Tag: Sint-Nicolaas

Nikolaas van Myra

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Religie4 reacties
Nikolaas van Myra (Byzantijns Museum, Athene)
Nikolaas van Myra (Byzantijns Museum, Athene)

Zoals de trouwe lezers van deze kleine blog weten, geloof ik in Sinterklaas, die vandaag 1633 jaar (of zoiets) geleden het tijdelijke verwisselde voor het eeuwige. De heilige bisschop van Myra heeft elk jaar nog drie andere kerkelijke feestdagen – u leest in deze charmante legende hoe dat zo is gekomen. Het is welverdiend dat de goede heilige vier feestagen heeft, want hij zet zich in voor

de kinderen, zeelieden (in een duobaan met de Moeder Gods), vissers, kuipers, slagers, pasgetrouwde stellen, studenten (in een duobaan met Thomas van Aquino), kooplieden, bankiers en dieven (maar dat is hetzelfde), prostituees, officieren, hotelliers, gevangenen, ongehuwde vrouwen met een partnerwens, Amsterdam en de Amsterdammers, Rusland en de Russen, Griekenland, de Grieken en de Griekse marine, alle steden en dorpen in de wereld die “St. Niklaas” heten, of iets wat daarop lijkt, iedereen met een naam die is afgeleid van “Nikolaas” en meer in het bijzonder van de gehele mensheid. (bron)

Lees verder “Nikolaas van Myra” →

De echte Nicolaas van Myra (5)

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Geschiedenis, Middeleeuwen1 reactie
12_gevelsteen_sinterklaas
Sinterklaas: gevelsteen uit Amsterdam (Dam 2)

[Als contrapunt bij het kapitalisme is de heilige Nicolaas van Myra onverminderd relevant. Het eerste deel van dit artikel is hier.]

Samenvattend zouden we kunnen zeggen dat Nicolaas bisschop is geweest van de havenstad Myra tijdens de regering van Constantijn de Grote. Het is moeilijk in de legenden een historische kern te ontwaren, want veel ervan hebben parallellen in Filostratos’ Leven van Apollonios en behoren dus tot de verhalen die destijds in Turkije werden verteld over elke charismatische, al dan niet christelijke godsdienstleraar. Zonder parallel in die verhalentraditie is de anekdote dat Nikolaas een bisschop een klap heeft uitgedeeld, en dat kan daarom historisch waar zijn.

Lees verder “De echte Nicolaas van Myra (5)” →

De echte Nicolaas van Myra (4)

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Geschiedenis, Oudheid, Romeinse Rijk
08_soumela_nicaea_nicholas
Nicolaas’ pastorale zorg. Fresco uit het Soumela-klooster bij Trabzon (Turkije)

[Als contrapunt bij het kapitalisme is de heilige Nicolaas van Myra onverminderd relevant. Het eerste deel van dit artikel is hier.]

Als Nikolaas inderdaad leefde ten tijde van Constantijn de Grote, dan is aannemelijk dat hij aanwezig is geweest op het concilie van Nikaia in 325. Het belangrijkste discussiepunt was de organisatie van de kerk, maar er werd ook gesproken over het vraagstuk of God de Zoon wezensgelijk was aan of wezensgelijkend met God de Vader. In gewone mensentaal: is Jezus van Nazareth zelf God, of lijkt hij erop? Het laatste standpunt is eenvoudiger te rijmen met het monotheïsme: Jezus is dan het voornaamste schepsel van God, en niet, zoals in het eerste standpunt, zélf God. Niettemin is dat wel wat het Evangelie van Johannes schrijft, en de bisschoppen kozen daarom uiteindelijk voor dit laatste, welbeschouwd niet begrijpelijke standpunt: er is één God, maar in drie personen.

Lees verder “De echte Nicolaas van Myra (4)” →

De echte Nicolaas van Myra (3)

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Geschiedenis, Oudheid, Romeinse Rijk

ardre_rgzm_odin

[Als contrapunt bij het kapitalisme is de heilige Nicolaas van Myra onverminderd relevant. Het eerste deel van dit artikel is hier.]

Vrijwel niets in uit de legende (zie vorige aflevering) is origineel, en – erger nog – er zijn vooral niet-christelijke parallellen. In de vroege derde eeuw schreef de Griekse belletrist Filostratos een vie romancée van de Pythagorese wijze Apollonios, afkomstig uit het niet heel ver van Myra gelegen Tyana. Ook deze leeft een kuis leven (uniek in de heidense wereld), schenkt zijn bezittingen weg, zorgt ervoor dat een verarmd heerschap zijn vier dochters een bruidsschat kan meegeven, intervenieert in rechtszaken, redt een ter dood veroordeelde en bezit het vermogen der bilocatie.

Lees verder “De echte Nicolaas van Myra (3)” →

De echte Nicolaas van Myra (2)

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Geschiedenis, Oudheid, Romeinse Rijk
notre_dame_nicholas
Sint-Nikolaas (Notre-Dame, Parijs)

[Als contrapunt bij het kapitalisme is de heilige Nicolaas van Myra onverminderd relevant. Het eerste deel van dit artikel is hier.]

Michaëls Leven, werken en wonderdaden van onze heilige vader Nixolaas, aartsbisschop van Myra in Lycië is een korte tekst. De Nederlandse vertaling van Aart Blom, opgenomen in zijn prachtige boek Nikolaas van Myra en zijn tijd (1998), telt slechts tien bladzijden. Nicolaas zou zijn geboren in Patara (§3), en zou een voorbeeldige jeugd hebben gehad (§8); vooral zijn kuisheid sprong in het oog (§4). Zijn heiligheid bleek al vroeg toen de zuigeling elke week op vrijdag, de dag waarop Jezus is gekruisigd, de moederborst weigerde (§5). Nicolaas’ als voorbeeldige christenen levende ouders overleden toen Nikolaas nog jong was, en hij schonk meteen al zijn bezittingen weg (§9).

Lees verder “De echte Nicolaas van Myra (2)” →

De echte Nicolaas van Myra (1)

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Geschiedenis, Oudheid, Romeinse Rijk1 reactie

Het hoort bij het najaar zoals regen, vallende bladeren en vertraagde treinen: het bericht in de krant dat deze of gene gereformeerde burgemeester heeft geweigerd Sinterklaas te ontvangen. De seculiere pers maakt zich er vrolijk over, maar zo’n burgemeester heeft wel een béétje gelijk: de festiviteiten gaan gedeeltelijk terug op de heidense cultus voor Wodan. Gedeeltelijk, want het feest heeft eveneens oude christelijke wortels. Daarover nu meer.

Niet dat er heel veel bekend is over de echte Nicolaas – zijn betekenis ligt meer in wat er in de Middeleeuwen mee is gedaan. Over de historische persoon weten we alleen zeker dat hij in de vierde eeuw bisschop was in de havenstad Myra in het zuidwesten van het huidige Turkije, dat hij op een zesde december van een onbekend jaar een einde is overleden, en dat zijn stoffelijke resten in 1087 zijn overgebracht naar Bari, een stadje in de hak van Italië dat lange tijd door de koning van Spanje werd bestuurd – zodat de goedheiligman, al dan niet per stoomboot, elk jaar uit Spanje weer aankomt.

Lees verder “De echte Nicolaas van Myra (1)” →

Sinterklaas voor inburgeraars

On door Jona LenderinginCultuur, Dagelijks leven1 reactie

Er kan maar één iemand op deze planeet de oudste mens zijn en maar één iemand de rijkste. Zo is er ook maar één langste persoon op aarde en kan er maar één oom zijn die het leukste neefje heeft. Toevallig ben ik dat.

Twee weken geleden was mijn neefje bij me op visite. Ook een goede vriend was er, en die had zijn echtgenote meegenomen, een Iraanse die nog volop aan het inburgeren is en me elke keer weer verbaast met de snelheid waarmee ze Nederlands leert. Tot ieders vreugde konden neef en echtgenote heel redelijk met elkaar praten en slaagde de inburgeraarster erin zelfs de regels van een Iraans spelletje aan mijn neefje uit te leggen.

Lees verder “Sinterklaas voor inburgeraars” →