Tag: Servië

Geliefd boek: Minarets in the Mountains

On door Huibert SchijfinCultuur, Geschiedenis, Politiek, Toerisme4 reacties

De Britse moslim, reiziger en journalist Tharik Hussain beschrijft in Minarets in the Mountains. A journey into Moslim Europe (Chesham, 2021) zijn ontmoetingen met moslimgemeenschappen in de Balkan. Zijn vrouw en zijn twee tienerdochters reizen mee. Die zijn niet zo geïnteresseerd in Ottomaanse architectuur en doen met hun moeder vaak andere dingen. De reis begint in Sarajevo waar hij ook weer zal eindigen. Het gezin bereist alle Balkanlanden, van Bosnië-Herzegovina tot Albanië en Noord-Macedonië. Een kaartje laat de route zien en toont welke steden worden bezocht.

Vreemdelingenhaat

Tharik Hussain werd in 1979 in Bangladesh geboren. Samen met zijn ouders migreerde hij in 1980 naar East End in Londen. Rondom de centrale straat Brick Lane, waarover ik al schreef, en in het naburige Whitechapel had zich daar een grote diaspora van migranten uit Bangladesh gevestigd. Het werd hem meteen duidelijk gemaakt dat hij daar niet hoorde. De tijd begin jaren tachtig was vol gewelddadig racisme. De British National Party hield kantoor in Brick Lane. Zijn vader werd voor de deur in elkaar geslagen en zijn moeder gilde van angst als er weer een brandbom door de brievenbus vloog. De Britse vreemdelingenhaat veranderde in de loop der jaren:

Lees verder “Geliefd boek: Minarets in the Mountains” →

De val van Sirmium

On door Jona LenderinginArcheologie, Byzantijnse Rijk, Centraal-Europa, Geschiedenis, Museumstuk, Post-Romeins14 reacties
Tegel met inscriptie (Museum van Sremska Mitrovica)

Vandaag de dag is Sremska Mitrovica een vriendelijk provinciestadje in het noorden van Servië. Een mooie kerk, een plein waar je lekker ijs kunt eten en goed bier wordt getapt, een museum met opvallend aardig personeel, her en der wat ruïnes. Weinig doet je vermoeden dat die ruïnes behoorden bij een van de meest roemruchte steden van het Romeinse Rijk: Sirmium. Gelegen aan de Sava, de belangrijke route van Istrië naar de Beneden-Donau, was de stad voorbestemd tot grandeur, en inderdaad: niet minder dan tien Romeinse keizers zijn hier geboren. Mocht u het precies willen weten: het gaat om  Decius (r.249-251), zijn zonen Herennius Decius en Hostilianus (beide in 251), Claudius II (r.268-270) en zijn broer Quintillus (r.270), Aurelianus (r. 270-275), Probus (r.276-282), Maximianus (r. 285-310), Constantius II (r.337-361) en Gratianus (r.367-383). Overigens stierven Claudius II en Probus in hun geboorteplaats, gebruikte Licinius (r.308-324) Sirmium als residentie, organiseerden de christenen er vier synodes en zijn er diverse veldslagen gevochten in de omgeving.

In de vierde eeuw werd het de hoofdstad van de prefectuur van Illyricum, een van de vier administratieve delen van het rijk. Niet minder dan drie legioenen werden toen gebruikt om Sirmium te verdedigen: IIII Flavia, V Iovia en VI Herculia. Ondanks deze troepeninzet viel de stad in 441 in handen van de Hunnen en toen hun federatie uiteenviel, heersten achtereenvolgens de Ostrogoten en de Gepiden over Sirmium. In 567 herstelde de Byzantijnse heerser Justinus II het keizerlijk gezag. Een complex verhaal met een tragische afloop.

Lees verder “De val van Sirmium” →

Jagende leeuw

On door Jona LenderinginArcheologie, Centraal-Europa, Christendom, Museumstuk, Romeinse Keizerrijk9 reacties
Leeuw bejaagt man (Viminacium-museum, Pozarevac)

Ik beken dat de bovenstaande foto, die ik maakte in het Viminiacium-museum te Pozarevac (in het oosten van Servië), niet van een overdonderend hoge kwaliteit is, maar het is wel een aardige afbeelding om te behandelen in mijn reeks museumstukken. Het is namelijk wel een gek plaatje: meestal is het de ruiter die op de leeuw jaagt, hier jaagt de leeuw op de ruiter. Wat is hier aan de hand?

Het is in elk geval geen vergissing, al zijn fouten natuurlijk nooit helemaal uit te sluiten (kijk maar). Dat ik deze optie dit keer toch uitsluit is omdat deze schildering ooit deel uitmaakte van een sarcofaag en aan de tegenoverliggende zijde dezelfde afbeelding is te zien: daar achtervolgt een wild beest, wellicht een beer maar dat deel is beschadigd, een andere ruiter. Eén vergissing zou mogelijk zijn maar twee is teveel.

Lees verder “Jagende leeuw” →

Licinius en Constantijn

On door Jona LenderinginChristendom, Geschiedenis, Klassieken, Museumstuk, Romeinse Keizerrijk5 reacties
Licinius' zilveren schaal (Kunsthistorisches Museum, Wenen)
Licinius’ zilveren schaal (Kunsthistorisches Museum, Wenen)

De bovenstaande zilveren schaal is gevonden in Niš in Servië, het antieke Naissus. Ze staat tegenwoordig opgesteld in de collectie van het Kunsthistorisches Museum in Wenen, dat behoort tot mijn absolute favorieten. Je hoeft op school geen Latijn te hebben gehad – een beetje Frans volstaat – om het opschrift op het keizerlijk keukengerei te begrijpen:

Licini Auguste semper vincas

De eerste twee woorden zijn een aanspreekvorm: “Licinius Augustus!” Het volgende woord lijkt op het Italiaanse sempre en betekent inderdaad “altijd”. Het laatste woord drukt de wens uit dat iemand succes mag hebben of zegevieren. Kortom, er staat “Keizer Licinius, wees altijd succesvol”.

Lees verder “Licinius en Constantijn” →

Moord!

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Midden-Oosten2 reacties
De auto waarin Franz Ferdinand werd doodgeschoten (enigszins aan het oog onttrokken omdat er een blogger voor ging staan)

Een vriendin uit Libanon – ze heeft een reisbureau waar ik graag even reclame voor maak – schrijft me dat CNN onlangs een documentaire uitzond over de moord op Franz Ferdinand. Zoals u inmiddels tot vervelens toe hebt gehoord, was dat een eeuw geleden de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog.

Lees verder “Moord!” →

Belgrado

On door Jona LenderinginDagelijks leven, Geschiedenis, Politiek2 reacties
Koning Mihajlo Obrenovic

Ik ben momenteel in Belgrado. Achter mijn hotel ligt een straat die is genoemd naar Gavrilo Princip, de man die in 1914 de Oostenrijkse kroonprins neerschoot en daarmee bereikte dat Oostenrijk intervenieerde op de Balkan, waar het al sinds 1912 onrustig was. Dat conflict bleef nu niet langer gelokaliseerd en zo begon de Eerste Wereldoorlog. Ik zag vandaag een monument “Voor de gevallenen van de Grote Oorlog. 1912-1918”: voor de Serviërs begon de wereldbrand niet in 1914. De Turken zouden zelfs nog een jaar eerder kunnen beginnen.

Ik ben in het legermuseum geweest. De drie vitrines Romeinse archeologie waren de moeite niet waard, maar de zaal over de slag op het Merelveld was dat wel. (Ik weet wel dat iedereen het tegenwoordig heeft over “de slag bij Kosovo”, maar ik vind “Merelveld” zo mooi klinken.) In hetzelfde gebouw bekeek ik de uitputtende documentatie van de Servische opstand tegen de Turken. Er was aandacht voor de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, voor maarschalk Tito, en ook voor het uiteenvallen van Joegoslavië. In de laatste zaal hingen onder meer het uniform van een krijgsgevangen genomen Amerikaanse soldaat (“Carpenter”) en geweren van wat werd omschreven als “Albanese terroristen”.

Lees verder “Belgrado” →

Hotel Astoria

On door Jona LenderinginToerisme2 reacties

Begin vorige week was ik in Stuttgart voor de Keltenexpositie. Ik heb daar al tweemaal gelogeerd in een hotel dat Astoria heet. Op loopafstand van het centrum, vlakbij een restaurantje met een “gutbürgerliche Küche”: wat wil een mens nog meer? Ik had dit keer de reservering niet zelf gemaakt en het kaartlezen was overgelaten aan een boordnavigatiesysteem, dat ons naar een heel andere plek in Stuttgart bracht, waar een tweede hotel met dezelfde naam bleek te staan, dat eveneens prima was.

Lees verder “Hotel Astoria” →

Vakantiekiekjes

On door Jona LenderinginArcheologie, Cultuur, Dagelijks leven, Geschiedenis, Klassieken, Musea2 reacties

Zoals de lezer van deze kleine blog inmiddels weet, reis ik momenteel langs de Donau. Inmiddels ben ik, op een paar uur na, een week onderweg en staan we op het punt te vertrekken naar Hongarije en Servië. Vandaag was ik in Wenen, waar de vernieuwde oudheidkundige afdeling van het Kunsthistorisches Museum me compleet murw heeft geslagen.

Ik zou graag de foto’s online willen plaatsen, maar soms heb ik die niet kunnen maken (zoals op de mooie exposities in Stuttgart en Schallabach). En bovendien: het zijn er inmiddels al wel heel veel. Ik heb er echter wel wat op mijn Facebookpagina geplaatst. Het is niet ideaal, maar het is ook zo zonde om het niet te delen. Hier zijn dus wat foto’s uit

Lees verder “Vakantiekiekjes” →

Gedwongen ondankbaarheid

On door Jona LenderinginDagelijks leven, Geschiedenis, Politiek

Het moet eind jaren tachtig zijn geweest. Ik had een paar weken in Griekenland op een opgraving gewerkt en met vier andere archeologen reed ik terug naar Nederland. Dwars door Joegoslavië, een land dat destijds al in het nieuws kwam met verhalen die het ergste deden vermoeden. Aan de grens wisselden we onze drachmes in tegen dinars, en we reden verder met een hilarisch grote stapel papiergeld.

Daarmee betaalden we de koffie, de lunch, de thee en de tol. Al snel hadden we geen besef meer van de waarde van de biljetten. ’s Avonds na het avondeten rekenden we alles nog eens uit en bleken we nog voldoende te hebben voor de volgende dag en de overnachting in een hotel. Het stadje heette Ruma en ik zie nog het verkeersbord waarop iemand een politieke leuze had geschreven waarin ik het woord “Slobo” herkende.

Lees verder “Gedwongen ondankbaarheid” →