Tag: China

China

Hoe bestuur je een wereldrijk? (1)

On door Otto CoxinGeschiedenis, Romeinse Keizerrijk5 reacties
Een kameel uit China (Metropolitan Museum, New York)

Rond het begin van onze jaartelling bestonden er twee wereldrijken: het Romeinse Imperium en het Chinese Keizerrijk onder de Han-dynastie. Samen heersten zij over ongeveer de helft van de toenmalige wereldbevolking. Beide rijken hebben zich in dezelfde periode maar onafhankelijk van elkaar ontwikkeld. Is het de moeite waard om een vergelijking te maken tussen de Romeinen en de Han? De Oostenrijkse historicus Walter Scheidel, sinds 2004 hoogleraar in Stanford, meent van wel en laat dat zien in de bundel State Power in Ancient China and Rome. De bundel bevat acht artikelen die het Romeinse keizerrijk vergelijken met het China van de Han-dynastie.

Scheidel is een pleitbezorger van vergelijkende geschiedenis (comparative history). Eén van de voordelen van het vergelijken van staten en ontwikkelingen, zoals tussen Rome en de Han, is volgens hem dat het de historicus dwingt uit de specialistische “comfort zone” te treden en nieuwe vragen te stellen. Het dwingt tot het overstijgen van (historische) disciplines en het helpt bij het identificeren van causale relaties en factoren en hoe die in verschillende omgeving verschillend uitwerken. Vergelijken is overigens geen doel op zich, maar een middel voor het stellen van vragen en formuleren van verklaringen.

Lees verder “Hoe bestuur je een wereldrijk? (1)” →

Illegale handel, alweer

On door Jona LenderinginMusea12 reacties

Het voorbeeld is wat verouderd maar wel duidelijk: als je in pakweg 1990 op straat in Amsterdam een fiets kocht voor vijfentwintig gulden, dan wist je zeker dat die was gestolen. Je was dus heler. Geen Amsterdammer wist dat niet. Ik moest daar even aan denken toen ik op de website van de NOS las over een kunstverzamelaar die roofkunst teruggeeft aan het land van herkomst, China.

Henk Nieuwenhuys wilde niet langer naar zijn stukken kijken, toen bleek dat de papierwinkel van zijn kunstaankopen niet op orde was. Hij brengt zijn verzameling nu terug naar China en schenkt de collectie aan het Shanghai Museum.

Toen bleek dat de papierwinkel van zijn kunstaankopen niet op orde was? Ik ben geen expert in Chinese kunst, maar ik heb in Londen weleens een Iraanse IJzertijd-ring gekocht en neem van mij aan: daar kwam wat papierwerk bij kijken. Er stond keurig netjes op uit welke opgraving het voorwerp kwam en er was een verwijzing naar de exportvergunning die de regering van zijne keizerlijke majesteit de sjah had afgegeven voor de vondsten uit die opgraving. Dat zal bij de handel in Chinese oudheden niet anders zijn.

Lees verder “Illegale handel, alweer” →

Armenië en China

On door Jona LenderinginPolitiek7 reacties

En dan hoor je ineens dat in Yerevan de Amerikanen de grootste ambassade hebben – en het complex is inderdaad eindeloos groot – en dat de Chinezen hebben besloten een nóg grotere ambassade te bouwen. Het staat niet op zichzelf. Eigenlijk zie je best vaak Chinese dingen in Armenië. De stadsbussen in Yerevan zijn bijvoorbeeld een cadeautje uit Peking en China financiert de grote noordzuidweg van Rusland en Georgië door Armenië naar Iran. Vanwaar die Chinese belangstelling voor Armenië?

Ik hoorde een verklaring die weliswaar valt in de categorie “Armeens straatrumoer”, maar die aardig genoeg is om met u te delen omdat ze u iets toont van hoe mensen in een klein West-Aziatisch land naar de wereld kijken. Ze menen hier dat de Armeniërs en de Chinezen een gedeelde vijand hebben: de Turken. Dat de relatie tussen Armenië en Turkije slecht is, veronderstel ik bekend; de relatie met de oosterburen, de met de Turken verwant Azeri’s, is zo mogelijk nog slechter. Maar, zo vertelde mijn Armeense informant me, ook de Chinezen ontwaren een Turkse dreiging: Peking identificeert de Oeigoeren als staatsvijanden.

Lees verder “Armenië en China” →

Leuke migranten: flora en fauna

On door Jona LenderinginCentraal-Eurazië, Geschiedenis, Klassieken38 reacties
Katoen in Andalusië

Het thema van de Week van de Klassieken is migratie en het is logisch dat u daarbij denkt aan mensen. Maar ook planten- en diersoorten kunnen knap mobiel zijn. De Grieken en Romeinen waren zich daar van bewust: de encyclopedist Plinius de Oudere weet bijvoorbeeld dat zijn landgenoten een rol hadden gespeeld bij de verspreiding van de kersenboom.

Voor de overwinning van Lucullus in de Mithridatische Oorlog [70 v.Chr.] waren er geen kersen in Italië. Hij importeerde ze eerst uit het Zwarte-Zeegebied en in de loop van 120 jaar zijn ze over de Oceaan tot in Brittannië gekomen. Overigens is het, ondanks alle zorg, nooit gelukt ze in Egypte te kweken. (Plinius de Oudere, Natuurlijke historie 15.102.)

Lees verder “Leuke migranten: flora en fauna” →

Vierwindstrekenbrug

On door Jona LenderinginAmsterdam, Cultuur12 reacties

De Vierwindstrekenbrug in Amsterdam mag dan niet het bekendste monument van de stad zijn, ze is daarom niet minder aardig. De brug ligt op de plaats waar de Jan van Galenstraat de Admiralengracht kruist, middenin een wijk waarin alle straten zijn vernoemd naar ontdekkingsreizigers. Vier beeldhouwwerken vertegenwoordigen de vier windstreken.

  • Het noorden: een vissende Eskimo, geflankeerd door twee walrussen, staand voor een iglo;
  • Het zuiden: een Masai-jager, geflankeerd door twee leeuwen, staand voor een hut;
  • Het oosten: een Chinese stuwadoor, geflankeerd door twee schepen, staand voor een pagode;
  • Het westen: een Amerikaanse zakenman, geflankeerd door twee auto’s, staand voor een kantoorgebouw (zie boven).

Lees verder “Vierwindstrekenbrug” →

Paarden langs de Zijderoute

On door Jona LenderinginArcheologie, Centraal-Eurazië, Geschiedenis5 reacties
Een Han-Chinees en een paard (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel)

Dit is een leuk nieuwtje. Leuk omdat ik niet weet wat ik ermee moet. Het Yin-Shan-gebergte ligt in China en vormt de zuidelijke begrenzing van de Gobi-woestijn. Een van de twee oostelijke takken van de Zijderoute komt erlangs. Het is al tijden bekend dat daar in de Oudheid rotstekeningen zijn gemaakt, waarvan er meer dan 10.000 over zijn.

Nu wordt gemeld dat daar ook afbeeldingen bij zijn van de paardensoort die we Arabieren noemen. Die zijn wat hoogbeniger dan de paarden uit oostelijk Azië, dus je zou je kunnen voorstellen dat er op zo’n rotstekening inderdaad een herkenbaar verschil is. Omgekeerd: het zou ook kunnen gaan om een bepaalde tekenstijl, waarin ledematen wat langer worden weergegeven, en dan wordt voor een Arabier aangezien wat in feite een gewoon Mongools paard is. De enige foto die ik heb gevonden (hierboven) is allesbehalve verhelderend. Ik ga het geloven als op de rotstekeningen twee verschillende soorten paarden zijn afgebeeld.

Lees verder “Paarden langs de Zijderoute” →

Chinese zondvloed

On door Jona LenderinginArcheologie, Geesteswetenschappen, Geschiedenis, Politiek, Pseudowetenschap, Wetenschapscommunicatie11 reacties

Onlangs publiceerde De Volkskrant een leuk artikel over een overstroming die, in lang vervlogen tijden, aan de bovenloop van de Gele Rivier zou hebben plaatsgevonden. Een en ander is net gepubliceerd in Science (meer), waarin de onderzoekers tevens claimden bewijs te hebben gevonden voor de mythische watersnoden die, voordat China een echte staat werd, het land zouden hebben geteisterd.

Hoezo zondvloed?

De journalist die erover schreef, Maarten Keulemans, vroeg mij of ik commentaar had en ik heb hem naar eer en geweten verteld dat ik sceptisch was. Dat baseerde ik op een parallel met Mesopotamië, waar archeologen in verschillende steden dikke kleipakketten hebben gevonden die ze strijk en zet uitlegden als bewijs voor het Bijbelverhaal over de zondvloed. Helaas kan dit niet werkelijk zo zijn, aangezien die kleilagen niet zijn afgezet op hetzelfde moment en in elke stad een ander stratum vormen. Als ik een artikel over archeologisch bewijs voor mythische overstromingen aangeleverd zou krijgen voor Ancient History Magazine, zou ik het zeker weigeren. Zo kwam het dat ik in De Volkskrant werd geciteerd als een der sceptici die twijfelden aan de Chinese zondvloed.

Lees verder “Chinese zondvloed” →

Zijderoute

On door Jona LenderinginArcheologie, Centraal-Eurazië, Geschiedenis, Middeleeuwen4 reacties
De Bibi Khanum-moskee in Samarkand

Ik beken dat ik er altijd moeite mee heb, met al die Centraal-Aziatische volken die je, als je je bezighoudt met de Oudheid, geacht wordt te herkennen. Het begint al in het tweede millennium v.Chr., toen de sprekers van de Indo-Europese talen uitzwermden: de Indiërs, de Iraniërs, de Hittiten, de Armeniërs, de Thraciërs, de Grieken, de Italiërs, de Kelten, de Germanen en dan mis ik er nog een paar. Dat uitzwermen duurde tot ver in het eerste millennium.

Op de steppe zelf woonden de Skythen en de Saken, van wie de Griekse onderzoeker Herodotos zegt dat het verschillende volken zijn maar die volgens moderne onderzoekers vreselijk veel op elkaar leken. We kennen ze ook als Sogdiërs, terwijl de Chinezen hen aanduiden als de Sai of de Saklai. Uit de Perzische en Griekse bronnen kennen we diverse Skythisch/Sakische volken: de Sakā haumavargā of Amyrgische Saken (de haoma-drinkende Saken), de Sakā tigrakhaudā of Orthokorybantiërs (puntmutsdragende Saken), de Pausiken ofwel Apā Sakā (water-Saken), de Māh-Sakā of Massageten (zonne-Saken), de Sakā paradrayā (Saken van overzee ofwel Skythen).

Lees verder “Zijderoute” →

Romeinen in China

On door Jona LenderinginArcheologie, Centraal-Eurazië, Geschiedenis, Pseudowetenschap, Romeinse Republiek6 reacties
Testudo (Museo nazionale della civiltà romana, Rome)

Archeoloog Miko Flohr wees vandaag weer eens op het malle verhaal dat er Romeinen in China zijn geweest. Ik beken: het is allemaal mijn schuld. En dat is helaas geen grap.

Tijdens mijn militaire dienst – dat is dus 1984/1985 – las ik A Roman City in Ancient China van Homer Dubs. Het was toen al een oud boek, verschenen in 1957. De auteur opperde dat een groep legionairs, krijgsgevangen genomen door de Parthen, werd verbannen naar de oase Merw in Turkmenistan. Daar traden ze in dienst van een nomadenstam, die hen inzette in een oorlog ten oosten van het Pamirgebergte. Een Chinese bron vermeldt hoe huurlingen een manoeuvre uitvoerden die lijkt op een Romeinse tactiek, een testudo. De oud-legionairs, die de slag verloren en voor de tweede keer krijgsgevangen werden genomen, zouden zijn gaan wonen in West-China, waar ooit dorpen waren met namen die een westelijke herkomst van de bewoners suggereren.

Lees verder “Romeinen in China” →