Opgroeien bij de Tokkies

“Een mindere Vestdijk,” zei mijn goede vader, “is nog altijd een Vestdijk.” Zelden heb ik mooier horen verwoorden hoe een lezer teleurgesteld kan raken in een bewonderde schrijver en vast wil blijven houden aan het (in het geval van Vestdijk terechte) idee dat het ontzag niet misplaatst is. Zoiets valt ook te zeggen over De helaasheid der dingen. Het dozijn verhalen over de jeugd van de schrijver temidden van een soort familie-Tokkie is de moeite waard en ware dit geen boek van Dimitri Verhulst, ik zou enthousiast zijn geweest. Maar van de auteur van Problemski Hotel mag een lezer méér verwachten. De helaasheid der dingen is weliswaar een Verhulst, maar een mindere.

Minder zijn bijvoorbeeld enkele verhalen in hun onevenwichtigheid. Neem het tweede, dat gaat over een vrouw waarvan wordt gezegd dat ze een aantal baby’s heeft verdronken in een vijver bij haar huis. De ontknoping van de vertelling is aardig genoeg, en de opmerking dat de kinderen van het dorp, sinds het misdrijf bekend was geworden, niet meer in die vijver zwommen, voegt iets toe. Maar Verhulst haalt de vaart uit het verhaal door een uiteenzetting in te lassen over hoe de kinderen daar voordien gewoon waren te spelen. Op zich kan zo’n digressie de spanning verhogen, maar dan moet er een vraag zijn die de lezer beantwoord wil zien en waarop het antwoord door de digressie wordt uitgesteld. Zo’n vraag ontbreekt. Het is een goede truc, maar in het verkeerde verhaal.

Lees verder “Opgroeien bij de Tokkies”

Achter de schermen van een AZC

Maqsood heeft geen oogwit meer. Zijn oogballen zijn rood en die verftechniek is ontworpen door de gevangeniscipiers van zijn thuisland: je stopt iemand vijftien dagen in een donkere cel die niet groter is dan de lift in een goedkoop voorstedelijk appartement, en in die cel wordt er non-stop pepperspray verstoven zoals de geur van een dennenbos in een modale WC.

Maqsood is een van de asielzoekers die Dimitri Verhulst portretteert in zijn novelle Problemski Hotel. De vader van de Kasjmiri werd voor zijn rode ogen doodgemarteld, zijn kinderen ondergingen dezelfde behandeling en het lot van Maqsoods echtgenote is te walgelijk om hier opnieuw te worden beschreven. Verhulst heeft het niet uit zijn duim gezogen: in december 2001 heeft hij, om zich te documenteren voor een reportage in het Vlaamse literaire tijdschrift Deus Ex Machina, een week als Cubaans asielzoeker meegeleefd in het opvangcentrum te Arendonk.

Lees verder “Achter de schermen van een AZC”