Goed. Het is het einde van het jaar en de mensen zijn te moe om de krant te lezen of andere media te volgen. Journalisten beperken zich in december tot het maken van gemakzuchtige eindejaarslijstjes. Ze zijn te moe om iets anders te vervaardigen, maar het resultaat is volkomen overbodig. (Heeft u ooit een krantenarchief nagezocht om te zien wat er in pakweg 2004 in zo’n lijstje stond?)

Slimmeriken leveren nu kant-en-klare kopij aan waarmee ze publicitaire aandacht genereren. Ik heb er wel eens over gedacht de lezers van mijn nieuwsbrief de “archeologische vondst van het jaar” te laten kiezen, het zó te manipuleren dat er een niet-bestaand voorwerp uit kwam rollen en het als persbericht te sturen naar diverse kranten. Ik denk dat ze er allemaal in zouden tuinen.

Het Woord van het Jaar is een reëel voorbeeld van een slimme manier om aandacht te genereren voor een zaak die normaliter geen aandacht krijgt. We hadden er al een van genootschap Onze Taal (“participatiesamenleving”) en nu is er het jaarwoord van het Van Dale-woordenboek. De Wereld Draait Door zocht al naar een lelijkste woord van 2013, de Taalunie zal haar Woord van het Jaar publiceren tussen kerst en oudjaar, de Vereniging Levende Talen presenteert haar Woord in de eerste week van januari, terwijl in de tweede week Onze Taal zijn persbericht opnieuw zal uitbrengen omdat de herhaling dan toch niemand opvalt.

Volgens Van Dale is het woord van het jaar: “selfie”. Dat leidde tot het commentaar het wat sneu was dat een Engels woord werd uitgeroepen tot beste woord van de Nederlandse taal.

Maar is dat wel zo? De simpelste vraag is of een vreemde etymologie een woord onNederlands zou maken. Ik zou verbaasd zijn als u zich in de voorgaande alinea’s had gestoord aan het gebruik van “krant”, “media”, “journalisten”, “kopij”, “publicitair”, “archeologische”, “manipuleren”, “normaliter”, “participatie”, “januari” en “etymologie”. Dus nee, ik ga er niet in mee dat “selfie” als leenwoord niet zou horen in onze taal.

Maar is het wel een leenwoord? De Engelse herkomst is alleen zichtbaar als je het woord leest. Het is echter een woord uit de jongerenspreektaal, waaruit het onderscheid tussen /z/ en /s/ steeds meer aan het verdwijnen is. Ik sta niet dagelijks op het schoolplein, maar ik zou er zeker niet van opkijken als kinderen inmiddels nauwelijks meer een onderscheid maken en, naar analogie van het Engelse “selfie”, een Nederlands woord “zelvie” hebben geconstrueerd. Mijn grootvader vormde zo het woord “pinijzer”, analoog aan “punaise”.

Vergelijk “zelvie” met een windmolen, een bak koffie of een tulp: zo Nederlands als wat, maar hier ten lande ontwikkeld naar een buitenlands voorbeeld. “Zelvie” ziet er alleen maar onNederlands uit omdat taalpuristen zich ermee zijn gaan bemoeien en een spelling bedachten. Dat bedoel ik niet negatief: ook puristen spreken Nederlands en dragen bij aan de allermooiste taal van de wereld.