Tag: Tripoli

Snapshots uit Libanon

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Hellenisme, Middeleeuwen, Midden-Oosten, Musea, Romeinse Keizerrijk, Toerisme9 reacties
Iedereen in Libanon is fan van de zangeres Fairuz

Het is niet mijn opzet u iedere dag lastig te vallen met informatie over Libanon, maar toevallig maakt de onvermoeibare Kees Huyser net vandaag de vijftien filmpjes af die mijn vriendin en ik onlangs opnamen. Verwacht geen Hollywoodproductie! Het idee om weer eens filmpjes te maken, zoals we in Irak en Byblos en Zuid-Frankrijk deden, werd vorige maand ter plekke geboren. We hadden alleen een draagbare telefoon bij ons. Het zijn maar snapshots.

Zelf moet ik altijd denken aan de gonzojournalistiek van Hunter S. Thompson, die voorwendde in plaats van uitgewerkte verhalen zijn on the spot geschreven aantekeningen in te sturen. Die verhalen waren veel geredigeerder dan hij beweerde, en als mijn filmpjes ergens op lijken, komt dat ook door redactie: ze zijn dus de verdienste van Kees, die traditiegetrouw de filmpjes wat stabiliseerde, foto’s toevoegde en aan het begin een optiteling en aan het einde een aftiteling maakte.

Lees verder “Snapshots uit Libanon” →

Pons van Tripoli

On door Jona LenderinginByzantijnse Rijk, Geschiedenis, Middeleeuwen, Midden-Oosten10 reacties
De zuidgrens van het graafschap Tripoli. Dromedarissen waden door de monding van de Nahr al-Kalb; de kaap erachter is nauwelijks te passeren (schets van Joseph Bonomi, 1834).

Ik vertelde al over de kruisvaarder Raymond van Saint-Gilles, die in het noorden van Libanon een graafschap voor zichzelf was begonnen. Toen hij in 1105 sneuvelde, ontbrak alleen de hoofdstad Tripoli nog, maar zijn zoon Bertrand wist die in te nemen. Daarvoor had hij zich weliswaar moeten verplichten tot leenhulde aan koning Boudewijn I van Jeruzalem, maar keizer Alexios I Komnenos in Constantinopel en emir Toghtekin van Damascus erkenden hem als zelfstandig. Tot zover was ik gistermorgen gekomen.

De jeugd van Pons van Tripoli

Graaf Bertrand bezweek op 3 februari 1112 aan een ziekte, waarna enkele voorname officieren het regentschap aanvaardden voor zijn minderjarige zoon Pons van Tripoli. Dus niet zijn moeder, zoals we zouden hebben verwacht. Het is jammer dat we niet veel meer weten over de regenten, want ze namen het cruciale besluit Pons op te laten nemen onder de ridders van prins Tancred van Hauteville in Antiochië. Dat komt als verrassing na het conflict in 1109, waarin Pons’ vader tegenover de Antiochenen had gestaan en zich had geplaatst onder bescherming van koning Boudewijn van Jeruzalem.

Lees verder “Pons van Tripoli” →

Het ontstaan van het graafschap Tripoli

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Middeleeuwen, Midden-Oosten1 reactie
Qalat Sanjil: het kasteel van Tripoli.

Ik blogde een tijdje geleden over Raymond van Saint-Gilles, de Provençaalse kruisvaarder die in 1105 om het leven kwam terwijl hij Tripoli belegerde. De stad, zo vertelde ik toen, was onneembaar omdat Raymond geen vloot bezat, waardoor de Fatimiden uit Egypte de stad konden blijven bevoorraden. Op een enorme rots ten oosten van de stad had Raymond een kasteel gebouwd.

Hij had twee zonen, waarvan de een in het Nabije Oosten was maar nog een kleuter, terwijl de ander volwassen was maar in de Languedoc. Raymonds opvolger werd dus zijn achterneef Willem Jordan van Cerdagne, die zowel meerderjarig was als in het Midden-Oosten en er geen bezwaar tegen had op te treden als leider van het christelijke leger. Terwijl het beleg van Tripoli voortsleepte, deed hij invallen tot vér in de vallei van de rivier de Orontes en in april 1109 veroverde Willem Jordan Arqa in het noorden van het huidige Libanon. Tien jaar eerder hadden de Kruisridders de stad nog vergeefs belegerd. Eerder had hij ook Tartus in handen gekregen, nog verder naar het noorden, in het huidige Syrië.

Lees verder “Het ontstaan van het graafschap Tripoli” →

Raymond van Saint-Gilles

On door Jona LenderinginByzantijnse Rijk, Middeleeuwen, Midden-Oosten12 reacties
Het mogelijke graf van Raymond van Saint-Gilles (Qalat Sanjil, Tripoli)

Ik blogde gisteren over Tripoli en noemde het Kruisvaarderskasteel. Over het graafschap Tripoli is wel iets meer te vertellen en dat begint in 1071 , als de Byzantijnse keizer Romanos IV oprukt tegen de Seljukische Turken. Bij Manzikert verslaat sultan Alp Aslan de Byzantijnen, die vervolgens een gunstig vredesverdrag met voeten treden en zo een Turkse invasie over Anatolië uitlokken. (Dit is het moment waarop zeelieden uit Bari het gebeente van Sint-Nikolaas uit Myra roven.) De Byzantijnen zoeken nu steun in het westen, en inderdaad komen duizenden ridders naar Constantinopel, waar ze keizer Alexios trouw zweren. Ze rukken op door Anatolië, drijven de Seljuken terug en veroveren Antiochië.

Eerste Kruistocht

En daar gaat iets verkeerd. De keizer begint de Kruisridders – want we hebben het natuurlijk over de Eerste Kruistocht – te wantrouwen en andersom. Beide partijen beschouwen de eed van trouw als verbroken. Meteen daarna loopt nog iets spaak: de relatie tussen de Kruisridders en de Fatimiden. Dat was de sji’itische dynastie in Egypte, die traditioneel het Nabije Oosten deelde met de christelijke Byzantijnen, met als grens de Nahr al-Kabir, die ook nu de grens vormt tussen Syrië en Libanon. Tot dan toe hadden niet alleen de Byzantijnen maar ook de Fatimiden de westerse barbaren beschouwd als bondgenoten tegen de Seljuken, maar nu de Kruisvaarders oprukten richting Jeruzalem, keerden ook de Fatimiden zich tegen de indringers.

Lees verder “Raymond van Saint-Gilles” →

Tripoli, culturele hoofdstad

On door Jona LenderinginMidden-Oosten, Toerisme2 reacties
Taynalmoskee, Tripoli

Zoals Leeuwarden een tijdje geleden de culturele hoofdstad van Europa was, zo is de Libanese havenstad Tripoli volgend jaar de culturele hoofdstad van de Arabische wereld. Ik hoorde het pas afgelopen woensdag, jaren nadat de culturele organisatie van de Arabische Liga de titel aan de stad heeft toegewezen.

Misère

Het is een opmerkelijke keuze, want Tripoli verkeert al jaren diep in de misère. In het noordoosten van de stad ligt bijvoorbeeld Syria Street, waar tot een paar jaar geleden weleens gevechten waren tussen de alawieten en de soennieten. Dit conflict speelde eindeloos, was tegelijk een conflict tussen pro-Syrische en pro-Saoedische Libanezen en laaide zo nu en dan op. Inmiddels is het rustig, maar een ongeluk zit hier in een klein hoekje. Vooralsnog heeft de stad echter één probleem minder. De werkloosheid is nog steeds gigantisch en het komt regelmatig voor dat jonge mensen proberen naar Cyprus te varen.

Lees verder “Tripoli, culturele hoofdstad” →

Oscar Niemeyer in Tripoli

On door Jona LenderinginCultuur, Midden-Oosten, Toerisme16 reacties
De ingang van het door Niemeyer ontworpen tentoonstellingsterrein

De Braziliaanse architect Oscar Niemeyer (1907-2012) is het beroemdste geworden als de bouwmeester die allerlei gebouwen ontwierp voor Brasilia, de begin jaren zestig nieuw aangelegde hoofdstad van Brazilië. Hij bouwde veel met beton, maar koos nooit voor alleen vierkante vormen; vaak stulpte er ergens een koepel uit of was er een schaalvormig helicopterplatform. Het Braziliaanse parlementsgebouw heeft allebei de vormen.

Brasilia werd in vier jaar uit de grond gestampt. In dezelfde tijd kreeg Niemeyer opdracht om in de Libanese havenstad Tripoli een enorm terrein te ontwerpen voor tentoonstellingen, congressen en theatervoorstellingen. Een hotel, semipermanente woningen voor langdurige bezoekers, expositieruimtes: van alles moest er zijn. Vergelijk het met de RAI in Amsterdam, maar dan een vierkante kilometer groot.

Lees verder “Oscar Niemeyer in Tripoli” →

Koepelbouw in Tripoli

On door Jona LenderinginCultuur, Geschiedenis, Midden-Oosten10 reacties
Tripoli, Hammam Ezzedine
Tripoli, Ezzedine-hammam

Ik heb weleens een stukje geschreven over de manier waarop men in de Oudheid en Middeleeuwen koepels bouwde. U vindt het hier. Het architectonisch probleem is hoe je een ronde koepel plaatst op een vierkante onderbouw: hoe plaats je een iglo op een kubus? Het gewicht van de koepel rust dan namelijk op precies vier plaatsen, namelijk op de punten waar de onderrand van de koepel rust op de verticale muren. De koepel kan nooit te groot zijn, omdat de kubus dan bezwijkt onder het gewicht van de onvoldoende gesteunde koepel.

De bouwers van het Pantheon in Rome losten het op door een rond gebouw onder de koepel te zetten, maar de gebruikelijke oplossing was een andere. Op de vierkante ruimte werd een achthoek geplaatst, daarop vaak een zestienhoek en daarop soms nog een tweeëndertighoek. De bovenstaande foto, die ik nam in het Ottomaanse Ezzedine-badhuis in de Libanese havenstad Tripoli, toont het mooi: een vierkante rand met daarboven de achthoek. De donkerroze vlakken zijn de trompen, waar de vierhoek overgaat in de achthoek. Zo komen de neerwaartse krachten van de koepel niet alleen op vier punten halverwege de bovenrand van de vier muren, maar ook op de vier hoeken.

Lees verder “Koepelbouw in Tripoli” →

Kijk, dat snap ik dus niet

On door Jona LenderinginDagelijks leven, Middeleeuwen, Midden-Oosten19 reacties

Vandaag was ik in het Kruisvaarderskasteel van Tripoli. Het is in 1102 door Raymond de Saint-Gilles gebouwd op een heuvel ten oosten van de stad, met het doel de toegang daartoe af te snijden. De belegering sleepte zich voort tot 1109; toen viel Tripoli in Kruisvaardershanden. Dat zou zo blijven tot 1289.

In de fenomenale burcht maakte ik bovenstaande foto. En ik vraag me dus nu al de hele dag af waarom in dit raam dat hoekje rechtsboven ontbreekt. Iemand heeft er echt werk van gemaakt om deze wonderlijk gevormde lijst te maken, maar waarom in vredesnaam? Aan de binnenkant is niets bijzonders te zien, dus wat is hier aan de hand geweest?

Sarcofaag en masker

On door Jona LenderinginArcheologie, Fenicië, Geschiedenis, Museumstuk, Romeinse Keizerrijk11 reacties
Fenicische portretkunst op een Romeinse sarcofaag, Tripoli

In een poort in het Kruisvaarderskasteel dat boven de Libanese stad Tripoli uittorent, staan enkele grauwe Romeinse sarcofagen opgesteld. Ik hoorde dat ze van de Akkarvlakte komen. Ik weet niet hoe ze er zijn gekomen en kan ze niet preciezer dateren dan in de eerste drie eeuwen van onze jaartelling, maar ik weet toevallig wel dat plunderaars de bovenstaande sarcofaag hebben beschadigd door te proberen met een slijptol de zes afbeeldingen los te maken van de rest van de lijkkist.

Met hun flaporen, grijnslach en gestileerde kapsel ogen de mensen wat klungelig geportretteerd. Ik had nog nooit zoiets gezien. Dat wil zeggen: op een Romeinse sarcofaag. Maar zó vreemd zijn deze portretjes niet: ze lijken te staan in een oudere traditie, zoals u hieronder ziet.

Lees verder “Sarcofaag en masker” →

Kort Libanees (3): Tripoli

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Midden-Oosten, Toerisme5 reacties
Khan al-Khayyatin in Tripoli

Vandaag was ik in Tripoli, de noordelijke havenstad van Libanon. Het oude deel is werkelijk prachtig en ik vervloekte mezelf dat ik er niet eerder was geweest. Na een bezoek aan het Kruisvaarderskasteel pauzeerden we even om koekjes te eten en daarna sloegen we een hoek om en stonden we onverwacht in de Khan al-Khayyatin, ofwel de plek waar de kleermakers hun negotie drijven. Een verbluffende plek.

De structuur gaat terug op een Byzantijns bouwwerk. Misschien – maar het is hypothetisch – is de bouwgeschiedenis te reconstrueren en lag hier ooit een laatantieke “colonnaded street”, zoals zoveel steden hadden in dit deel van de Romeinse wereld. Middenin dus een mooie brede straat, aan weerszijden overdekte trottoirs en daarachter winkeltjes. In feite vijf delen dus: winkel, overdekt trottoir, straat, overdekt trottoir, winkel. Toen het christendom eenmaal dominant werd geworden, werd die straat ook volgebouwd met winkeltjes: de stad had geen doorgaande straat meer nodig, aangezien die alleen noodzakelijk was voor de heidense religieuze processies.

Lees verder “Kort Libanees (3): Tripoli” →