Tag: India

Geliefde boeken: de Asoka-trilogie

On door Otto CoxinIndusbeschaving, Literatuur2 reacties
Rotsedikten te Shahbazgarhi

Op 13 maart zat ik online aan bij de lezing van Marike van Aerde over de positieve propaganda van de oud-Indiase heerser Asoka. Zeer de moeite waard, ook al was het niet allemaal nieuw voor mij. Toen zei ze iets dat mij verbaasde: “er is op dit moment geen gepubliceerde Nederlandse vertaling van de vele inscripties die Asoka in rotsen, pilaren en grotten heeft laten beitelen”. Maar ik heb die inscripties wél in het Nederlands gelezen, dacht ik verbaasd. Namelijk achterin in deel 2 van de Asoka-trilogie van Wytze Keuning. Één van mijn geliefde boeken. Een trilogie die ik voor het eerst las tijdens mijn middelbareschooltijd en sindsdien herhaaldelijk opnieuw heb gelezen.

De trilogie beschrijft in romanvorm het leven van maharadja Asoka van de Maurya-dynastie, die heerste in India van 268 tot 232 voor Chr. Tot zijn rijk behoorde het grootste deel van het Indische subcontinent, van het huidige Afghanistan tot Bengalen en zo ver zuidwaarts als Mysore. Tijdens zijn regeerperiode bekeerde Asoka zich tot het boeddhisme. Hij droeg zijn ideeën over welzijn van zijn onderdanen, religieuze tolerantie, afkeer van geweld en de hervormingen die hij doorvoerde actief uit, onder andere via die fameuze edicten. Wytze Keuning beschrijft het allemaal.

Lees verder “Geliefde boeken: de Asoka-trilogie” →

De sji’ieten van Irak (4)

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Islam, Middeleeuwen, Midden-Oosten3 reacties
Abbas haalt water: afgebeeld op een fontein in Basra. Dit is een standaardmodel-fontein dat je overal in Irak ziet.

[Dit is het vierde stuk over de geschiedenis van de sji’ieten. Het eerste is hier.]

Irak is momenteel een overwegend sji’itisch land. De imams die ik in het vorige stukje noemde, liggen begraven in grote heiligdommen in Najaf, Kerbala, Bagdad en Samarra en meer dan de helft van de bevolking rekent zich tot de sji’a. Na de verdrijving van Saddam Hussein wonnen de sji’ieten aan politieke invloed. Toen het leger op de vlucht sloeg voor de zogenaamd Islamitische Staat, speelden sji’itische milities een belangrijke rol bij het herstel van het centrale gezag. De laatste verkiezingen gingen vooral over de vraag welke sji’itische groep de meeste stemmen zou krijgen, degenen die vooral naar Iran keken of degenen die een meer nationale koers wilden varen.

Soennitisch Irak

Omdat de heiligdommen hier zijn en het sji’itische bevolkingsdeel zo groot is, zou je verwachten dat deze vorm van islam altijd de meeste aanhang heeft gehad. Toegegeven, de Abbasidische kaliefen en de Ottomaanse sultans waren soennieten, maar een soennitische overheid sluit een sji’itische bevolking niet uit. Het wonderlijke is dat de bevolking van het Tweestromenland pas na pakweg 1830 is gesji’itiseerd. Voordien beperkte de sji’a zich tot de steden met de heiligdommen – en die waren klein. In Najaf woonden op een gegeven moment maar dertig families.

Lees verder “De sji’ieten van Irak (4)” →

Geliefd boek: The Last Mughal

On door Huibert SchijfinGeschiedenis15 reacties

Een nieuwe interessante schrijver ontdekken is altijd leuk. Mij gebeurde dat met de Schotse William Dalrymple (1965, niet te verwarren met Theodore Dalrymple). Hij studeerde in Cambridge. Ik zal zijn eerste boek In Xanadu. A Quest (1989) in de Amsterdamse Boekhandel hebben gekocht. Het is het enthousiaste reisverhaal – human interest ontbreekt niet – over een tocht van Jeruzalem naar de Chinese stad Xanadu. Dalrymple was pas vierentwintig toen hij het boek schreef. Daarna ben ik hem blijven volgen. De schrijver heeft zich ontwikkeld tot een narratieve historicus die leesbaar en beeldend schrijft. Voor ieder boek doet hij grondig onderzoek. Ook vindt hij het essentieel dat hij de plaatsen waarover hij schrijft zelf bezoekt, en dat is te merken.

Dalrymple woont al heel lang in Delhi. Waarom vertelt hij zelf:

I never intended to come to India. I originally set out to be an archaeologist in the Middle East, but the dig I was assigned to in Iraq closed down — purportedly due to a nest of British spies. So, I joined a friend who was heading to India. I had no particular connection to the country, but when I arrived, it was one of those moments in life when everything changes. Thirty years later, I’m still here. A constantly changing kaleidoscope of things has kept me attached, and a whole variety of careers have been facilitated by being here. My first job, teaching, took me from the Himalayas down to the far southern tip of country. By the time I was two stops in, India had unveiled itself in all its complexity and beauty — I was addicted.

Lees verder “Geliefd boek: The Last Mughal” →

Alexander in India (3)

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Indusbeschaving, Klassieken, Macedonië1 reactie

In de Oudheid meenden Alexanders biografen dat de Macedonische koning was gecorrumpeerd door zijn aanhoudende succes. Vaak vergastten deze auteurs hun lezers op naargeestige beschrijvingen van de wreedheden waarin Alexander zich had verlustigd. De historicus Arrianus is terughoudender, maar ook zijn relaas is gruwelijk.

De terugkeer naar het westen, die ik gisteren al vermeldde, begon met een simpele mars naar de Hydaspes, waar al een vloot in gereedheid was gebracht. Daarmee wilde Alexander naar de Indische Oceaan varen, terwijl op de oevers van de rivier twee legers zouden marcheren. Nog nooit hadden de Macedoniërs een operatie van vloot en leger samen ondernomen, maar de rivieren boden een goede gelegenheid tot oefenen alvorens de troepen, eenmaal aangekomen aan de kust, een soortgelijke maar veel gewaagder operatie zouden uitvoeren door langs de kust van de Oceaan en de Perzische Golf terug te keren naar Babylonië.

Lees verder “Alexander in India (3)” →

Jezus in Kashmir

On door Jona LenderinginIslam, Religie30 reacties
Moslims gedenken Christus’ laatste dagen

Voor de profeet Mohammed was Jezus van Nazaret (“Isa, de zoon van Maryam”) een belangrijk persoon maar met diens wederopstanding uit de dood kon Mohammed weinig. De Koran gaat op de kwestie in naar aanleiding van een citaat:

“Wij hebben de messias, Isa de zoon van Maryam gedood” – maar zij hebben hem niet gedood, noch hem gekruisigd, maar de gelijkenis van Isa werd op een andere man gelegd. En degenen die daarin van mening verschillen zitten vol twijfel. Zij hebben daar geen kennis over, zij volgen niets anders dan gissingen en zij doodden hem niet. (Koran 4.157-158)

Westerse geleerden ontwaren hierin een gnostische (of beter: docetische) invloed op de jonge islam: de man die aan het kruis stierf, stierf slechts in schijn, had een schijnlichaam of was iemand waarvan de soldaten ten onrechte dachten dat het Jezus was. Er zijn ook islamitische gelovigen die denken dat het wel Jezus was die werd gekruisigd maar dat de marteling niet lang genoeg duurde om hem te laten sterven. Er is hier duidelijk een punt waar de weg van de islam een andere is dan die van de westerse wetenschap, die criteria heeft om authenticiteit vast te stellen en de kruisdood beschouwt als historisch feit. Dat hoeft ons hier niet bezig te houden. De vraag is: wat gebeurde er daarna?

Lees verder “Jezus in Kashmir” →

Suddhodana en Maya

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Hellenisme, Indusbeschaving, Museumstuk10 reacties
Koningin Maya vertelt haar echtgenoot Suddhodana over een droom die de geboorte van Siddharta voorspelt (Allard Pierson-museum, Amsterdam)

Toen ik het stukje over de Achsenzeit voorbereidde en zocht naar een illustratie, vond ik deze foto, ooit gemaakt in het Allard Pierson-museum in Amsterdam. Ik wilde een afbeelding hebben van Boeddha en heb er, zoals u al constateerde, uiteindelijk ook een gevonden, al dateert die van enkele eeuwen ná de zesde/vijfde eeuw. Dit plaatje, waarop Boeddha niet staat, vond ik echter ook en is te aardig om niet ook te gebruiken.

Middenin ziet u koning Suddhodana en koningin Maya, die haar echtgenoot vertelt dat ze heeft gedroomd dat een witte olifant met zes slagtanden een kind bij haar verwekte. Dat is de vooraankondiging van de geboorte van prins Siddharta ofwel Boeddha. Zoals op wel meer boeddhistische afbeeldingen oogt de kleding nogal Grieks.

Lees verder “Suddhodana en Maya” →

Achsenzeit

On door Jona LenderinginCentraal-Eurazië, Geschiedenis, Indusbeschaving, Jodendom, Perzië41 reacties
Boeddha (Nationaal Museum, Tasjkent)

Ik weet niet of ik u de roman Creation van Gore Vidal moet aanraden. Het idee was al lastig: een Perzische edelman, kleinzoon van Zarathustra, reist naar India en ontmoet de grondleggers van het jaïnisme en boeddhisme, reist naar China en ontmoet Confucius en Lao Tse, reist naar Griekenland en hoort Herodotos spreken, en dicteert aan Demokritos (die van de atoomtheorie) het verhaal van koning Xerxes. Dat is teveel name-dropping om geloofwaardig te zijn. Je zou misschien willen denken dat het boek overeind blijft als spoedcursus vergelijkende cultuurwetenschappen, maar daarvoor springt het ontbreken van de joden teveel in het oog. Dat Vidal een negatief portret van Athenes “gouden eeuw” baseert op een kritiekloze lectuur van Herodotos, zij het met reverse bias, maakt het eigenlijk ook nog tot een hypocriet boek.

Maar er is nog een dieper probleem. Al in de achttiende eeuw had de eerste westerse wetenschapper die het Perzische heilige boek Avesta bestudeerde, Abraham Hyacinthe Anquetil-Duperron – wat hadden ze destijds toch mooie namen –, geopperd dat de zesde/vijfde eeuw v.Chr. het moment vormde waarop de mensheid een soort spirituele geboorte meemaakte. In de Avesta kwamen ethische noties voor die ook elders doorklonken. Ook Mahavira en Boeddha, ook Confucius en Lao Tse, ook de Grieken stelden vragen over de relatie tussen mens en samenleving. We kunnen de door Vidal genegeerde joodse profeten Maleachi, Haggai, Zacharia toevoegen en de auteurs van het slot van Jesaja en de eerste hoofdstukken van Spreuken. De Duitse filosoof Karl Jaspers noemde deze creatieve periode de Achsenzeit, het tijdperk waarom de wereldgeschiedenis draaide.

Lees verder “Achsenzeit” →

Goudwinning in India

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Indusbeschaving, Klassieken12 reacties
Baktrische kameel (reliëf uit Persepolis)

[Zoals beloofd een wat langer citaat uit Herodotos’ Historiën, in de vertaling van Hein van Dolen. Als u het wil nalezen: boek 3.102 en 104-106.]

In de [oostelijke] woestijn komen mieren voor die wat kleiner zijn dan honden, maar groter dan vossen. Enkele stuks zijn gevangen en die leven in de diergaarde van de Perzische koning. Die mieren maken hun hol onder de grond en graven precies als de Griekse mieren, waar ze sprekend op lijken, het zand uit.

Voor wie het mocht willen weten: het gaat vermoedelijk om marmotten.

Lees verder “Goudwinning in India” →

Kameel. Dromedaris. Lama

On door Jona LenderinginFactcheck18 reacties
(Trouw, zaterdag 11 april)
(Trouw, zaterdag 11 april)

Je hebt beesten met twee bulten. Die heten in het Nederlands “kameel”, wat is afgeleid van het Griekse kamelos. Je hebt ook beesten met één bult. Die noemen we “dromedaris” en dat komt van het Griekse dromedarios, wat “snelle loper” betekent. Je hebt ook beesten met nul bulten en die noemen we met een leenwoord uit de taal van de Inca’s, het Quechua, “lama”. Drie beesten, allemaal familie, maar wel verschillende soorten.

Het dier op de foto hierboven is dus een dromedaris en niet, zoals in het bijschrift staat, een kameel. Vermoedelijk heeft de maker van het bijschrift gekeken naar een tekst in het Engels, een taal waarin het onderscheid tussen “camel” en “dromedary” weliswaar valt te maken, maar om een of andere reden vaak wordt genegeerd. (Het pakje Camel-sigaretten is het bekendste voorbeeld.)

Lees verder “Kameel. Dromedaris. Lama” →

Apollonios in Taxila

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Indusbeschaving, Klassieken, Literatuur, Romeinse Keizerrijk
Taxila-Sirkap: “stupa met de tweekoppige adelaar”.

Ik blogde gisteren over Taxila, de hoofdstad van de antieke Punjab. Het gedeelte dat Sirkap wordt genoemd, dateert uit de Grieks-boeddhistische tijd en moet zijn aangedaan door de reiziger wiens verslag ten grondslag ligt aan het gisteren genoemde Leven van Apollonios van Tyana van Filostratos. Ik citeer wat fragmenten uit de volgende maand te verschijnen vertaling van mijn vriendin Simone Mooij, die tonen dat de beschrijving van de stad redelijk accuraat is. De Poros die wordt genoemd, is de Griekse weergave van het Indische Paurava, de naam van zowel de antieke Punjab als de heerser van dat koninkrijk.

Taxila is ongeveer zo groot als Nineve en passend ommuurd, zoals de steden in Griekenland. Hier was het paleis van de man die toen heerste over het rijk van Poros. Ze zeggen dat ze vóór de stadsmuur een tempel hebben gezien van natuursteen met versteende schelpen erin, niet veel minder dan honderd voet lang. Daarin was een heiligdom gebouwd, weliswaar tamelijk klein in verhouding tot zo’n grote tempel met een zuilengalerij er omheen, maar bewonderenswaardig. Want tegen elke wand waren bronzen platen vastgenageld waarop de daden van Poros en Alexander waren afgebeeld. Met geel koper, zilver, goud en donker brons waren olifanten, paarden, soldaten, helmen en schilden weergegeven; lansen, projectielen en zwaarden waren allemaal van ijzer.

Lees verder “Apollonios in Taxila” →