Tag: Cyprus

Een lepel uit Cyprus

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Museumstuk, Oudheid5 reacties
Lepel (Cyprusmuseum, Nicosia)

Zoals de trouwe lezers weten, werk ik momenteel aan een project om de duizenden digitale foto’s online te plaatsen die mijn zakenpartner en ik in de loop der jaren hebben gemaakt. Dat gebeurt in Leeuwarden. Omdat ik mijn energie en tijd daar maximaal wil inzetten, heb ik een huisje gehuurd en een comfortabel luchtbed neergelegd in Harlingen. Zo ben ik in drie kwartier van mijn huis op kantoor of weer terug. Veel meer dan slapen en douchen doe ik in Harlingen niet, maar ik heb er een keuken waar ik ook weleens iets kook.

Ik heb uit Amsterdam één lepel mee genomen. In alles het tegendeel van de lepel hierboven, die is opgegraven in Afendrika, op die lange landtong die zich in het noordoosten van Cyprus uitstrekt naar Iskenderun. Het voorwerpje, dat de vorm heeft van een meisje dat met een hoepel aan het zwemmen is, is te zien in het Cyprusmuseum in Nicosia. Het dateert uit de derde of tweede eeuw v.Chr.

Lees verder “Een lepel uit Cyprus” →

Vloektablet

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Museumstuk, Oudheid, Religie7 reacties
Het Keryneia-scheepswrak (Museum van Girne)

De stad heet Kyrenia of Keryneia. In het Turks heet ze Girne. In elk geval is het een havenstad in het noorden van Cyprus en als je nog wat noordelijker gaat, dan kom je op de plek waar in de eerste helft van de derde eeuw v.Chr. een Grieks koopvaardijschip verging. Aan boord van het bijna vijftien meter lange zeilschip waren ruim 400 wijnamforen uit Rhodos en Samos, kruiken met een enorme lading amandelen en negenentwintig molenstenen uit Kos. Ook aan boord: vissers en een kok.

Op het moment dat ze in de golven verdween, was het schip al een eeuw oud: met de koolstofmethode kon worden vastgesteld dat de amandelen dateren van 2237 ± 62 B.P. en het scheepshout van 2338 ± 44 B.P. Omgerekend is dat rond 288 en rond 389 v.Chr. Op de kiel waren verschillende reparaties te zien. De ouderdom zal een factor zijn geweest bij haar ondergang, maar het was niet de enige. Het gebeurde tijdens een storm, want het zeil was gestreken en neergelegd op de voorplecht, waar de tuigringen zijn gevonden.

Lees verder “Vloektablet” →

Sinterklaas op school

On door Jona LenderinginChristendom, Religie, Toerisme9 reacties
De H. Nikolaas op school. Muurschildering in het Kykkos-klooster, Cyprus.

Het is vandaag een van de feestdagen van de heilige Nikolaas: op 9 mei (Juliaanse kalender) herdenken de orthodoxe kerken hoe het gebeente van de bisschop van Myra werd overgebracht naar Bari. Daar valt weinig over te vertellen – ik heb het althans al eens gedaan – dus ik behandel liever een gebeurtenis uit het begin van het aardse bestaan van de heilige: zijn bezoek aan de school in zijn geboortestad Patara.

De bovenstaande muurschildering fotografeerde ik vorig jaar in het Kykkos-klooster in Cyprus. Links Nikolaas met op zijn schrijfplankje de letters alfa tot en met nu. Dit in tegenstelling tot de kinderen rechts, die pas tot en met de iota en de mu zijn gekomen. Ik vind de afbeelding even charmant als ’ie lelijk is, maar ondertussen plaatst deze fresco ons voor een dijk van een theologisch probleem. Lees even mee in de catechismus.

Lees verder “Sinterklaas op school” →

Een Perzisch slagveld

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Oudheid10 reacties
Kouklia – Marchellos

In 499 v.Chr. kwamen de Ioniërs (d.w.z., de Grieken in het westen van het huidige Turkije) in opstand tegen hun Perzische overheersers. Al snel boekten ze enige successen: ze zetten de pro-Perzische bestuurders af en verbrandden de residentie van de lokale Perzische machthebber, Sardes. Vervolgens voeren ze naar Byzantion, waarmee ze de Perzische troepen in Europa afsneden, en daarna naar Cyprus. De meeste plaatselijke koningen op dat eiland kozen partij voor de Ioniërs.

Dit maakte het voor de Perzen moeilijk nog met een vloot naar het westen te komen, temeer daar de Cyprioten zich verenigden onder één leider, Onesilos van Salamis. Het zou moeilijk zijn voor de Perzen de ene stadstaat tegen de andere uit te spelen. Alleen Amathous, een havenstad in het zuiden, was trouw gebleven en deze stad werd door Onesilos belegerd. Terwijl de Cyprioten hun aandacht daarop richtten, landen de Perzen in het noorden van het eiland en vielen Salamis aan, de stad van Onesilos. Daar kwam het tot een treffen tussen enerzijds de Perzen en anderzijds de Cyprioten en Ioniërs. Toen Onesilos sneuvelde, liepen zijn troepen en die uit de stad Kourion over naar de Perzen.

Lees verder “Een Perzisch slagveld” →

Eigentijdse kunst

On door Jona LenderinginCultuur, Religie13 reacties
Lukas schildert Maria

De kunst van de Grieks-Orthodoxe kerk heeft enkele opvallende kenmerken. Eén daarvan is dat vrijwel alle afbeeldingen tweedimensioneel zijn; een ander is de keuze voor bepaalde technieken (nooit gebrandschilderd glas); en tot slot worden de dingen vaak al eeuwenlang op precies dezelfde manier afgebeeld. Een portret van Sint-Nikolaas hoort er op een bepaalde manier uit te zien, omdat het anders gewoon de heilige niet goed weergeeft. Originaliteit is hier niet de ambitie.

Ik begrijp dat professionele schilders van ikonen teruggrijpen op een boek waarin precies staat aangegeven hoe het moet, maar ik heb het boek nooit gezien en om de waarheid te zeggen herken ik toch ook weleens verschillen. Ik heb de laatste dagen nogal wat afbeeldingen gezien van de opstanding van Lazarus (die, voor de tweede keer gestorven, ligt begraven in Larnaca), en steeds zie je dezelfde elementen terugkeren: de in zwachtels gewikkelde dode, Christus, enkele leden van de Twaalf achter hem, Maria en Martha aan zijn voeten, en een man in de buurt die zijn neus dichtknijpt bij het graf van Lazarus. Daarbinnen is echter behoorlijk wat variatie mogelijk. Soms komen er mensen uit de stad aanlopen, soms zijn er maar zes leden van de Twaalf en soms zie je ze allemaal, de plaatsing van Maria en Martha varieert, enz.

Lees verder “Eigentijdse kunst” →

In Famagusta

On door Jona LenderinginDagelijks leven, Politiek6 reacties
(Anders dan de titel van dit stukje doet vermoeden, is dit een foto uit Nicosia.)

Cyprus is, zoals u weet, sinds 1974 verdeeld in twee helften: het zuiden, waar men overwegend Grieks spreekt, en het noorden, waar men overwegend Turks spreekt. Hoe dat zo gekomen is en wie daar schuld aan heeft, is misschien iets voor een ander blogstukje. Feit is dat er Griekssprekende families zijn die in ’74 vanuit het noorden onverwacht naar het zuiden moesten en dat ik momenteel op Cyprus rondreis met een vrouw die afkomstig is uit zo’n gezin. Haar familie kwam dus uit een dorpje aan de noordkust, ze woont zelf nu in Nicosia.

Sinds een paar jaar kun je de grens over. Het is wat ergerlijk maar niet buitengewoon moeilijk. Zondag reisden we van Larnaca (het antieke Kition) naar Famagusta (het antieke Salamis) en in het restaurant waar we ’s morgens koffie dronken, raakten we aan de praat met een jonge Cyprioot uit de noordelijke helft.

Lees verder “In Famagusta” →

Zeus’ weegschaal

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Klassieken, Museumstuk, Oudheid, Religie7 reacties
De “Zeus-krater” uit Enkomi (Cyprusmuseum, Nicosia)

Ik blogde gisteren over het Cyprusmuseum in Nicosia, waar onder meer de voorwerpen uit Enkomi zijn te zien, een Bronstijd-havenstad uit oostelijk Cyprus die door Mykeense kooplieden werd aangedaan. Ik wees erop dat in Enkomi aspecten van de vroegste Griekse cultuur kunnen zijn gedocumenteerd die later in het moederland wat ondergesneeuwd zouden zijn.

De vaas hierboven – perfect bewaard, zoals veel aardewerk in het Cyprusmuseum – is wat dat betreft intrigerend. Het voorwerp staat bekend als de “Zeus-krater” en kan worden gedateerd in de vroege veertiende eeuw. Aan de voor- en achterkant staan octopussen, een standaardmotief waar wij vandaag geen aandacht aan hoeven besteden. Het gaat om de strijdwagen die is afgebeeld onder een van de oren. Er staan twee mannen in, maar er is een derde persoon afgebeeld: onder het paard staat nog een krijger, die de strijd lijkt te willen aanbinden. Een vierde persoon, gekleed in een lang gewaad, staat helemaal rechts, vóór de wagen. Dat is de figuur waar het om gaat.

Lees verder “Zeus’ weegschaal” →