Er zijn twee soorten stripverhalen over de oude wereld, namelijk stripverhalen over de oude wereld die gaan over de oude wereld en stripverhalen over de oude wereld die niet gaan over de oude wereld. Het verschil is het gebruik van anachronismen.
Enkele voorbeelden van stripverhalen die echt gaan over de oude wereld – meer precies: de Romeinse keizertijd – zijn Marini’s reeks De adelaars van Rome, Ken Broeders’ reeks Apostata, en Gilles Chaillets reeks De laatste profetie. Je kunt ook denken aan Alex van Jacques Martin. Ik bespreek ze in dit filmpje in de bloedstollende reeks “Zit een oudheidkundige met de rug naar een boekenkast”.
Uit de andere categorie neem ik Asterix. En op het gevaar af humorloos te lijken, wil ik toch benadrukken: Asterix gaat niet over de Oudheid. Ik zeg dit omdat er een curieus mechanisme is dat mensen de historische achtergrond van de verhalen beschouwen als betrouwbaar, maar die is net zo fictief de voorgrond. Als in Asterix en het IJzeren Schild de Galliërs ontkennen bij Alesia te zijn verslagen, is dat een grap over Vichy-Frankrijk, want Asterix gaat over de twintigste eeuw.
U zou ze echter de kost moeten geven die denken dat er werkelijk discussie is over de ligging van Alesia, een stad die is opgegraven met Romeinse belegeringswerken en al. Dat is toch een beetje alsof je weet dat Harry Potter niet bestaat (de fictieve voorgrond) maar geloof hecht aan de achtergrond en denkt dat er wel heksen bestaan die vliegen op bezemstelen.
Apostata is inderdaad geweldig mooi.
Schuldig!
Stripreeks Alex kan ook misverstanden verspreiden hoor. Ik heb lang gedacht dat er een echt een Parthische koning was die Oribal heette (personage in De Tiara van Oribal en De Toren van Babel). Met de (naïeve?) gedachte dat je toch geen vorsten voor echt bestaande rijken kon gaan verzinnen.
Je kan moedeloos worden van het Alesia-mistverstand, maar je kunt echt niet alles misverstand vrij maken. Er zijn er die nooit meer weg gaan, zoals Vroeger (=Middeleeuwen) geloofden ze dat de Aarde plat was en Vikingen droegen helmen met horens bv.
“En op het gevaar af humorloos te lijken …..”
Juist niet. Als kind herkende ik al dat juist de anachronismen humoristisch zijn (specifiek: het optreden van de Beatles, Asterix en de Britten).
“….. die denken dat er werkelijk discussie is …..”
Juist zij missen de clou. Ik zal niet ontkennen dat ik ook aan dergelijke misvattingen heb geleden (misschien nog wel), maar al sinds ik 25 jaar geleden met genoegen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Asterix_en_de_waarheid
las geloof ik bij voorbaat iedereen die op “fouten” wijst. Voor mij maakt dit de stripverhalen van Uderzo en Goscinny alleen maar grappiger. Want als kind had ik bv. niet door dat Alesia naar Vichy verwees.
Maar de ahistorische Cleopatra had toch echt de mooiste neus uit de Oudheid.
Tja. Als je met een titel als Bloedkoninginnen aan komt zetten, kan het al bijna niet goed zijn. En wat De Adelaars van Rome betreft, twee vrienden die tegenover elkaar komen te staan is natuurlijk ook een cliché van jewelste. En het zijn me ook een stel macho’s, die twee. Een en al spieren en iedere vrouw gaat plat voor ze. Maar de reeks geeft wel een prachtig rauw beeld van het Romeinse leger.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Enrico_Marini
Even opgezocht. Marino is, zoals de naam al doet vermoeden, een Italiaan.
Oeps, typfoutje.
Jaren ’70, les Latijn. Bij redelijk vlotte vertaling vraagt leraar verbaasd: “hoe ken jij al die militaire termen?” Uit Asterix, meneer.
Reeksen als Murena, De adelaars van Rome en Vae Victis gaan dan wel meer over de oudheid, de manier waarop vrouwen erin worden geportretteerd, daar kan je ook best kritische vragen bij stellen. Het lijkt wel of Romeinen geen kledij konden maken die langer dan enkele minuten aan bleef.
Het keizerlijke paleis in Asterix is volgens mij geen grapje, maar gemakzucht: het model van Gismondi van keizerlijk Rome dat het beeld bepaalt. In de eerste strips van Alex bijvoorbeeld wordt Rome voorgesteld als een algemeen decor: wat zuilen, tempels en bogen. Het is te vergelijken met het Rome uit Suske en Wiske (Goud voor Rome, later Het geheim van de gladiatoren). In latere strips duiken reconstructies van het Forum, het Circus en vogelperspectief van de hele stad op dat duidelijk op Gismondi’s Plastico is gebaseerd. Zie ook de film Gladiator. Nog meer strips zijn in hetzelfde bedje ziek en bijvoorbeeld de Basiliek van Maxentius duikt te pas en te onpas op. De Adelaars van Rome is daar wel correcter in. Ik ben niet thuis, dus over Alex Senator kan ik me niet uitspreken, maar ik dacht dat dat ook best meeviel.
Wat betreft je eerste opmerking: ik denk ook dat de Oudheid vaak als excuus wordt gebruikt om seks en geweld te tonen. Ook in TV-series als “Rome” overigens.
Veel vroege pornografie werd ook gepresenteerd als weergave van Griekse mythen (“Zeus en Danaë” enz.).