Wat u hierboven ziet, staat bekend als de basishouding. Het is zaak achterover te leunen om optimaal te genieten van elk koffiemolecuul. Het aannemen van de basishouding is een cruciale vaardigheid voor elke student die zijn geld verdient als schoonmaker.
Tot de belangrijkste technieken behoort het GAO, wat staat voor Geconcentreerd Afval Ophalen. Het uitgangspunt is dat er op elk kantoor teveel prullenmanden en afvalbakken staan. Meestal één per bureau. Terwijl twee mensen prima dezelfde prullenmand kunnen delen. De schoonmaker verwijdert derhalve een van de bakken en plaatst die ergens waar die niet langer bruikbaar is maar wel in het zicht staat. Bijvoorbeeld op een kast. Als de kantoormedewerkers het voorwerp terugplaatsen, prima; doen ze dat niet, dan gooit de schoonmaker de afvalbak weg, zodat hij met de helft van het werk alle prullenmanden in een kamer heeft geleegd. Je moet, om een voetbalterm te gebruiken, het aantal aanspeelpunten verkleinen.
Ik kan nog wel even doorgaan met quasi-grappige verhalen over mijn tijd als schoonmaker. Sommige verhalen zijn bovendien echt positief en leuk. De ramadan was altijd een fijne maand. Voor de studenten was het wat meer aanpakken dan anders – dit was niet de tijd om de basishouding aan te nemen – maar daar stond tegenover dat het werk onderbroken werd voor het diner. Onze Surinaamse, Turkse en Marokkaanse collega’s hadden het heerlijkste eten.
Wat ik maar zeggen wil: schoonmaakwerk heeft leuke kanten en ik had, ondanks de melige voorbeelden uit de eerste twee alinea’s, zelfs een zekere vaktrots. Uiteindelijk was het voor de studenten echter een tussenstop. Wij wisten dat we ooit weg zouden gaan en wij zijn allemaal ander werk gaan doen. Werk dat in veel gevallen beter werd betaald.
Voor anderen was zo’n toekomst er niet. Ik heb twee broers gekend die elk twee volledige schoonmaakbanen combineerden om genoeg geld te verdienen om hun gezinnen te onderhouden. Dat is dertig jaar geleden. Als ik afga op de huidige verhalen over de onbetaalbare huren, over de wijze waarop de corona kleinbehuisde mensen het hardst heeft getroffen, en over de oplopende inflatie – als ik die verhalen hoor, dan vraag ik me af hoe je momenteel kunt rondkomen van een schoonmaakbaan. Schoonmakers verdienen geen minimumloon, zeker, maar ze zitten wel in de hoek waar de klappen vallen.
Het is vandaag de Dag van de Schoonmaak. De schoonmaaksector is heus niet alleen treurnis, maar ik wilde u er toch even op attenderen.
PS
Er is een storing met de reageerpanelen. Het probleem is bekend.
Op naar de volgende Dag Van: die van de pakjesbezorgers.
De truc met de twee prullenbakken is nieuw voor me. Jarenlang deelde ik een kamer met iemand anders en we hadden allebei een prullenmand. Er was een vaste Turkse schoonmaker die vrijwel analfabetisch was. Gelukkig was er Nederlandse antropoloog in het gebouw die vloeiend Turks sprak en hem met zowel met de Turkse als de Nederlandse taal hielp. Omdat hij al wat ouder was werd hij door de jonge studenten met egards behandeld. Hij was een beetje een vaderfiguur voor ze.