Het lieve olifantje dat u hiernaast ziet, is gemaakt van speculaas. Ik zag de lekkernij hangen in de etalage van een banketbakker in Aken. En er zit een verhaal aan vast.

In 802 bezocht een zekere Isaak het hof van Karel de Grote in Aken. De zogenaamde Annalen van de Frankische koningen vermelden

dat Isaak een olifant en andere geschenken bij zich had, die waren gezonden door de koning van de Perzen, en dat Isaak in Aken alles aan de keizer overhandigde; de naam van de olifant was Abul Abaz.

De “koning van de Perzen” is een in deze tijd normale aanduiding van de kalief van Bagdad, Haroen ar-Rasjid, wel bekend uit de Sprookjes van Duizend-en-een-Nacht.

Er is wel eens beweerd dat het dier in 804 is ingezet in de strijd tegen de bewoners van het noordelijke kustgebied. Zeker is dit allerminst. Wel is het overlijdensjaar van de olifant bekend: in 810 is Abul Abaz gestorven, kort nadat hij bij Xanten de Rijn was overgestoken.

De mensen zijn het dier niet vergeten. Als er ergens in Duitsland mammoetbotten werden gevonden, beweerde men wel dat die van de olifant van Karel de Grote waren geweest, zoals men van de vuistbijlen en pijlpunten destijds wist te vertellen dat het elfenwapens waren. En in Aken maken de banketbakkers olifanten van speculaas.

Tot op de huidige dag? Vermoedelijk is het een “invented tradition”, maar het is leuk dat je op een koude winterdag ineens wordt geconfronteerd met een verhaal van ruim twaalf eeuwen oud.