Op het adres waar ik woon, stond vroeger een bedrijfje ingeschreven. De medewerkers ontvangen nog wel eens post. Ik schrijf hun nieuwe adres dan op de envelop en stuur het door. Soms zit er een in cellofaan verpakt tijdschrift tussen, waarop ik geen adres kan schrijven. Ik doe het dan in een A4-envelop en plak er wat postzegels op. Eigenlijk verbaasde het me dat de geadresseerde haar nieuwe adres nooit had doorgegeven, maar ik heb het te druk om haar een brief te schrijven met het verzoek de redactie een adreswijziging te sturen.

Dat had ik beter wel kunnen doen, want onlangs stond De rand van het Rijk besproken in het tijdschrift en mijn co-auteur Arjen Bosman stuurde me het blad toe. Het bleek geheel vol te staan met advertenties en verkochte kopij. De redactionele inhoud was nul, of vrijwel nul. Langzaam werd het duidelijk wat er aan de hand was.

Een slimme jongen of een slim meisje wil advertenties verkopen. Daartoe bedenkt hij of zij een tijdschrift. Het vervelende is dat je ook inhoud nodig hebt. Dus verkoop je ook die: je biedt bedrijven aan dat je kopij plaatst die zij schrijven. Arjens baas had bijvoorbeeld een recensie laten schrijven van ons boek, en – naar ik vermoed – betaald om die geplaatst te krijgen. Het lijkt kopij, het lijkt alsof een onafhankelijke redactie erover heeft nagedacht, maar het is een advertentie.

Nu begreep ik ook ineens waarom de geadresseerde de redactie (die vermoedelijk heel klein is) nooit een adreswijziging heeft doorgegeven, of waarom die adreswijziging is genegeerd. Het blad wordt gewoon in het wilde weg verstuurd om de adverteerders te kunnen zeggen dat het een oplage heeft.

Toen ik me realiseerde dat ik om de zoveel tijd €1,76 aan postzegels – in geld is dat ƒ3,87 – heb uitgegeven om iemand anders geld te laten verdienen met een volkomen overbodig product, kon ik een krachtterm niet onderdrukken: de machteloze vloek van iemand die zich realiseert dat een louche spammer jarenlang misbruik heeft gemaakt van zijn vertrouwen, en dat dit misbruik vermoedelijk nog legaal was ook.