Het was een idee van prinses Maxima: om het andere jaar organiseert Forum (een instituut dat zich bezighoudt met multiculturele vraagstukken) samen met het Concertgebouworkest in de zomer een kennismakingsconcert. Het doel daarvan – maar dat vermoedde u al – is om jonge mensen van allochtone komaf, die van huis uit de liefde voor de klassieke Europese muziek meestal niet hebben meegekregen, in contact te brengen met deze kant van de westerse cultuur.
Het blijkt te werken: de zaal zit althans lekker vol en de doelgroep wordt bereikt. De caissière van mijn supermarkt, die ik er ook eens zag lopen, vertelde me de volgende dag enthousiast hoe mooi ze het had gevonden.
Niks mis mee dus. Behalve dan dat de zaal niet uitsluitend vol zit met jonge mensen. Ook het ietwat chique Oud-Zuid-publiek, dat onder de Concertgebouwbezoekers altijd goed is vertegenwoordigd, komt luisteren naar de mooie muziek. Het zijn routiniers, die precies weten hoe het er bij dit soort gelegenheden aan toe gaat. Helaas botst de manier waarop zij gewend zijn te genieten, wel eens met de wijze waarop de mensen dat doen die voor de eerste keer in het Concertgebouw zijn.
De jongen naast me genoot met volle teugen. En waar het hart van vol is, loopt de mond van over. Nu praat je natuurlijk niet door de muziek heen, maar hij moest zijn enthousiasme toch ergens kwijt. Dus pakte hij zijn telefoon en twitterde dat hij het schitterend vond. Niet heel gebruikelijk in het Concertgebouw, maar het publiek was die avond ook niet het gebruikelijke, en hij was beslist niet de enige die zijn blijdschap zo uitte.
Het was niet naar de zin van de wat oudere vrouw die een stoel verderop zat. Tussen twee nummers door siste ze hem toe dat hij dat gedoe met die telefoon moest laten. Helemáál ongelijk had ze niet, want zo’n oplichtend scherm kan irritant zijn en het Concertgebouw waarschuwt er ook voor. De jongen stopte het voorwerp gehaast weg.
Ik ben er redelijk zeker van dat hij op dat moment besloot nooit meer naar het Concertgebouw te gaan.
Hoe jaag je mensen weg!
Ik zou me misschien ook wel ergeren maar het is al mooi dat hij er zit en dat hij geniet. Ik vrees inderdaad dat dit genieten in het Concertgebouw de eerste en de laatste keer was. Jammer!!
Geen ergere snobs dan dat Oud-Zuid publiek. Ik ging eens naar een concert met Vladimir Ashkenazy als solist. De geplande dirigent was ziek en de vervanger een jonge Japanner. Prompt hoorde ik in de pauze een kakstem verkondigen dat Ashkenazy mee had gedirigeerd. Nou heb ik zelf jarenlang in een amateurorkest gespeeld, dus ik weet uit eigen ervaring hoe onzinnig die opmerking is.
Van iemand anders heb ik het verhaal gehoord dat sommigen met de stopwatch in de hand zitten te controleren of de dirigent wel het juiste tempo aanhoudt.
Sindsdien noem ik mijzelf een supersnob – zo elitair dat ik neerkijk op snobs.
Het hierboven beschreven gedrag is het toppunt van sneuheid. Ook erg vind ik: naar een concert gaan, en de partituur meenemen.
Wat is er toch mis met heerljk pretentieloos genieten?
Okee, allemaal leuk en aardig, maar ik vind ook dat ‘nieuw’ concertgebouwpubliek best ‘opgevoed’ mag worden. Ik beschouw mezelf niet als een snob, maar ik ga bijv. vaak naar ballet en opera in het Muziektheater. Van de week zat ik er weer en er zaten wat scholieren achter ons, die blijkbaar niet snapten dat de ouverture ook bij het stuk hoort en dat je daar dus niet doorheen praat. Na een ‘ssst!’ waren ze gelukkig redelijk stil verder.
De jongen in het Concertgebouw moet ook leren dat bepaalde dingen andere bezoekers kunnen storen. Klassieke muziek wordt toch op een andere manier beleefd dan bijv. popmuziek. En waarom moet je in vredesnaam tijdens het concert twitteren? Geniet lekker en laat na afloop de hele wereld maar weten wat je ervan vond.
Maar je hoeft toch niet te sissen? Je kunt toch ook iemand rustig aanspreken: “Je zit te genieten hè. Het is ook prachtig en ik ben blij dat je de weg naar het Concertgebouw hebt gevonden. Maar wat je nu doet is nogal ergerlijk, vooral voor de mensen daar achter ons, op het balkon, die dat licht steeds zien opflikkeren. Dus maak nu deze tweet af en stop er daarna mee.” C’est le ton qui fait la musique.