Categorie: Nederlands

Er zijn twee soorten talen: goede en mooie talen (het Nederlands dus) en overbodige talen (alle andere dus).

Dertig jaar Neerlandistiek.nl

On door Jona LenderinginCultuur, Geesteswetenschappen, Nederlands10 reacties

Wat leuk: website Neerlandistiek.nl bestaat vandaag dertig jaar. Dat is langer dan de html waarin websites worden gemaakt, maar het internet is ouder en uitgebreider dan het wereldwijde, door hyperlinks verbonden web. Neerlandistiek.nl is ooit begonnen als een elektronische nieuwsbrief.

Simpel samengevat gaat Neerlandistiek.nl over vrijwel alle aspecten van de mooiste taal van de wereld. Denk aan literatuur, denk aan taalkunde, denk aan taalverwerving. Het is een gezonde website waar letterlijk elke dag iets te lezen is waarvan je denkt: dit is iets dat ik niet wist en waar ik, nu ik het wel weet, blij om ben dat ik het nu weet. En dat al dertig jaar! Dat is een felicitatie waard.

Lees verder “Dertig jaar Neerlandistiek.nl” →

Vreemde namen in het Nederlands

On door Jona LenderinginCultuur, Nederlands, Oudheid53 reacties
Het Oranje Boekje

Het lijkt het oudheidkundige equivalent van de patat-en-frietse twisten: hoe moeten we de namen uit vreemde talen weergeven in een Nederlandse vertaling? De auteur van de Ilias, heet die Homerus of Homeros?

De beroemdste Jood aller tijden

Laat meteen duidelijk zijn: er is geen goede oplossing. In ons taalgebied duiden we de bekendste ingezetene van het Romeinse Rijk doorgaans aan met een in de Nederlandse spelling weergegeven Latijnse weergave van een in Griekse letters genoteerde Aramese afkorting van een Hebreeuwse naam. Niemand zal ervoor pleiten hem voortaan Yeshu ha-Notsri te noemen, zelfs al noemde zijn tijdgenoten hem zo.

Lees verder “Vreemde namen in het Nederlands” →

Uitslag VWN-wedstrijd wetenschapspoëzie

On door Bart de HaasinLiteratuur, Nederlands, Wetenschapscommunicatie

Met ruim zeshonderd inzendingen is de VWN Gedichtenwedstrijd een klein succes te noemen, dat alle verwachtingen overtrof. De juryleden waren blij om te zien dat de wetenschap en de poëzie in ons land en daarbuiten springlevend zijn. Hoewel enkele onderwerpen (zoals Schrödingers kat, Gods dobbelstenen en Einsteins relativiteit) relatief vaak voorkwamen, waren de onderwerpen zeer heterogeen. Bijna alle vakgebieden kwamen aan bod.

Uiteindelijk selecteerde de voorjury ruim dertig gedichten, die voor de prijzen in aanmerking kwamen. Daarover besliste een vakkundige jury. Deze jury, bestaande uit Anna Enquist, Ionica Smeets, Edward van de Vendel en Marlies ter Voorde, was streng, maar rechtvaardig. In veel gedichten stond er volgens hen net een woordje te weinig of een strofe te veel voor een mooi lopend ritme of een sterke boodschap. Naast de drie prijswinnaars reikten zij tevens twee eervolle vermeldingen uit, aan Joop Dullaart, voor het Afrikaanse gedicht ‘Entropie’, en aan Paul Vincent, voor zijn gedicht ‘berging ijsselkogge – kampen’.

Lees verder “Uitslag VWN-wedstrijd wetenschapspoëzie” →

Literaire quiz (12)

On door Jona LenderinginLiteratuur, Nederlands2 reacties

Dat is het nadeel van al die lockdowns, dat ik niet meer kom op plekken waar je even een fotootje kunt maken van een literair monument. Ik heb even overwogen om u lastig te vallen met het standbeeld van de grote Perzische dichter Firdausi in Tus, Iran, en te vragen of u wist waar ditzelfde beeld stond (Villa Borghese, Rome), maar dat was wat al te blasé.

Edoch! Bovenstaande foto leent zich voor een leuke vraag.

Een pittige vraag bovendien, denk ik. U moet er rekening mee houden dat deze straat een nieuwe naam heeft gekregen. Als u gaat googelen, bedenk dan dat we sinds deze oude naam meer dan één spellingshervorming hebben gehad. Dat gezegd zijnde: achterin deze straat (dus bij het huis met het rode dak) kwam een beroemd literair personage wonen, op dat moment ongeveer acht jaar oud. Ik weet zeker dat als u het raadt, een blijde herinnering bij u terugkomt. Maar wie was het?

Lees verder “Literaire quiz (12)” →

Dag Wim

On door Jona LenderinginCultuur, Geesteswetenschappen, Literatuur, Nederlands2 reacties

Afgelopen vrijdag las ik dat Wim Zaal op 11 oktober j.l. was overleden, zesentachtig jaar oud. Dat nieuws had ik gemist. Terwijl ik een paar weken geleden nog dacht dat ik, als dat gedoe met die corona voorbij was, weer eens contact moest opnemen. Het is er niet van gekomen.

Een toestand van vertrouwelijkheid

Wim schreef wat mijn “beslissende boek” is geweest: Rome. Gids om Rome lief te hebben. Ik vond het in de zomer van 1982 in de Apeldoorns openbare bibliotheek en las het ter voorbereiding van het gymnasiumreisje in oktober. De eerste zinnen zijn programmatisch.

Dit boek bevat alles wat een gewone reisgids ook heeft, maar het probeert nog iets méér te zijn. Het gaat hier niet alleen om weetjes, jaartallen en het leerzame schilderij in de derde zijkapel links. De bedoeling is tevens u in een persoonlijke verhouding tot Rome te brengen, in een toestand van vertrouwelijkheid.

Lees verder “Dag Wim” →

Allerzielen

On door Jona LenderinginChristendom, Cultuur, Dagelijks leven, Nederlands1 reactie

Soms loopt er door een drukke straat
ineens een oude kameraad
of reisgenoot.
Je weet zodra je hem begroet:
het kan niet dat ik hem ontmoet,
want hij is dood.

Eerst ben je nog een tijd verbaasd
omdat die levende toch haast
die dode was.
Heb je de zaak dan afgedaan,
dan komt er weer zo’n dode aan,
met flinke pas.

Thuis van het dodencarnaval
zie je de spiegel in de hal,
je schrik is groot:
die man daar in het spiegelglas,
met die bekende regenjas,
was die niet dood?

— Willem Wilmink (1936-2003)

Ausonius in Bordeaux

On door Jona LenderinginKlassieken, Literatuur, Nederlands, Romeinse Keizerrijk

Een jaar of vier geleden mocht ik op deze blog een gedichtje van Leo van Zanen publiceren over de Togatus Barberini. Het is opgenomen in de bundel De bezoeker, die vandaag officieel wordt gepresenteerd en die u hier kunt bestellen. Het eerste exemplaar zal vanavond in een (wegens de corona: helaas besloten) bijeenkomst in de Leidse boekhandel De Kler worden overhandigd aan Jean Pierre Rawie.

In de bundel zijn ook drie gedichten opgenomen over Van Zanens Romeinse voorganger Decimus Magnus Ausonius. Die moet u plaatsen in de vierde eeuw na Chr.; hij was – behalve dichter – ook de docent van keizer Gratianus (r.367-383).

De woorden Succedens aevum prorogat ipse suum, “door vernieuwing zet zij haar bestaan voort”, is ontleend aan een gedicht over ontbottende rozen. Het is in het Nederlands vertaald door Willem Bilderdijk en Karel D’huyvetters. Lees verder “Ausonius in Bordeaux” →

Ausonius in Trier

On door Jona LenderinginKlassieken, Literatuur, Nederlands, Romeinse Keizerrijk
Cupido in actie: zijn slachtoffer is te identificeren met Psyche. Plafondschildering uit Trier (Bischöfliches Dom- und Diözesanmuseum)

Een jaar of vier geleden mocht ik op deze blog een gedichtje van Leo van Zanen publiceren over de Togatus Barberini. Het is opgenomen in de bundel De bezoeker, die vandaag officieel wordt gepresenteerd en die u hier kunt bestellen. Het eerste exemplaar zal vanavond in een (wegens de corona: helaas besloten) bijeenkomst in de Leidse boekhandel De Kler worden overhandigd aan Jean Pierre Rawie.

In de bundel zijn ook drie gedichten opgenomen over Van Zanens Romeinse voorganger Decimus Magnus Ausonius. Die moet u plaatsen in de vierde eeuw na Chr.; hij was – behalve dichter – ook de docent van keizer Gratianus (r.367-383).

Het motto Cupido cruciatus, “Cupido aan het kruis”, is de titel van een van Ausonius’ gedichten. De strekking ervan is dat vrouwen de liefdesgod straffen voor de martelingen die hij hen heeft opgelegd. Het is in het Nederlands vertaald door Patrick Lateur.

Lees verder “Ausonius in Trier” →

Ausonius aan de Moezel

On door Jona LenderinginKlassieken, Literatuur, Nederlands, Romeinse Keizerrijk2 reacties
De Moezel bij Mehring

Een jaar of vier geleden mocht ik op deze blog een gedichtje van Leo van Zanen publiceren over de Togatus Barberini. Het is opgenomen in de bundel De bezoeker, die vandaag officieel wordt gepresenteerd en die u hier kunt bestellen. Het eerste exemplaar zal vanavond in een (wegens de corona: helaas besloten) bijeenkomst in de Leidse boekhandel De Kler worden overhandigd aan Jean Pierre Rawie.

In de bundel zijn ook drie gedichten opgenomen over Van Zanens Romeinse voorganger Decimus Magnus Ausonius. Die moet u plaatsen in de vierde eeuw na Chr.; hij was – behalve dichter – ook de docent van keizer Gratianus (r.367-383).

Het motto quis color ille, “wat is dat voor kleur?” is ontleend aan zijn bekendste gedicht Mosella ofwel Het lied van de Moezel. Dat is door Patrick Lateur vertaald in het Nederlands.

Lees verder “Ausonius aan de Moezel” →