IJsonderzoek en boorkernen

Voor ijsonderzoek  gebruikt men schepen als de G.O. Sars

Op 26 juni j.l. schreef Jona Lendering hier een blog over zogenoemd ijsonderzoek. Dit is een relatief nieuwe archeologische discipline. Citaat:

Het principe lijkt op dat van jaarringonderzoek. Elke winter valt er sneeuw en in het hooggebergte en in de poolgebieden blijft die liggen. Het verandert in een ijslaagje, en dat bevroren hemelwater biedt een aanwijzing voor de samenstelling van de atmosfeer. We beschikken bij mijn weten over drie meterslange boorkernen, alle drie uit Groenland.

Kortom, er moeten dus eerst boorkernen verzameld worden waaruit men vervolgens conclusies kan trekken.

Lees verder “IJsonderzoek en boorkernen”

Vikingen in Assen

Een fijne, lichte opstelling

Vikingen, dat waren van die wilde krijgers uit het hoge noorden met helmen met horens. Ze voeren in drakars en plunderden alle kloosters en steden, zoals Dorestat. De middeleeuwers baden “van de woede der Noormannen, verlos ons Heer”. De Vikingen ontdekten IJsland, Groenland en de kust van Canada. Ze voeren over de Wolga. Ze aanbaden allerlei woeste goden.

Frankische broche, gevonden in Vasby

Een van de eerste voorwerpen in de tentoonstelling de Vikingen in het Drents Museum in Assen is een helm waarbij twee losse horens liggen. De uitleg maakt de bezoeker meteen duidelijk hoe weinig hij weet, want het blijkt dat er geen enkele Vikinghelm bekend is met horens; wel zijn er voorwerpen die de indruk wekken dat er iets op die helmen stond, maar dit zijn vermoedelijk vogelkoppen. Het misverstand is ontstaan toen Denemarken werd aangevallen door Pruisen en Oostenrijk, en de Denen een afschrikwekkend krijgersimago nastreefden. Zo ontstond het beeld van de woeste Viking. De horenhelm is uitgevonden bij opvoeringen van Wagners Ring des Nibelungen en werd zo over heel Europa populair.

Lees verder “Vikingen in Assen”

Noorse piraten

Lange Niezel 25, Amsterdam

Een paar jaar geleden vroeg een vriendin me of ik wel eens iets had gelezen van Ryszard Kapuscinski. Ik meende hem te kennen van de New York Review of Books, maar kon geen concrete stukken herinneren. Een week later gaf mijn vriendin me een exemplaar van Reizen met Herodotos. “Het is leuk, het zal je verrassen,” zei ze erbij.

Verrassend was het zeker. De landkaart voorin leek verdacht veel op de landkaart die ik had getekend voor de Herodotosvertaling van Hein van Dolen. Er waren veranderingen in aangebracht, maar het was onmiskenbaar mijn werkstuk. Het was niet moeilijk te reconstrueren hoe dit had kunnen gebeuren.

Lees verder “Noorse piraten”

Oslo en globalisering

Zijn we echt de weg kwijt?

Wat rond de aanslagen in Oslo vooral opvalt, is hoe weinig we weten en hoe snel we onze oordelen klaar hebben. Eerst dachten we dat moslimfundamentalisten erachter zaten, later bleek de dader een geïsoleerde anti-islamitische terrorist. Toen dat duidelijk was, kwamen onze politici met veroordelingen en condoleances die vooral opvielen door nietszeggendheid. Daarna begon het zwartepieten. We hebben nog niets verrassends gehoord.

Dat zal om twee redenen ook niet gebeuren. De eerste is dat het voor het eerst is dat een autochtone Europeaan overgaat tot massaal geweld. Dat kunnen we beter zo houden, maar hierdoor ontbreekt het vergelijkingsmateriaal om dit type terrorisme te doorgronden. Onze informatie is te beperkt om zinvolle dingen te zeggen.

Lees verder “Oslo en globalisering”