Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.

Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.

=======================

LIVIUS’ EIGEN NIEUWS

Uw redacteur las een boek over gelijkenissen, bezocht het Huis van Hilde en schreef over “valse eerstes”, waarbij aan de Grieken en Romeinen culturele innovaties worden toegeschreven waaraan ze part noch deel hadden.

Hij blikt verder nog een keer terug op Caesar in Kessel, heeft bedenkingen bij het recente boek van Maarten van Rossem, constateert dat Fik Meijer door gebrek aan methodische kennis desinformeert, en beschrijft hoe populaire boeken als die van Van Rossem en Meijer betere boeken uit de markt duwen, waardoor wetenschappelijke inzichten wijken voor verouderde informatie.

In de reeks museumstukken: een mooie albasten kruik uit Libanon, een mooie Romeinse penning met Romulus en Remus en een muurschildering uit een Romeinse catacombe.

======================================

HET MOOISTE VAN DE MAAND

In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer een filmpje met uitleg over de taal die in de Late Oudheid in onze contreien werd gesproken. Michiel de Vaan en Marc van Oostendorp leggen uit. Voortaan neemt uw redacteur afscheid met “toota witharsechwanoo”.

======================================

EGYPTE

Meer over het pas-ontdekte graf van koningin Khentkaus III. Let niet op de opkomst van de democratie die ze zou hebben gadegeslagen of de modieuze hype over klimaatverandering.

Een Egyptische functionaris versprak zich over de kamers achter het graf van Toetanchamon en laten we hopen dat hij zich niet vergist.

Over de problemen bij de identificatie van mummies – het soort artikelen waarvan we er meer willen hebben.

En verder: scheurbuik, een vroegdynastiek stuk textiel, een schip bij Abusir, Karnak, vingerafdrukken, Fayyumportretten en wat mooie foto’s van de piramiden in Soedan (meer).

======================================

HET OUDE NABIJE OOSTEN

Handig overzicht van de Mesopotamische wiskunde.

En verder: waren de Achaimeniden zoroastriërs?

======================================

BLOED-OUDHEDEN

Geen nieuws over verwoestingen, maar wel een reeks artikelen over pogingen de schade te documenteren. Overzichtsartikelen: 1, 2. Deze landkaart onderrapporteert de schade in bijvoorbeeld Libië, waar nu eenmaal geen filmpjes zijn gemaakt van vrolijke jihadisten die de Romeinse grafmonumenten aan de woestijnrand opblazen.

En daar was er weer zo een, zo’n filoloog die niet begrijpt dat voor elke wetenschappelijke stap voorwaarts die je zet dankzij een illegaal verworven vondst, tien stappen onmogelijk worden gemaakt. Helaas niet ten overvloede legt uw redacteur weer uit waarom het onverstandig is illegaal oudheden aan te kopen.

In Egypte, waar Het Grote Plunderen is begonnen, kwamen twee bewakers van de opgraving van Dayr al-Barsha om het leven tijdens een vuurgevecht. Een echte nabestaandenuitkering is er niet en daarom zijn de archeologen uit Leuven een crowdfundingsactie gestart: hier.

======================================

DE OUDE GRIEKEN

Het Mazotos-scheepswrak. “It’s like excavating a time-capsule”, gemeenplaatst de archeologe, maar laat dat u niet weerhouden: er is een prachtige foto van het wrak.

En verder: zeer vroege exploitatie van de zilvermijnen van Thorikos, piraterij en Griekse baarden en baarden.

======================================

ROME EN ZIJN RIJK

Hoe reconstrueer je een monument uit de Oudheid? Met de computer natuurlijk, zoals ze in Bordeaux doen. Om blij van te worden.

Zo eens in het jaar is er iemand die als nieuws brengt dat men in de Oudheid anders dacht over homoseksualiteit.

Er is de laatste jaren steeds meer duidelijkheid gekomen over de immense crisis die in de tweede helft van de zesde eeuw het begin van het einde van de Oudheid inluidde. Een epidemie speelde een belangrijke rol en er komt ook steeds meer klimatologisch bewijs. Aan het begin van de zevende eeuw volgde de genadeklap.

In de stad zelf: de piramide van Cestius. En verder: vandalisme in Drangovo, Lattara, kanalen bij de Dode Zee, Pompeii, marmer bij Baiae en een Byzantijns pithos bij Trabzon (geweldige foto).

======================================

BENOORDEN DE ALPEN

Het gebruik van lidar om Romeinse wegen te verkennen brengt ons als vanzelf bij het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: Colchester, Londen en de ROMA/AMOR-palindroom.

En verder: Antwerpen, Bissingen, Deinze.

======================================

ISRAËL

En verder: de Timna-vallei (meer), een Kanaänitisch beeldje met een leuke vondstgeschiedenis en een Egyptisch zegel met een soortgelijke achtergrond.

======================================

OVERIG

Want archeologen dragen ook binnenshuis een leren hoed.

Nog eens die lange muren die in Jordanië in de woestijn staan. Ondateerbaar maar in elk geval uit de Oudheid.

En verder: hoe graaf je geluid op?

======================================

BOEKEN

De boekenrubriek in de Livius Nieuwsbrief wordt verzorgd door Roel Salemink van de Amsterdamse Athenaeumboekhandel, die u de boeken snel zal leveren als u gebruik maakt van de onderstaande links.

Catullus’ Bedspread. The Life of Rome’s Most Erotic Poet is een vlot-geschreven biografie over de Romeinse dichter Catullus. De auteur, Daisy Dunn, is schrijfster, journalist en classica en maakte naast de biografie ook een nieuwe vertaling van Catullus’ gedichten

Het bestuderen van hoe samenlevingen herinneren en vergeten (cultural memory) is een snelgroeiende tak in de geschiedwetenschap, en is bij uitstek multidisciplinair. Nu is er Cultural Memories in the Roman Empire waarin grote namen als Karl Galinsky, Susan Alcock, Greg Woolf en Tim Whitmarsh hun licht laten schijnen op herinnering en vergeten in het Romeinse Rijk.

Drie boeken over de Griekse economie en het daarbij onvermijdelijke medium, geld. The Making of the Ancient Greek Economy gaat over de economische kant van de opkomst van de Griekse stadstaten. Het gebruik van munten als archeologische en historische bron is het onderwerp van The Oxford Handbook to Greek and Roman Coinage en The Hellenistic World: Using Coins as Sources.

UvA-classicus Mark Heerink schreef Echoing Hylas. A Study in Hellenistic and Roman Metapoetics over de mythe van Hylas en Hercules, en het steeds terugkeren van deze mythe en haar personages, vaak in de vorm van een metafoor, bij verschillende dichters in de Oudheid.

In Keeping Their Marbles: How the Treasures of the Past Ended Up in Museums – And Why They Should Stay There beargumenteert Tiffany Jenkins dat westerse musea die in het verleden oudheden verwierven juist als redders van dit erfgoed moeten worden beschouwd, en dus ook niet nu verplicht zouden moeten worden objecten (zoals de Elgin Marbles) te repatriëren.

======================================

DWAASHEID

De oudste vermelding van Jezus zou hem als magiër typeren. Dat er chrestos (bruikbaar) staat en geen christos (iets dat is gezalfd), slaat men in het artikel maar over. Als het over de Oudheid gaat, is feitelijke juistheid immers irrelevant.

======================================

INTERNET

Het enorme repositorium aan informatie over de Bijbel van Jan Pieter van de Giessen krijgt momenteel een nieuw jasje, zoals deze pagina over planten uit het Midden-Oosten.

======================================

EN TOT SLOT

Meestal staat op deze plek een grapje, maar dit keer verwijs ik nog een keer naar de crowdfundingsactie die het archeologenteam van Dayr al-Barsha is begonnen om de families van de twee vermoorde bewakers van een nette nabestaandenuitkering te voorzien: hier.

Toota witharsechwanoo!