Auteur: Jona Lendering

-

De blauwdruk van een theater?

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Midden-Oosten, Museumstuk, Oudheid, Romeinse Rijk8 reacties
Model van een theater in Baalbek (Nationaal Museum, Beiroet)

Het was, na het uitstel van vorige week, de bedoeling dat vandaag de groepsblog van start zou gaan. Alles staat ook klaar. Gisteravond om negen uur moest de “boodschappenservice” het volautomatisch doen, d.w.z. het programmaatje waarmee abonnees aan het einde van de dag de blogjes van die dag krijgen toegemaild. Het werkte. We konden van start.

Nou ja, er was nog een akkefietje. De fotobijschriften in de zogeheten header, zeg maar de achtergrond bij de kop, verschenen almaar niet. Het was geen reden om niet verder te gaan, maar het was diverse mensen opgevallen en we wilden het toch even gerepareerd hebben voor we van start gaan. Ook wilde ik zelf nog even naar wat teksten kijken. Het wordt dus woensdag.

Lees verder “De blauwdruk van een theater?” →

De Tweede Hoofdwet van de Archeologie

On door Jona LenderinginArcheologie, Oudheid, Oudheidkunde is een wetenschap, Uncategorized, Wetenschapscommunicatie35 reacties
Slaven op een scherf terra sigillata uit Matilo (Rijksmuseum van Oudheden, Leiden)

Ik maak weleens het grapje dat er een “Eerste Hoofdwet van de Archeologie” is, namelijk dat niet meteen identificeerbare voorwerpen religieus zullen zijn. Aangezien er vroeg of laat wel een staaf of een gat in te herkennen is, zeg ik er soms bij, is ook een interpretatie als vruchtbaarheidssymbool snel gemaakt.

Als je dit tegen archeologen zegt, beginnen ze te grinniken, want ze herkennen het allemaal. De onderzoekers van de grotten waarin de Dode Zee-rollen zijn gevonden, identificeerden een nabijgelegen ruïne als het overblijfsel van een klooster. Het bleek een boerderij. Archeoloog Colin Renfrew noemt in The Archaeology of Cult een verzameling beeldjes van vrouwenfiguren die geen bewijs was voor een eredienst voor de Grote Moedergodin, maar bleek te behoren bij “a Mycenaean toy shop”. Voor een hilarische uitwerking kunt u al sinds 1979 terecht bij The Motel of Mysteries van David Macaulay.

Lees verder “De Tweede Hoofdwet van de Archeologie” →

Jezus’ voorouders

On door Jona LenderinginBijbel, Christendom, Geschiedenis, Jodendom, Midden-Oosten, Oudheid, Religie27 reacties
Schriftgeleerde met boekrol (Catacombe van Petrus en Marcellus)

Een tijdje geleden kondigde ik een reeks aan over het Nieuwe Testament, waarbij ik de nadruk erop wilde leggen dat zowel de meeste personages als de auteurs Joden waren. Ik behandelde toen de proloog van het Johannes-evangelie. Vandaag het begin van het Matteüs-evangelie: de geslachtslijst, een van de stukken die elke weldenkende lezer overslaat. Er is echter meer aan te ontdekken dan je zou verwachten.

Ik werk met de tekst in de Willibrordvertaling omdat die nu eenmaal simpel te downloaden is, maar ik zou willen dat ik dat kon doen met de Nieuwe Bijbelvertaling; in die nieuwe en dus betere vertaling vindt u dezelfde tekst hier.

Lees verder “Jezus’ voorouders” →

Bar-Rakeb van Sam’al

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Midden-Oosten, Museumstuk, Oudheid2 reacties
Bar-Rakeb ontvangt een schrijver (Pergamonmuseum, Berlijn)

Haal u even de landkaart van Turkije en Syrië voor de geest. De grens loopt van het oosten naar het westen. Vlak voor de Middellandse Zee zwenkt hij ineens naar het zuiden en loopt dan een eind zuidelijker naar verder naar de kust. Het gebied waar de grens zo opvallend omheen loopt is dat van Antiochië. Al voor die stad was gesticht, was hier een belangrijk stedelijk centrum, dat eveneens de Orontes en de weg van de zee naar Assyrië beheerste: Sam’al. Het is ook wel bekend als Bit Gabbar. De ruïnes van de koninklijke residentie zijn te zien bij het huidige Zincirli.

Ik herinner me vooral het vluchtelingenkamp ernaast. De ruïnes stellen weinig voor, de opgraving was, toen ik er kwam, stilgelegd. Voor de vondsten moet je zijn in de musea, zoals het Berlijnse Pergamonmuseum, waar bovenstaand reliëf is te zien. Dit is koning Bar-Rakeb, die regeerde van 727 tot 711 v.Chr. en hier een schrijver ontvangt. Op de inscriptie identificeert de koning zichzelf als zoon van Panamuwa, dienaar van de Ba’al van Harran.

Lees verder “Bar-Rakeb van Sam’al” →

Zes kerstmisgasten

On door Jona LenderinginCultuur, Dagelijks leven, Literatuur19 reacties

Met kerstmis vertelt u uw ouders dat u bij uw schoonfamilie bent en u zegt uw schoonouders dat u bij uw ouders dineert. Aangezien de krant vol staat met gemakzuchtige jaaroverzichten en de TV dit jaar voor de vijfenzestigste keer Sissi vertoont – het dertiende lustrum – hoeft u slechts de telefoon uit te doen om te genieten van een goed boek. Zo heeft u elk jaar rustige feestdagen gehad.

Maar nu wil het kabinet dus, als ik het goed begrijp, dat u zes gasten ontvangt.

Om u te helpen stel ik u er zes voor waarmee u én uw broodnodige rust hebt én het kabinet ter wille bent.

Lees verder “Zes kerstmisgasten” →

De musea gaan weer open

On door Jona LenderinginCultuur, Musea, Oudheid, Politiek16 reacties
Constantijn (munt uit Museum Valkhof, Nijmegen)

Op een dag in de niet zo verre toekomst zal de rijksarchivaris het embargo opheffen dat ligt op de notulen van het beraad van het Derde Kabinet Rutte. Als ik dan nog leef zou ik wel willen weten hoe de vergadering heeft plaatsgevonden waarbij de ministers besloten dat de musea dicht moesten. We weten inmiddels dat een deel van de aanwezigen strenge coronamaatregelen wilde, dat een ander deel meende dat de maatregelen té streng konden zijn, dat het kabinet toch daadkracht wilde uitstralen en dat dus maar werd besloten dat de culturele sector op slot moest.

De minister van Cultuur schijnt niet bij de beraadslagingen aanwezig te zijn geweest. Waarom ze niet is opgestapt toen ze moest vernemen dat anderen beslissingen namen over wat toch haar beleidsterrein was, is me niet duidelijk. Vandaar dat ik zo benieuwd ben naar de vergaderstukken.

Lees verder “De musea gaan weer open” →

De groepsblog, bijna af

On door Jona LenderinginArcheologie, humaniora, Klassieken, Oudheid, Wetenschapscommunicatie4 reacties
U heeft gekozen & becommentarieerd: dit is het logo.

Vandaag had ik eigenlijk de groepsblog wilde aankondigen: de website waar archeologen, classici en oudhistorici elkaar ontmoeten. Het begin zal niet lang meer op zich laten wachten, maar vandaag lukt niet meer. Er is een kleinigheidje dat almaar niet goed wil komen.

Opzet

Toch is er al veel bereikt. Zoals ik al aankondigde, neem ik een voorbeeld aan Neerlandistiek.nl. De neerlandici hebben namelijk een vorm gevonden die blijkt te werken. Marc van Oostendorp blogt er bijna elke dag en dat is wat ook ik zal doen. Dat stukje verschijnt als vanouds op deze blog, maar wordt tevens automatisch doorgeplaatst naar de groepsblog. Wie daar begint, vindt er twee alinea’s van mijn spinsel en wordt, als ’ie meer wil weten, naar deze blog geloodst. Andere bloggers werken met een vergelijkbaar systeem. Dus als mijn goede vriend Richard iets over de Oudheid heeft te melden, dan zet hij er iets als #reblog in en dan verschijnt het ook op de groepsblog. U vindt daar dus uitsluitend stukken over de Oudheid. Voor mijn Beobachtungen over het openbaar vervoer of de Chagallgerelateerde problematiek zult u hier moeten blijven komen.

Lees verder “De groepsblog, bijna af” →

Varsseveld en Varus’ veld

On door Jona LenderinginGeschiedenis, Oudheid, Romeinse Rijk25 reacties

Even een mini-blogje over Varsseveld vandaag. Niet lang. Ik heb het namelijk vrij druk met het testen van de groepsblog i/o (waarheen ook dit stukje middels een #reblog naartoe zal gaan). Vanavond rond een uur of negen weten we of de “boodschappenservice” werkt. Omdat twee à drie blogjes per dag op de korte termijn een haalbare kaart lijkt, zouden de mensen die een abonnement nemen, twee à drie keer per dag mail krijgen. Dat is wat veel. Het is beter dat er aan het einde van de dag één overzichtje komt. Dat systeem werkte de afgelopen dagen nog niet lekker, maar als het vanavond wel functioneert, dan hebben we in principe groen licht.

Enfin. Ik heb al een hele alinea geschreven. Terwijl ik het kort wilde houden.

Welkom in Varsseveld dus, gelegen in de Achterhoek tussen Doetinchem en Winterswijk. Volgens een verzonnen etymologie zou die naam zijn afgeleid van Varus’ veld. Het zou de plaats zijn van de slag in het Teutoburgerwoud.

Lees verder “Varsseveld en Varus’ veld” →

Lucius en Amaka

On door Jona LenderinginArcheologie, Geschiedenis, Museumstuk, Oudheid, Romeinse Rijk9 reacties
Het kruikje van Lucius (Thermenmuseum, Heerlen)

Voor mij, ga ik u eens lekker inwrijven, gaan de deuren open die voor u onlangs gesloten werden. Een kleine twee weken geleden, op de eerste dag waarop de musea geen publiek meer mochten ontvangen, mocht ik rondwandelen door het Thermenmuseum in Heerlen. Het was verder verlaten, afgezien van conservator Karen Jeneson en mijn geliefde, die wilde genieten van een stil museum.

Privileges verplichten, dus binnenkort doe ik verslag van de laatste fase bij de vernieuwing van dat mooie museum. Het zal het eerste stukje zijn als de groepsblog online gaat. Ik mik op donderdag.

Maar eerst: een van de beroemdste archeologische vondsten uit Nederland. Niet het badhuis zelf, maar het kruikje hierboven.

Lees verder “Lucius en Amaka” →