimes of Ancient Rome
• Mary Norris, Greek to Me. Adventures of the Comma Queen
• Simon Critchley, Tragedy, the Greeks and us

======================================

EN TOT SLOT

Onder astronauten blijkt het sport te zijn de piramides van Giza zo snel mogelijk na je aankomst in het ruimtestation te fotograferen.

Toota witharsechwanoo!