
In 480 v.Chr. probeerde de Perzische koning Xerxes de Griekse stadstaten te onderwerpen. Hij veroverde Thessalië, zegevierde bij Thermopylai en Artemision, onderwierp Boiotië en verwoestte Athene. Ik heb er al eens over geblogd. Zijn vloot leed echter een nederlaag in de haven van Athene – de zeeslag bij Salamis – en daarop keerde Xerxes terug naar Klein-Azië. De slag bij Salamis geldt daarom als keerpunt in deze oorlog, ja als een gebeurtenis van wereldhistorische betekenis. Dat laatste is onzin, zoals ik hier uitleg, maar het eerste, tja, eigenlijk is het maar de vraag of Salamis zo belangrijk was.
Logistiek?
De grote, onoplosbare vraag is namelijk waarom de Perzen de winter niet benutten om hun vloot, die met 300 of 400 oorlogsbodems nog ruimschoots was opgewassen tegen de Griekse, verder te versterken en waarom ze niet profiteerden van het feit dat in het voorjaar van 479 de Atheners en Spartanen ruzieden over de te volgen koers.
Eén verklaring is dat het voor de Perzen onmogelijk was in de winter voldoende voedselvoorraden op te bouwen. Als dit correct is, was niet de zeeslag bij Salamis beslissend voor de uitkomst van de oorlog. Dan ligt de oorzaak van de Griekse overwinning vooral in de logistiek. De Perzen konden tegenover de technisch superieure Grieken alleen superieure aantallen stellen, maar die veronderstelden onmogelijk grote voedselvoorraden. De operatie moest zijn afgerond voor het einde van het vaarseizoen. De late zomer van 480 was de enige kans die de Perzen hadden gehad, stormen hadden het succes belet en Salamis was de klap geweest die ze niet meer te boven kwamen.