Wat is nieuws?

Een enkele keer blog ik hier over een recente ontdekking of nieuw inzicht. Dat gaat weleens fout. Met één april alweer even achter ons, is dit een mooi moment om het te hebben over de manieren waarop het ontspoort en over de “filters” waarmee ik probeer fouten te vermijden. Onlangs werkte zo’n filter niet: ik …

Meer lezen over Wat is nieuws?

Deel dit:

Nep-hunebed van de dag: Gasselte

Het is alweer tien maanden geleden dat ik schreef over het nep-hunebed van Gasselte. Het gaat om een achter dorpshuis De Trefkoel gelegen heuvel, waarin zich volgens mensen die zich voor amateurarcheologen uitgaven, een prehistorisch graf zou bevinden. Hun “ontdekking” mag in deze reeks niet ontbreken, want er zijn nogal wat rare dingen aan de …

Meer lezen over Nep-hunebed van de dag: Gasselte

Deel dit:

Het schild van Achilleus (1)

Er valt iets te zeggen vóór pseudowetenschap. De theorieën zijn vaak origineel en tonen de menselijke fantasie op haar mooist. Bovendien vinden pseudowetenschappers, steeds op zoek naar argumenten, hun aanwijzingen overal. Ze denken interdisciplinair en dat is goed. Pseudowetenschap daagt je daardoor uit na te denken over wat echte wetenschap is. Als je die uitdaging …

Meer lezen over Het schild van Achilleus (1)

Deel dit:

Antieke culturen

Waar twee beschavingen naast elkaar bestaan, nemen ze zaken van elkaar over. Daarom zijn er geen grenzen te trekken tussen de diverse antieke culturen. Zeker niet als twee volken zelf besluiten dat ze één cultuur delen, zoals de Grieken en de Romeinen deden. Los daarvan wordt steeds duidelijker dat mensen in de Oudheid enorm mobiel …

Meer lezen over Antieke culturen

Deel dit:

Het schild van Achilleus (2)

[Tweede deel van een stuk over pseudowetenschap, wetenschap en wetenschapscommunicatie. Het eerste was hier.] Speculaties Oudheidkunde kenmerkt zich door dataschaarste en dus speculatie. De waarde van het vak is dat je leert nadenken over die onzekerheid en dan kom je al snel bij het onderscheid tussen speculaties over gedocumenteerde en ongedocumenteerde verschijnselen. Ik zal het …

Meer lezen over Het schild van Achilleus (2)

Deel dit:

VI Ferrata, het Gestaalde Legioen (2)

In mijn vorige blogje vertelde ik hoe het Zesde, Gestaalde Legioen is ontstaan, een rol speelde in de Tweede Burgeroorlog en enkele andere conflicten, en uiteindelijk belandde in Syrië. Daar dienden ook het Derde Legioen Gallica (waarover we het al eens hadden), X Fretensis en XII Fulminata. In 20 v.Chr. zette Augustus’ stiefzoon en latere …

Meer lezen over VI Ferrata, het Gestaalde Legioen (2)

Deel dit:

Witte Donderdag

Het is vandaag Witte Donderdag. Veel christenen herdenken vanavond het Laatste Avondmaal, morgen de executie van Jezus van Nazaret en zondag de opstanding. Wat daarvan de historische waarheid ook zij, het is na twee millennia nog altijd de meest-herdachte gebeurtenis uit de Oudheid en misschien wel uit de hele geschiedenis. Het is daarom mijn gewoonte …

Meer lezen over Witte Donderdag

Deel dit:

Diffusie en acculturatie

Grosso modo zijn alle mensen hetzelfde. Dezelfde zintuigen, dezelfde hersenen, ruim een half dozijn identieke basisemoties. We kunnen de evident bestaande culturele verschillen dus nauwelijks verklaren vanuit onze biologie. Maar hoe dan wel? De verklaring van verschil Het oudste antwoord: degeneratie. De mensheid had zich over de aarde verspreid vanuit de Hof van Eden en …

Meer lezen over Diffusie en acculturatie

Deel dit:

Relevance is the enemy of history

Het bovenstaande plaatje doet de ronde op de sociale media. De strekking is duidelijk: christelijk Rechts in de Verenigde Staten heeft niets begrepen van het christendom. Dat wil ik best wel voor mijn rekening nemen maar er zijn kanttekeningen te plaatsen. Vraag één: wat is christendom? Dat is zo simpel nog niet. Het is in …

Meer lezen over Relevance is the enemy of history

Deel dit:

Kwakgeschiedenis: Daar is Trouw weer

Archeologen vinden, zoals ze zelf zeggen, alleen maar sporen van resten van overblijfselen. Die uit de grond halen is al lastig. Het echte werk moet dan nog beginnen: de interpretatie, waarbij het vaak draait om vergelijkingen met soortgelijke vondsten elders. Teksten en de resultaten van antropologisch onderzoek zijn ook middelen om verder te komen. Plus …

Meer lezen over Kwakgeschiedenis: Daar is Trouw weer

Deel dit: