Ik heb nu ruim 3200 blogstukjes en ruim twee miljoen woorden geschreven, meestal over de Oudheid. Daarbij kan ik me weleens vergissen, maar trouwe lezers van deze blog weten dat ik ook weleens terugkom op een eerder oordeel en mezelf verbeter. U weet dat ik daarbij geen werkelijke agenda heb, of het moest zijn dat ik wil tonen waarom oudheidkunde een wetenschap is. Volmaakt ben ik allerminst, maar ik probeer naar eer en geweten te schrijven over het onderwerp dat me dierbaar is.
Gek genoeg is het problematisch. U vertrouwt me, maar alleen eerlijke mensen zijn zulk vertrouwen waard. Helaas moet ik, om zo nu en dan een bepaald punt te maken, van tijd tot tijd oneerlijk zijn. Daarin zit iets paradoxaals. En ik kom er niet werkelijk uit.
De Moriaanstraat in Gent-Ledeberg zal niet bij iedereen een gevoel van herkenning oproepen, maar ik heb er nogal wat verleden liggen – en laat ik mijn blog eens gebruiken voor een persoonlijk verhaal. U moet eerst even weten dat er een organisatie bestaat die Internationale Bouworde heet, die jonge vrijwilligers uit Noordwest-Europa als bouwvakkers uitzendt naar plekken waar het allemaal wat minder is. Zo werkte ik dus een lange zomer (1983?) als metselaar in het huis van een echtpaar waarvan de man leed aan een geestelijke ziekte.
De buurt was niet bepaald welvarend – en zal ook nu niet gelden als de rijkste van Gent – en het huis was daar niet het enige zonder sanitaire voorzieningen. De aanleg daarvan was dus een van onze bezigheden. Ook brachten we in de muren een eenvoudig soort isolatie aan waardoor werd verhinderd dat grondwater optrok. Spectaculair chique was het huis daarna nog altijd niet, maar het alternatief zou zijn geweest dat het huis onbewoonbaar werd verklaard en dan had het echtpaar helemaal niets. De Bouworde was voor hen de enige manier om hun huis opgeknapt te krijgen en het was voor een paar jonge Nederlanders en Vlamingen en een Amerikaanse een manier om eens naar het buitenland te gaan en zo iets over de wereld te leren. Bijvoorbeeld dat je niet ver hoeft te reizen om te zien wat armoede is.
Als u nu mocht denken dat ik dat belachelijk snel heb geschreven, dan moet u ook twee andere gedachten in overweging nemen. De eerste is dat het gaat over migratie, een onderwerp waarover ik de laatste tijd veel op deze blog heb geschreven – zie alle stukken over DNA – zodat de materie al was uitgekristalliseerd. Ik kon vrij snel een schema maken en hoefde de afgelopen tijd alleen de zinnen te schrijven.
Desondanks lag mijn werktempo inderdaad hoger dan anders. Dat is niet omdat ik nu harder dan normaal werkte. Het is omdat ik de rest van het jaar minder hard werk dan normaal zou zijn. Ik moet vaak reizen en verspil eindeloos veel uren in de trein. Als ik thuis probeer te werken, zijn het bouwvakkers die me van mijn werk houden. Ik zat nu op de Veluwe, heb mijn mail zoveel mogelijk genegeerd, stond elke ochtend om zes uur op, kon overdag zoveel dutjes doen als ik wilde, en kon zo de benodigde flow behouden. Ik vermoed dat u de ervaring herkent en ik vrees dat we allemaal hetzelfde denken: we komen te weinig toe aan normaal, efficiënt werken.
Een fresco van het Concilie van Nikaia (325) uit het Rila-klooster in Bulgarije. Vooraan staat, even links van het centrum, de ketterpletter klaar om een aureoolloze heiden een herderlijke opdoffer te verkopen. Rechts kijkt keizer Constantijn geschokt toe.
De eerste druk van Het visioen van Constantijn is uitverkocht en ik vermoed dat dat mede komt doordat menig lezer van deze blog een exemplaar heeft aangeschaft. Daarvoor mijn dank! Inmiddels is er een tweede druk, die is uitgebreid met de illustratie die ik al eens terloops besprak en waaruit ook wat foutjes zijn weggepoetst. Als u het boek al heeft, moet u het niet opnieuw kopen, want zó veel verschil maakt het nu ook weer niet uit en die toegevoegde illustratie – tja, ik zou zeggen: volg deze link en dan weet u het ook.
Toch maak ik even reclame voor dit boek. Het is immers binnenkort Sint-Nikolaas en u weet waaraan deze heilige zijn faam dankt: aan de pastorale oplawaai waarmee hij tijdens het Concilie van Nikaia een ketter tegen de vlakte sloeg. Een ongehoorde breuk van het protocol, zeker in de nabijheid van een keizer. U ziet het hierboven. Wat ik maar zeggen wil: zeg Sinterklaas en je zegt Constantijn.
Het visioen van Constantijn is daarom het perfecte Sinterklaaskado. En er zijn mensen, ook in uw vriendenkring, die het boek nog niet hebben. (Als u het boek slecht vond: geef het dan aan iemand aan wie u een hekel hebt.) Mocht u aarzelen, dan vindt u hieronder enkele citaten uit de boekbesprekingen. Kortom, bestel het boek hier.
Vandaag ben ik jarig en daarom even een wat persoonlijker stukje dan gewoonlijk. Een stukje over noodzakelijk werk, effectieve bezigheden en urgente klussen. Een stukje over werkzaamheden die niet afkomen en over mensen die ik moet teleurstellen. Een stukje vooral voor de volgers van deze blog die mail stuurden en geen antwoord kregen.
Zoals iedereen heb ik een baan. Ik verzorg bijvoorbeeld cursussen en reizen. Voor die cursussen ben ik eigenlijk voortdurend onderweg, want ik verzorg ze vaak buiten Amsterdam. U zou dit het noodzakelijke werk kunnen noemen: de schoorsteen moet roken. Dankzij een aardige zakenpartner en een netwerk van vrijwilligers loopt dit alles heel redelijk. En ik heb er plezier in, dat is ook fijn.
Daarnaast zijn er de effectieve bezigheden, waarbij ik heel veel mensen iets kan tonen over de oude wereld. Deze blog is daarvan het duidelijkste voorbeeld, maar verder zijn er de Livius.org-website en het fotoproject deze zomer. Hoewel ik zo de meeste mensen bereik en deze bezigheden dus het nuttigst zijn, blijft het doorgaans onbezoldigd. Het komt daarom ná het noodzakelijke werk. Wat welbeschouwd een hobby is, moet wijken voor kostwinning. De herziening van de Livius.org-website en de filmpjes die ik maak zijn daardoor projecten van de lange adem.
Alweer een tijdje geleden kreeg deze blog een nieuwe lay-out, waardoor die op telefoons en tablets wat makkelijker valt te lezen. Een andere verandering was dat het beeldmateriaal wat prominenter werd: ik heb de kleine, 150 pixels brede plaatjes rechtsboven vervangen door een grote illustratie boven het stukje. Verder stond beeldmateriaal soms op de Livius.org-website, die echter op de schop is, zodat plaatjes waren verdwenen.
Een en ander dwong me alle blogstukjes eens langs te lopen en daar ben ik momenteel mee bezig. Sommige plaatjes, zoals de kop bij de Livius Nieuwsbrief, zijn bijvoorbeeld gestandaardiseerd, zodat u meteen weet wat u eraan heeft. De hand die boven dit stukje staat, geeft meestal aan dat een stukje wat overpeinzingen bevat over mijn schrijfwerkzaamheden. Ik heb nog meer van die leuke Amsterdamse gevelsteentjes kunnen toevoegen.
Wat mag u dit jaar zoal op deze blog verwachten? IJs en weder dienende reis ik in april weer naar Cyprus en in oktober opnieuw naar Armenië, landen waarover ik graag opnieuw zal schrijven. Wellicht ga ik in mei ook naar Griekenland, Albanië en de Voormalig Joegoslavische republiek Macedonië, al is dat nu nog niet helemaal zeker. Verder ben ik uitgenodigd voor een bruiloft in Libanon en heb ik oudejaarsavond met vrienden gesproken over een reis naar de Verenigde Staten, maar of het het komende jaar ook daarvan zal komen? Tussen droom en daad mogen hier dan weliswaar geen wetten in de weg staan, maar er zijn wel wat praktische bezwaren. Zoals geld. En tijd. En planning. In elk geval zal ik erover bloggen als het geluk me mocht toelachen.
De trouwe lezers van deze blog weten dat in april een boekje van mijn hand zal uitkomen, Het visioen van Constantijn, waarin ik de oudste tekst over dat bovennatuurlijke verschijnsel (vertaald door Vincent Hunink) zal proberen uit te leggen. Over dat boekje zal ik ook weleens bloggen. Ik heb in elk geval plezier in het schrijven. Mocht het u nu al interesseren: meer gegevens vindt u hier, u bestelt het alvast bij mijn favoriete Amsterdamse boekhandel (ook als u niet in Amsterdam woont) en de presentatie is in de Romeinenweek van 2018.
