Achilleus en de Schildpad (in Gent)

Gent, Sint-Veerleplein

Achilleus en de Schildpad: een van de bekendste grapjes uit de oude wereld. En heel gepast voor dierendag natuurlijk. De Griekse filosoof Parmenides had het probleem neergegooid: als het zijnde is en als het niet-zijnde niet is, hoe komt het dan dat we bijvoorbeeld dingen zien groeien? Het zijnde neemt dan meer ruimte in beslag en dat betekent dat er minder is van het niet-zijnde. Maar dat is er sowieso niet.

De oplossing ligt in de atoomtheorie, maar tot je die oplossing kent zul je het denkbaar vinden dat de werkelijkheid, zoals we die zien en ervaren, een illusie is. Parmenides’ opvolger Zenon bedacht enkele paradoxen om dat te bewijzen, zoals die van Achilleus en de schildpad. U kent hem wel: als de snelvoetige renner de schildpad honderd meter voorsprong geeft, kan hij het dier nooit inhalen. Als Achilleus honderd meter verder is, is de schildpad tien meter verder, en als Achilleus die tien meter heeft afgelegd, is de schildpad weer een meter verder.

Het is een limietprobleem. Al is dat tegenwoordig middelbare-school-stof, voor de Grieken was dit lastig. Ze hadden de wiskunde nog niet om het op te lossen en voor hen bleef de schildpad altijd voor Achilleus lopen. De hardloper moest, in de wereld van Zenon, nogal wat geduld hebben om het einde te bereiken.

Zenon, geduld, het einde: ik moest daaraan denken in Gent, vorige maand, op het Sint-Veerleplein, bij een bord kippenwaterzooi.

Deel dit:

5 gedachtes over “Achilleus en de Schildpad (in Gent)

  1. Martin van Staveren

    Zeno’s paradox heeft meer te maken met oneindigheid. Als Achilles oneindig veel afstandjes moet overbruggen voordat hij de schildpad inhaalt, hoe kan dat dan een eindige inhaaltijd opleveren? Maar dat kan dus wel, als de afstandjes maar snel genoeg kleiner worden. Dus een limiet waarin oneindigheid een rol speelt.

  2. Jort Maas

    En natuurlijk zitten wij in dezelfde situatie als de Grieken, enkel in relatie tot andere onderwerpen.

  3. Jacob Krekel

    Ik ken iemand die zijn hond Zeno heeft genoemd, omdat Zeno er op gewezen zou hebben dat een mens twee oren en één mond heeft, zodat hij meer is toegerust op luisteren dan op spreken. In deze tjd van (a)sociale media een waardevol inzicht

  4. Dirk Zwysen

    Dat is in ieder geval beter dan de cafés in mijn buurt vroeger, die “den Brosser”, “De Buis” en “Den Bisser” heetten.

Reacties zijn gesloten.