Dit wordt het laatste stukje over de Libanese gasten waarover ik de afgelopen twee weken al meer heb geblogd (1, 2, 3, 4). Een van de verzoekjes op hun lijstje was een bezoek aan het Concertgebouw. Dat mensen uit Libanon vragen om een rondleiding, zegt wel iets over de reputatie van de zaal (of over verwarring met het orkest dat ernaar is genoemd).

(Tussen haakjes: ik hoorde de afgelopen weken meer complimenten. Zoals dat van de mevrouw die allang met pensioen zou kunnen maar toch blijft werken, om geen andere reden dan dat ze zo vaker naar de muziek kan gaan luisteren. Ik hoorde ook over mensen die grif €95 neertelden voor het kerstmatinee, hoewel dat dit jaar niet werd gedirigeerd door Mariss Jansons.)

Onze gids, Sebastian, had een erg goed verhaal, waarbij zowel de muziek als de architectuur aan bod kwamen. Hij diste het op met flair en begrip voor ons gemêleerde gezelschap van Libanezen, Iraniërs alsmede Hollandse en Curaçaose Nederlanders. Terwijl hij ons loodste door de gangen – sommigen vertrouwd, andere niet – realiseerde ik me dat dit de eerste keer was dat ik hier kwam voor het monument in plaats van de muziek. Met zo’n klein groepje loop je er ook een stuk ontspannener dan als het druk is, dus je hebt ook wat meer rust om te genieten.

Wat we zoal hoorden? Uitleg natuurlijk over van alles en nog wat: de Nieuwe Vleugel, een wonderlijk geluidseffect in een van de kleedkamers en een enkel met de nodige ironie geserveerd roddeltje. Ik ga niet controleren of het waar is dat het Concertgebouworkest na Ricardo Chailly – de eerste niet-Nederlandse dirigent – had gezocht naar een dirigent met een naam die althans Nederlands klonk.

Verder hoorden we voortdurend hoe een orkest zich aan het voorbereiden was op de generale repetitie. Het leuke is dat je dan flarden opvangt die je wel herkent maar niet kunt thuisbrengen, omdat je maar één instrument hoort. Het waren de voorbereidingen van het nieuwjaarsconcert, waarbij het er altijd feestelijk aan toegaat: vanaf het balkon zagen we hoe grote netten vol ballonnen naar boven werden gehesen. Later zouden we, vanuit de andere kant van dezelfde zaal, zien dat de steile trap waarvan de dirigent altijd naar beneden komt lopen in feite een luie trap is.

Het interessantste vond ik een curieus feitje over de bordjes met de componistennamen die zijn geschreven op de balkons in de Grote Zaal. Daar zit een lijst omheen en op die lijsten ligt een dikke laag stof, dat zich niet zo gemakkelijk laat weghalen. Toen het na de grote vernieuwbouw van de jaren tachtig toch was gebeurd, was dat te merken aan de akoestiek, die pas normaliseerde toen er weer wat “akoestisch stof” kwam te liggen.

Het mooiste vond ik – niet voor het eerst – Sierk Schröders beroemde portret van een jonge Bernard Haitink en het indrukwekkendste vond ik het moment dat we de zolder opliepen. Je kunt daar prachtig zien hoe het plafond van de Grote Zaal hangt aan de metalen constructie waarop ook het dak rust. Je loopt daar boven de plek waar, onzichtbaar twintig meter onder je, het orkest speelt. En dat heeft wel wat als ze onverwacht daar beneden de “Dans van de ridders” van Prokovief inzetten.

***

De rondleidingen in het Concertgebouw worden gegeven op elke zondag, maandag en woensdag maar je kunt ook afspreken voor een ander moment.