Afgelopen zondag plaatste ik hier een oproep voor een crowdsourcing-actie, met als doel een huisje in België te kunnen huren om, far from the madding crowd, aan twee schrijfprojecten te kunnen werken.
Maandag sprak ik erover met mijn zakenpartner, die het geld in de gaten houdt, en die me liet weten dat er al een flink bedrag was binnengekomen. Dat is dinsdag en woensdag behoorlijk toegenomen en toen mijn partner vanmiddag even keek naar de stand van zaken, bleek dat we het streefbedrag van €1500 hadden gehaald en zelfs overschreden.
Zoals u misschien weet, ben ik lid van een vennootschap, Livius, en verdien ik mijn geld met het geven van cursussen, met werk als reisleider en met het schrijven voor onder andere het NRC Handelsblad. De vennootschap is een fijne constructie, want enerzijds ben ik zelfstandig en ongesubsidieerd, anderzijds heb ik een soort financieel vangnet. Ik hoef niet elk project aan te pakken om mijn schoorsteen te laten roken. Met ongeveer twintig uur werk per week kan ik mijn geld verdienen en dat is ook ongeveer het maximum dat ik aankan. Ik heb grote bewondering voor mensen in het onderwijs die vergelijkbaar werk doen en veel langere werkweken maken. Zoveel energie heb ik helaas niet en de verhaaltjes die ik soms schrijf over fietstochtjes, zijn ook de verhaaltjes van iemand die zijn batterijen bovengemiddeld vaak moet opladen. De vennootschapstructuur maakt voor mij echt verschil.
Misschien nog wel belangrijker dan de financiële steun is dat de vennootschap me ook inhoudelijke kansen biedt. Als ik boeken schrijf, hoef ik geen goedverkopende pulp te schrijven, maar kan ik me richten op lacunes in het aanbod, zoals uitleg van hoe een oudheidkundige omgaat met een wonderverhaal. Ook kan ik af en toe een uurtje uittrekken om een journalist advies te geven zonder dat ik daar meteen een prijskaartje aan hoef te hangen. En ik kan een gratis nieuwsbrief uitgeven. Oké, de nieuwsbrief collecteert eens in het jaar (rond 1 september), maar het is goed dat het ding gratis kan blijven. Informatie over de Oudheid moet toegankelijk zijn. Er zijn nog te veel academisch betaalmuren.
Ik heb nu ruim 3200 blogstukjes en ruim twee miljoen woorden geschreven, meestal over de Oudheid. Daarbij kan ik me weleens vergissen, maar trouwe lezers van deze blog weten dat ik ook weleens terugkom op een eerder oordeel en mezelf verbeter. U weet dat ik daarbij geen werkelijke agenda heb, of het moest zijn dat ik wil tonen waarom oudheidkunde een wetenschap is. Volmaakt ben ik allerminst, maar ik probeer naar eer en geweten te schrijven over het onderwerp dat me dierbaar is.
Gek genoeg is het problematisch. U vertrouwt me, maar alleen eerlijke mensen zijn zulk vertrouwen waard. Helaas moet ik, om zo nu en dan een bepaald punt te maken, van tijd tot tijd oneerlijk zijn. Daarin zit iets paradoxaals. En ik kom er niet werkelijk uit.
De Moriaanstraat in Gent-Ledeberg zal niet bij iedereen een gevoel van herkenning oproepen, maar ik heb er nogal wat verleden liggen – en laat ik mijn blog eens gebruiken voor een persoonlijk verhaal. U moet eerst even weten dat er een organisatie bestaat die Internationale Bouworde heet, die jonge vrijwilligers uit Noordwest-Europa als bouwvakkers uitzendt naar plekken waar het allemaal wat minder is. Zo werkte ik dus een lange zomer (1983?) als metselaar in het huis van een echtpaar waarvan de man leed aan een geestelijke ziekte.
De buurt was niet bepaald welvarend – en zal ook nu niet gelden als de rijkste van Gent – en het huis was daar niet het enige zonder sanitaire voorzieningen. De aanleg daarvan was dus een van onze bezigheden. Ook brachten we in de muren een eenvoudig soort isolatie aan waardoor werd verhinderd dat grondwater optrok. Spectaculair chique was het huis daarna nog altijd niet, maar het alternatief zou zijn geweest dat het huis onbewoonbaar werd verklaard en dan had het echtpaar helemaal niets. De Bouworde was voor hen de enige manier om hun huis opgeknapt te krijgen en het was voor een paar jonge Nederlanders en Vlamingen en een Amerikaanse een manier om eens naar het buitenland te gaan en zo iets over de wereld te leren. Bijvoorbeeld dat je niet ver hoeft te reizen om te zien wat armoede is.
Als u nu mocht denken dat ik dat belachelijk snel heb geschreven, dan moet u ook twee andere gedachten in overweging nemen. De eerste is dat het gaat over migratie, een onderwerp waarover ik de laatste tijd veel op deze blog heb geschreven – zie alle stukken over DNA – zodat de materie al was uitgekristalliseerd. Ik kon vrij snel een schema maken en hoefde de afgelopen tijd alleen de zinnen te schrijven.
Desondanks lag mijn werktempo inderdaad hoger dan anders. Dat is niet omdat ik nu harder dan normaal werkte. Het is omdat ik de rest van het jaar minder hard werk dan normaal zou zijn. Ik moet vaak reizen en verspil eindeloos veel uren in de trein. Als ik thuis probeer te werken, zijn het bouwvakkers die me van mijn werk houden. Ik zat nu op de Veluwe, heb mijn mail zoveel mogelijk genegeerd, stond elke ochtend om zes uur op, kon overdag zoveel dutjes doen als ik wilde, en kon zo de benodigde flow behouden. Ik vermoed dat u de ervaring herkent en ik vrees dat we allemaal hetzelfde denken: we komen te weinig toe aan normaal, efficiënt werken.
Een fresco van het Concilie van Nikaia (325) uit het Rila-klooster in Bulgarije. Vooraan staat, even links van het centrum, de ketterpletter klaar om een aureoolloze heiden een herderlijke opdoffer te verkopen. Rechts kijkt keizer Constantijn geschokt toe.
De eerste druk van Het visioen van Constantijn is uitverkocht en ik vermoed dat dat mede komt doordat menig lezer van deze blog een exemplaar heeft aangeschaft. Daarvoor mijn dank! Inmiddels is er een tweede druk, die is uitgebreid met de illustratie die ik al eens terloops besprak en waaruit ook wat foutjes zijn weggepoetst. Als u het boek al heeft, moet u het niet opnieuw kopen, want zó veel verschil maakt het nu ook weer niet uit en die toegevoegde illustratie – tja, ik zou zeggen: volg deze link en dan weet u het ook.
Toch maak ik even reclame voor dit boek. Het is immers binnenkort Sint-Nikolaas en u weet waaraan deze heilige zijn faam dankt: aan de pastorale oplawaai waarmee hij tijdens het Concilie van Nikaia een ketter tegen de vlakte sloeg. Een ongehoorde breuk van het protocol, zeker in de nabijheid van een keizer. U ziet het hierboven. Wat ik maar zeggen wil: zeg Sinterklaas en je zegt Constantijn.
Het visioen van Constantijn is daarom het perfecte Sinterklaaskado. En er zijn mensen, ook in uw vriendenkring, die het boek nog niet hebben. (Als u het boek slecht vond: geef het dan aan iemand aan wie u een hekel hebt.) Mocht u aarzelen, dan vindt u hieronder enkele citaten uit de boekbesprekingen. Kortom, bestel het boek hier.
Vandaag ben ik jarig en daarom even een wat persoonlijker stukje dan gewoonlijk. Een stukje over noodzakelijk werk, effectieve bezigheden en urgente klussen. Een stukje over werkzaamheden die niet afkomen en over mensen die ik moet teleurstellen. Een stukje vooral voor de volgers van deze blog die mail stuurden en geen antwoord kregen.
Zoals iedereen heb ik een baan. Ik verzorg bijvoorbeeld cursussen en reizen. Voor die cursussen ben ik eigenlijk voortdurend onderweg, want ik verzorg ze vaak buiten Amsterdam. U zou dit het noodzakelijke werk kunnen noemen: de schoorsteen moet roken. Dankzij een aardige zakenpartner en een netwerk van vrijwilligers loopt dit alles heel redelijk. En ik heb er plezier in, dat is ook fijn.
Daarnaast zijn er de effectieve bezigheden, waarbij ik heel veel mensen iets kan tonen over de oude wereld. Deze blog is daarvan het duidelijkste voorbeeld, maar verder zijn er de Livius.org-website en het fotoproject deze zomer. Hoewel ik zo de meeste mensen bereik en deze bezigheden dus het nuttigst zijn, blijft het doorgaans onbezoldigd. Het komt daarom ná het noodzakelijke werk. Wat welbeschouwd een hobby is, moet wijken voor kostwinning. De herziening van de Livius.org-website en de filmpjes die ik maak zijn daardoor projecten van de lange adem.
